การปลูกว่าน:จ่าว่าน

จ่าว่าน

ลักษณะ ต้น,ใบ และหัวคล้ายขมิ้นอ้อย ริมใบเขียว กระดูกใบแดง,ลำต้นสีแดง เนื้อในหัวสีเหลืองอ่อน ว่านต้นนี้ ถ้าเอาว่านต้นอื่น ๆ ในกระถางเดียวกัน ว่านต้นอื่นที่ปลูกอยู่ด้วยนั้นจะกลายเป็นพญาว่านไปด้วย ว่านต้นนี้สำคัญมาก ต้นและใบคล้ายๆ กับว่านอีกหลาย ๆ ต้น เช่น มหาเมฆ, พยัพหมอก, ขมิ้นดำ มีข้อสังเกตุอยู่ คือ มีกระดูกใบแดงเรื่อๆ ริมขอบใบเขียวมากกว่าพื้นใบ ริมใบยังมีขอบขาวนิดๆ ใบจะเล็กกว่าว่านที่กล่าวมานี้

สรรพคุณ เป็นว่านป้องกันและแก้ว่านต่างๆ ใช้แก้เมื่อกินหรือถูกพิษว่านร้าย หรือต้นไม้มีพิษต่าง ๆ เช่นถูกว่านตอดเป็นแผลจะรักษาไม่หาย ให้นำหัวจ่าว่านไปฝนทาและกิน จะหายปวดทันที บาดแผลก็จะหายไปในที่สุด ชาวป่าเดินทางต้องพกว่านนี้ติดตัวเพื่อป้องกันพิษร้ายจากต้นไม้มีพิษ ที่โดนตัวคนแล้วมีอาการคันและเจ็บปวดทั้งผิวหนังและวิ่งเข้าหัวใจ และยังแก้ของเบื่อเมาในอาหารต่างๆ ได้ชะงัดอีกด้วย เป็นว่านชั้นเดียวกันกับพญาว่าน, และว่านขอทอง

อนึ่ง ถ้าปลูกว่านนี้ในบริเวณกระถางหนึ่งต่างหากแล้วเอาตั้งรวมไว้ในหมู่ว่านคนละชนิด ว่านกระถางอื่น และตั้งอยู่ในบริเวณเดียวกัน จ่าว่านนี้มีอิทธิฤทธิ์คุ้มครองบรรดาว่านต่างๆ ให้ทรงอานุภาพตามธรรมชาติของว่านนั้นๆ คงที่อยู่เสมอ ไม่เสื่อมสรรพคุณอีกด้วย

วิธีปลูก ใช้ดินร่วนๆ ทั้งหมด หรือจะใช้อิฐดินเผาทุบให้เป็นก้อนเล็กๆ รองก้นกระถางสูงหนึ่งฝ่ามือ ใช้ทรายละเอียดกลบพอให้มิดดี นำดินร่วนใส่ลงไปให้เต็มกระถาง วางหัวว่านให้โผล่พ้นดินเล็กน้อย รดน้ำ พอเปียกดินทั่ว นำทรายละเอียดกลบบางๆ นํ้าที่จะรดควรเศกด้วย “อิติปิโสภควา ถึง ภควาติ” จบหนึ่งเสมอ ในตำราของท่านอุตตะมะ ท่านให้ใช้ดินร่วนซุยผสมกับใบไม้ผุ ใส่ค่อนกระถาง วางหัวว่านให้โผล่เช่นเดียวกัน แล้วเอาดินกลบ รดนำให้เศกด้วยคาถา “นะโมพุทธายะ โสทายะนะโมสุคะโต ยะวะโร นะโมกุกกุสันโธ นะโม โคตะโม โลกะหิโต นะโมอริยะเมตไตรโยจะยะบุคสุปาคะโต เวสันติลาโภ ภะวันตุเม เศกน้ำ 3 หรือ 5 คาบ รดทุกเช้าประเสริฐยิ่งนัก