จากการวิเคราะห์คุณค่าทางอาหารของนมโคและผลิตภัณฑ์พบว่าน้ำนมโคเป็นของเหลวที่มีน้ำเป็นตัวทำละลาย ส่วนประกอบของนํ้านมโคแบ่งออกได้เป็น 2 พวก คือ ส่วนประกอบที่มีปริมาณมาก ได้แก่ นํ้า ไขมัน โปรตีน คาร์โบไฮเดรต และแร่ธาตุต่างๆ และส่วนประกอบที่มีปริมาณน้อย เช่น เอนไซม์ วิตามินต่างๆ เป็นต้น โดยที่ในนํ้านมโค จะมีน้ำประมาณร้อยละ 82-90 สำหรับปริมาณไขมันจะมีค่าเฉลี่ยประมาณร้อยละ 3.9 แต่มีค่าแปรปรวนมากขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น พันธุ์ อาหาร ฤดูกาล เป็นต้น คาร์โบไฮเดรตที่พบในนํ้านมจะเป็นนํ้าตาลแลคโตส นับเป็นส่วนของของแข็งที่มีมากที่สุดและ มีปริมาณค่อนข้างคงที่ โดยจะมิปริมาณนํ้าตาลแลคโตสร้อยละ 4.4-5.2 อย่างไรก็ตาม ปัจจัยที่มีผลต่อปริมาณน้ำตาลแลคโตสก็คือ สภาวะของเต้านม ถ้าเต้านมอักเสบจะมีผลทำให้เกลือคลอไรท์ในนํ้านมเพิ่มขึ้น และนํ้าตาลแลคโตสลดลง นํ้าตาลแลคโตสนี้มีความสำคัญต่อกระบวนการหมักและการบ่มของผลิตภัณฑ์นม ทั้งยังเป็นตัวช่วยเพิ่มคุณค่าทางอาหารของนํ้านมและผลิตภัณฑ์นม นอกจากนี้ยังช่วยลดการเกิดกลิ่นและสีเนื่องจากเกิดการไหม้ในผลิตภัณฑ์นมที่ต้องใช้ความร้อนสูง
สำหรับโปรตีนในนํ้านมโคที่สำคัญ คือ เคเซอีน ชึ่งมีอยู่ประมาณร้อยละ 80 ของโปรตีนทั้งหมด ส่วนแร่ธาตุต่างๆ ในนํ้านมนับเป็นแร่ธาตุที่สำคัญและจำเป็นต่อร่างกาย แร่ธาตุที่พบมากในนํ้านม ได้แก่ แคลเซียม ฟอสฟอรัส และเหล็ก ปริมาณแร่ธาตุต่างๆ จะแปรปรวนไปตามฤดูกาล ระยะการหลั่งนํ้านม และสถานที่ นอกจากนี้ในนํ้านมมี วิตามินเกือบทุกชนิดทั้งที่ละลายในไขมันและละลายในนํ้า วิตามินที่พบมาก ได้แก่ วิตามินเอ วิตามินบีหนึ่ง วิตามินบีลอง ไนอาซีน และวิตามินซี
ผลจากการวิเคราะห์จะเห็นว่านํ้านมโคเป็นอาหารที่มีโภชนาการสูงมาก และเมื่อดื่มนมวันละ 1 ลิตรจะสามารถตอบสนองความต้องการของวัยรุ่นและเด็กได้ในระดับดีมากสำหรับแร่ธาตุและวิตามินประเภทแคลเซียม ฟอสฟอรัส และไรโบฟลาวิน ในเกณฑ์ดีสำหรับโปรตีน วิตามินเอ และทัยอามีน และตอบสนองความต้องการระดับปานกลาง
ตารางคุณค่าทางอาหารของนมโคและผลิตภัณฑ์
(ในส่วนที่บริโภคได้ 100 กรัม)

ที่มา:กองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข
สำหรับเหล็กและทองแดง (ดูรายละเอียดในตาราง นอกจากนี้ได้มีผลงานวิจัยเทียบคุณค่าทางอาหารของนมพาสเจอรไรซ์ 1 ควอร์ต (0.94633 ลิตร) กับความต้องการของหญิงมีครรภ์ทั้งในช่วงระยะก่อนตั้งครรภ์ ช่วงระหว่างตั้งครรภ์ และระยะเลี้ยงลูกด้วยนํ้านมมารดา แสดงให้เห็นว่าการดื่มนมสดจะสามารถตอบสนองความต้องการได้ใน ระดับดีสำหรับแคลเซียม ทัยอามีน และไรโบฟลาวิน
ตารางโภชนะบางอย่างของนมและประโยชน์ที่ได้จากการดื่มนมวันละ 1 ลิตร

ที่มา:ทองยศ  อเนกะเวียง
ที่มา:ส่วนวิจัยเกษตรกรรม ฝ่ายวิชาการ ธนาคารกสิกรไทย