ชื่อพื้นเมืองอื่นๆ คำเงาะ คำไทย คำแงะ คำแฝด ซาด คำยง ชาดี แสด หมากมอง
ชื่ออังกฤษ Annatto, Rocou, Lipstick Plant
ชื่อวิทยาศาสตร์ Bixa orellana Linn.
วงศ์ Bixaceae
คำแสดเป็นไม้พุ่มขนาดใหญ่ ใบเดี่ยว รูปร่างคล้ายใบโพธิ์ ดอก ออกเป็นช่อที่ยอด ดอกสีชมพูร่วงง่าย ผลมีสีแดงคล้ายลูกเงาะภายในผลกลวง มีเมล็ดสีแดง ค่อนข้างกลม มีเนื้อสีแดงฉํ่าน้ำหุ้มเมล็ดอยู่ ผลเมื่อแก่แตกได้
ส่วนที่ใช้เตรียมสี เมล็ด
สารสำคัญ
เมล็ดสีสารสีส้มชื่อบิกซิน (bixin) และมีสารสีแดงชื่อ แอนแนตโต (annatto)
ประโยชน์
สีจากเมล็ดใช้แต่งสีอาหารให้มีสีแดงส้ม เช่น แต่งสีขนม ไอสครีม เนย นํ้ามัน และใช้ย้อมผ้าฝ้ายและผ้าไหมให้มีสีแดงส้มได้อีกด้วย
วิธีเตรียมสีแดงส้มจากเมล็ดคำแสด
นำเมล็ดมาบดแล้วแช่นํ้าจะได้สารละลายซึ่งมีตะกอนแดงละลายอยู่ กรองเอากากออก ตั้งทิ้งไว้สีจะตกตะกอนนอนก้น รินน้ำใสๆ ข้างบนออก นำที่เหลือไประเหยนํ้าออกจะได้ผงสีแดงส้มนำไปใช้แต่งสีอาหารตามต้องการ
