ชื่อวิทยาศาสตร์ Calendula officinalis (Kal-LIjND-yew luh off-iss-in-NAY-liss)

ชื่อสามัญ English Marigold, Pot Marigold, Cape Marigold

วงศ์ Compositae

ถิ่นเดิม Canary Islands จนถึงยุโรปตอนกลางและใต้และ

แอฟริกาเหนือถึงอิหร่าน

ความสูง 1 – 2 ฟุต

จำนวนเมล็ดในหนึ่งกรัม 150

สี ครีม เหลือง ส้ม

เวลาจากเพาะเมล็ดจนให้ดอก 8-10 อาทิตย์

ดาวเรืองหม้อเป็นไม้พุ่ม ใบเรียวยาวมียางเล็กน้อย ถ้าจับใบจะรู้สึกว่ามียางเหนียวติดมือ ใบมีกลิ่นหอมอ่อนๆ คล้ายเครื่องเทศ ใช้ทำอาหารได้เหมือนผักชนิดหนึ่ง หรือใส่ในซุบใสให้ได้กลิ่นและรสพิเศษ ต้นให้ดอกจำนวนไม่น้อยแต่ไม่ดกเท่าดาวเรืองก้านดอกตรงยาวใช้เป็นไม้ตัดดอกได้ดี ดอกมีกลีบซ้อน ลักษณะดอกแบน มีขนาด 2 – 4 นิ้ว สีน้ำตาลแก่ (chestnut) จนถึงสีมะนาว สีที่ยังหากันอยู่คือสีแดงสวยๆ และสีครีมใกล้ขาว กลีบดอกใช้ฉีกใส่ในซุบ ใช้เป็นสมุนไพร และให้สีแทนหญ้าฝรั่น (saffron) ได้ด้วย

ดาวเรืองหม้อพันธุ์ป่าสูงถึง 3 ฟุต แต่พันธุ์ปลูกจะมีความสูงตั้งแต่ 9 – 24 นิ้ว เมล็ดมีลักษณะโค้ง ต้นสามารถผลิตเมล็ดได้ดีทำให้เมล็ดราคาไม่แพง ศัตรูของดาวเรืองหม้อคือ หอยทาก ซึ่งชอบกินใบที่อวบนํ้าและมีกลิ่นพิเศษโดยเฉพาะเมื่อต้นกล้ายังเล็ก

ดาวเรืองหม้อชอบดินที่ระบายนํ้าดี ถ้าดินที่ปลูกแฉะเกินไปต้นจะมีใบมากและให้ดอกน้อย ที่ปลูกควรมีแดดจัด ถ้ามีร่มบ้างก็ออกดอกได้แต่กิ่งจะยืดยาวแทนที่จะเป็นพุ่ม ดาวเรืองหม้อชอบอากาศเย็นจึงต้องปลูกในฤดูหนาวเท่านั้น ถ้าอากาศร้อนต้นจะไม่ค่อยออกดอกหรือถ้ากะเวลาในการปลูกไม่ถูกต้องเช่นปลูกช้าเกินไป ต้นออกดอกในช่วงฤดูร้อนจะให้ดอกน้อยมากหรือไม่ให้ดอกเลย

ถ้าจะตัดดอกเพื่อปักแจกันหรือทำเป็นไม้ตัดดอก ต้องตัดดอกเมื่อยังไม่บานเต็มที่ ถ้าตัดดอกที่บานเต็มที่แล้วกลีบดอกจะร่วงเร็ว เมื่อปักแจกันควรเปลี่ยนนํ้าทุกวัน เพื่อให้ดอกบานได้นาน

พันธุ์เตี้ย ชุด Gem สูง 6 – 8 นิ้ว ให้ดอกสีทอง สีส้ม สีมะนาว ดอกใหญ่ 3 นิ้ว

Mandarin สูง 10 นิ้ว เป็นดาวเรืองหม้อลูกผสมชั่วที่หนึ่ง (F₁ ) พันธุ์แรก ดอกมีขนาด 2.5- 3 นิ้ว สีส้มสด จัดว่าเป็นดาวเรืองหม้อพันธุ์มาตรฐาน นิยมใช้ปลูกประดับแปลงหรือปลูกใส่กระถาง

ชุด Bon Bon สูง 12 – 18 นิ้ว ให้ดอกเร็วกว่าพันธุ์อื่นๆ ประมาณ 2 อาทิตย์ ดอกขนาด 2.5- 3 นิ้ว สีส้ม สีเหลือง และสีคละ ปลายกลีบดอกมีหยักสวยเป็นที่นิยมมาก พันธุ์นี้ไม่ทนอากาศร้อน

Fiesta Gitana สูง 9 – 12 นิ้ว ดอกซ้อนสีต่างๆ 6 สีมี “ตา”สีน้ำตาลเข้ม ตรงใจกลางดอก สีส้มและสีเหลืองได้รางวัล Fleuroselect เมื่อปี 1977

Indian Prince เป็นพันธุ์ใหม่จากญี่ปุ่น ดอกใหญ่กลีบซ้อน สีส้มสวย ด้านหลังของกลีบมีสีมะฮอกกานี แปลกกว่าพันธุ์ทั่ว ๆ ไปได้รับความนิยมมาก ใช้ทำไม้ตัดดอกได้ดีด้วย ต้นสูง 18 – 24 นิ้ว Geisha Girl ดอกสีส้ม กลีบงุ้มเข้าหาใจกลางดอก สูง 24 นิ้ว