ข้อมูลของดีปลี


ชื่อวิทยาศาสตร์ Piper chaba Hunt.
Syn.    P. longum Linn.
P.retrofractum Vahl
ชื่ออื่นๆ ดีปลีเชือก (ใต้) ประดงข้อ ปานนุ พิษพญาไฟ (ไทย) ปี้ฮวด (จีน)
ชื่ออังกฤษ Long Pepper
ลักษณะ ไม้เถา เกาะพันสิ่งอื่น มีรากออกตรงข้อสำหรับเป็นที่เกาะลำต้นเป็นข้อต่อเช่นเดียวกับพริกไทย ใบเดี่ยว รูปไข่แกมขอบขนาน กว้าง 4-5 ซ.ม. ยาว 8-10 ซ.ม. เรียงสลับกัน รูปคล้ายใบย่านาง แต่ผิวใบมันกว่า ใบบางกว่าเล็กน้อย ทั้งใบ เถา ผล มีรสเผ็ดร้อนจัดมาก ดอกช่อรวมกันแน่นเป็นแท่ง ยาวประมาณ 5-6 ซ.ม. กว้าง 0.5-0.8 ซ.ม. แยกเพศ ช่อดอกตัวผู้สั้นเรียวเล็ก ช่อดอกตัวเมียอวบกลม สีเขียว เมื่อสุกมีสีแดง ผลเมื่อยังอ่อนมีสีเขียว สุกสีแดงส้ม ผลรวมกันเป็นแท่งกลม ยาว 2-5 ซ.ม.
ส่วนที่ใช้ ผลแก่จัดยังไม่สุก
สารสำคัญ มีอัลคาลอยด์ piperine 6% มี resin ที่มีรสเผ็ดชื่อ chavicine และนํ้ามันหอมระเหย 1%
ประโยชน์ทางยา ใช้เป็นยาขับลม แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ธาตุพิการ ขับเสมหะ โดยใช้ดีปลี 1-2 ผล ฝนกับนํ้ามะนาวและแทรกเกลือ 1-2 เม็ด ใช้รับประทาน หรือใช้กวาดคอช่วยขับเสมหะ
ข้อควรระวัง ผลดีปลีสกัดด้วยปิโตรเลียมอีเทอร์ให้สัตว์กิน ทำให้สัตว์ทดลองแท้ง จึงควรระวังการใช้ในสตรีมีครรภ์
ที่มา:ศาสตราจารย์พเยาว์  เหมือนวงษ์ญาติ