ข้อมูลของนางแย้ม


ชื่ออื่น ปิ้งชะมด ปิ้งซ้อน (ภาคเหนือ) ปิ้งสมุทร (เชียงใหม่) ส้วนใหญ่ (นครราชสีมา) เช่าหมกหลี (แต้จิ๋ว) โช่วมู่ลี่ (จีนกลาง)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Clerodendron fragrans Vent.
(Volkameria fragrans Vent.)
วงศ์ Verbenaceae
ลักษณะต้น เป็นไม้พุ่ม สูง 1-2 เมตร ลำต้นตรง ทั้งต้นมีขนปกคลุมเล็กน้อย ใบยาว 11-15 ซม. ใบกว้างรูปไข่เกือบเป็นรูปหัวใจ ขอบใบมีรอยหยักแบบฟันเลื่อยห่างๆ เมื่อขยี้ใบจะมีกลิ่นเหม็น ก้านใบยาว ช่อดอกเกิดที่ยอดกิ่ง ดอกอยู่เป็นกระจุกแน่น ดอกบนบานก่อน เส้นผ่าศูนย์กลางช่อดอก 6-10 ซม. มีกลิ่นหอม กลีบเลี้ยงมีสีแดงยาว 1.25-2 ซม. มี 5 แฉก แยกลึกเพียงครึ่งเดียว ฐานตัดกัน กลีบดอกมีสีขาวหรืออมชมพู ยาว 1.75-2.75 ซม. ดอกคล้ายดอกมะลิซ้อนที่อยู่กันเป็นกลุ่มแน่น เกสรตัวผู้ 4 อัน เกสรตัวเมีย 1 อัน ผลเนื้ออ่อนมีเปลือกหุ้ม แตกเป็น 4 กลีบ ขึ้นในป่าหรือปลูกตามบ้าน
ส่วนที่ใช้ ทั้งต้น ใบ และราก
สรรพคุณ
ใบ แก้โรคผิวหนัง ผื่นคัน
ราก ขับระดูขาว แก้หลอดลมอักเสบ แก้เหน็บชา รวมทั้งเหน็บชาที่มีอาการบวมน้ำ ริดสีดวงทวาร ดากโผล่ กระดูกสันหลังอักเสบเรื้อรัง แก้ปวดเอวและปวดข้อ
ตำรับยาและวิธีใช้
1. เหน็บชา ปวดขา ใช้ราก 15-30 กรัม ตุ๋นกับไก่ กิน 2-3 วัน ติดต่อกัน
2. ปวดเอวปวดข้อ เหน็บชาที่มีอาการบามน้ำ ใช้รากแห้ง 30-60 กรัม ต้มน้ำกิน
3. ขับระดูขาว ลดความดันโลหิตสูง แก้หลอดลมอักเสบ ใช้รากและ ใบแห้ง 15-30 กรัม ต้มน้ำกิน
4. ริดสีดวงทวาร ดากโผล่ ใช้รากแห้งจำนวนพอควร ต้มน้ำแล้วนั่งแช่ในน้ำนั้นชั่วครู่
5. โรคผิวหนัง ผื่นคัน ใช้ใบสดจำนวนพอควร ต้มน้ำชะล้างบริเวณ
ที่เป็น
สารเคมีที่พบ
ทั้งต้น มี flavonoid glycoside, phenol, saponin และแทนนิน
ที่มา:สำลี  ใจดี, สุนทรี  วิทยานารถไพศาล, รพีพล  ภโววาท, จิราพร  ลิ้มปานานนท์, นิยดา เกียรติยิ่งอังศุลี, วิทิต  วัณนาวิบูล