Common name : African Tulip

Scientific name : Spathodea campanulata

Family : Biglnoniaceae

แคแสด เป็นไม้ยืนต้นชนิดมีดอกสวยงาม มีขนาดต้นปานกลางถึงขนาดใหญ่ แล้วแต่สิ่งแวดล้อมที่อยู่ ต้นสูง 70 ฟุตหรือมากกว่านั้น ถ้ามีอายุมาก ๆ เป็นไม้เนื้ออ่อน เมื่อต้นแก่ ข้างในเป็นโพรงเป็นไม้ที่มีถิ่นกำเนิดจากอาฟริกา ดอกมีรูปทรงคล้ายดอกทิวลิป เวลาแรกแย้มจึงได้ชื่อว่า African Tulip แคแสดอยู่ในวงศ์ Bignoniaceae รวมอยู่ในวงศ์เดียวกันกับต้นไส้กรอก (Sausage tree) ซึ่งในปัจจุบันเพิ่งมีคนสั่งมาปลูกกันในเมืองไทย แต่แคแสด (Tulip tree) นั้น ปลูกกันในเมืองไทยมานานหลายสิบกว่าปีมาแล้ว จะเห็นและพบต้นใหญ่ ๆ เก่า ๆ อยู่ตามวังเจ้านายบางพระองค์ เช่นที่วังแดง ซึ่งปัจจุบันเป็นที่ทำการของสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ที่เทเวศร์ กรุงเทพฯ

แคแสดเป็นต้นไม้ไม่ผลัดใบ (evergreen trees) ที่นิยมปลูกตามริมถนนในเทศบาลเมือง ที่มีอากาศร้อนหลายประเทศ รวมทั้งเมืองไทยเราก็มีปลูกอยู่ตามบ้านและสถานที่ราชการทั่วไป มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Spathodea cam- panulata คำว่า spathodea หมายถึงลักษณะของกลีบดอก (Calyx) มีลักษณะเป็น Spath (Spathelike) รวมกันเป็นรูปถ้วย (cup shaped) แคแสดหรือ African Tulip Tree นี้ มีช่อดอกตั้งตรงสีแดงส้ม หรือแดงแสดสดุดตา ในช่อดอกหนึ่งอาจมีดอก 6-8 ดอก ช่อดอกออกตามยอดกิ่ง ตัดกับสีใบเขียวแก่ จึงทำให้เป็นไม้ยืนต้นที่มีดอกงามต้นหนึ่ง

การขยายพันธุ์และการดูแลรักษา

การขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดเป็นวิธีที่ง่ายและได้ปริมาณมาก ได้ผลสูง การขยายพันธุ์โดยวิธีอื่น ๆ เช่น การตอน ปักชำนั้น ไม่ค่อยมีผู้นิยมทำกัน เพราะแคแสดที่ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดนั้น ก็เจริญเติบโตรวดเร็วจะออกดอกภายในระยะเวลา 3 ปี ลักษณะนิสัยของแคแสดนั้นชอบแดด ปลูกกลางแจ้งที่มีแสงแดดส่องโดยตรงตลอดวัน ถ้าหากปลูกในที่ร่มหรือนำกล้าที่เพาะจากเมล็ดมาปลูกชำไว้ในที่ร่มสักหน่อย จะทำให้ต้นสูงชลูดไม่แตกกิ่ง เมื่อนำลงปลูกในดินต้องตัดยอดให้สั้นลงเพื่อให้แตกกิ่งเป็นพุ่ม แคแสดชอบดินร่วนทราย มีอินทรีย์วัตถุและมีการระบายน้ำได้ดี ถ้าหากนำกล้าที่เพาะจากเมล็ดงอกเป็นต้นสูงประมาณ 5 นิ้ว ไปปลูกกลางแจ้งเลยทีเดียวแล้ว จะทำให้ต้นมี ทรงพุ่มงามกว่าชำไว้จนต้นสูงชลูดถึง 3 ฟุตแล้ว จึงนำไปปลูกกลางแจ้งลงดิน ในระยะแรกเมื่อต้นยังเล็กอยู่ ถ้าหากต้นสูงควรหาหลักปักยึดลำต้นกันลมพายุ แมลงศัตรูที่รบกวนมีบ้าง เช่น พันธุ์ไม้ธรรมดา เช่นแมลงกินใบอ่อนพวก หนอนด้วงปีกแข็งและเพลี้ยต่าง ๆ แต่ก็ไม่สำคัญและเป็นภัยร้ายแรงพิเศษไปกว่าพันธุ์ไม้ที่ถูกรบกวนทำนองนี้เป็นพื้น ๆ เช่นกัน แคแสด นี้ถ้าหากให้มีระยะแห้งแล้งระยะหนึ่งจะทำให้ดอกดกมาก แต่ก็ไม่ถึงกับทิ้งใบหมดเวลาออก ดอก นอกจากนี้ยังมีพวกแคแสดพันธุ์อื่นอีกคือ Spathodea vilotica คล้าย ๆ กับแคแสดชนิดแรก แต่ดอกสีแดงส้มอ่อนกว่าชนิดแรก อายุแก่กว่าชนิดแรก และจะมีฝักเป็นเมล็ดในที่ต่ำ ๆ (low elevation)