วงศ์เจนทิเอเนซีอี (GENTIANACEAE)

พันธุ์ไม้วงศ์นี้เป็นไม้ล้มลุก มีประมาณ 80 สกุล 900 ชนิด พบในประเทศไทย 7 สกุล 28 ชนิด ใบเดี่ยวออกตรงกันข้าม หรือเรียงวนเป็นรัศมีใกล้ผิวดิน ไม่มีหูใบ ดอกเดี่ยวหรือดอกช่อ ออก ตรงซอกใบหรือปลายกิ่ง กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมกัน ส่วนปลายแยก 4-5 แฉก กลีบดอก 4-5 กลีบ โคนเชื่อมกันเป็นรูประฆังหรือรูปหลอดยาว เกสรตัวผู้มีจำนวนเท่ากับกลีบดอกและเชื่อมติดบนกลีบดอกเรียงสลับกับแฉกของกลีบ เกสรตัวเมีย 1 อัน รังไข่อยู่เหนือชั้นต่าง ๆ ของดอก ผลส่วนมากเป็นแบบแห้งแล้วแตก เมล็ดมีจำนวนมาก ตัวอย่างพืชในวงศ์นี้ เช่น หญ้าดีควาย (Swertia angustifolia Ham.)

Exacum tetragonum Roxb.

หญ้าเหลี่ยม

หญ้าเหลี่ยม มีลำต้นเป็นเหลี่ยมตั้งตรง สูง 10-100 ซม. ใบรูปขอบขนานแกมรูปหอก ดอกออกเป็นช่อ กลีบเลี้ยงและกลีบดอกมีอย่างละ 4 กลีบ กลีบดอกสีฟ้าเข้มหรือม่วงอมชมพู รูปรีแกมรูปหอก ปลายกลีบแหลม เกสรตัวผู้ 4 อัน เกสรตัวเมีย 1 อัน รังไข่ค่อนข้างกลม ผลแห้งแล้วแตก พบทั่วทุกภาคของประเทศ มักขึ้นแทรกตามกอหญ้า หรือตามพื้นป่าโปร่ง

Gentiana hesseliana Hoss. var. lakshnakarae (Kerr) Toyokuni

ดอกหรีด