ตองแตก มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า บาลิโอสเปอร์มุ๊ม แอซซิลเล่ร์ ( Baliospermum Jixillane, Blume ) หรือ B. montaum, M. อยูในตระกูล ยูฟอร์บิเอซี่ ( Euphorbiaceae ) บางทีเรียกว่าทนดี ตองแตกเป็นไม้พุ่มไม่ใหญ่นัก ใบใหญ่ขนาดเท่าผ่ามือ ขอบใบจักร ดอกช่อเป็นกระจุก ผลขนาดเท่านิ้วกอยแบ่งเป็น ๓ พู คล้ายเมล็ดสบู่เลือด หรือเมล็ดสลอด ผล มีเปลือกแข็งมาก เป็นพืชที่ขึ้นตามที่รกร้างทั่วๆ ไป มีประวัตเล่ากันว่า ถ้าเอาใบตองแตกตีกับข้างฝาเรือนหรือผนังตึกนานๆ จิ้งจกจะวิ่งมารวมกันเป็นกลุ่ม

ตามสรรพคุณที่เชื่อถือ นำรากตองแตกเป็นยาถ่ายแก้อาการบวมน้ำ และโรคดีซ่าน นำใบมาต้มเป็นยาแก้หืด เมล็ดเป็นยาถ่ายอย่างแรง ภายนอกนำเมล็ดป่นทาเพื่อกระตุ้นให้เลือดมาเลี้ยงบริเวณที่ทา น้ำมันจากเมล็ดเป็นยาถ่ายอย่างแรงถึงกับเป็นนํ้า และนำมาทาภายนอกแก้โรคปวดข้อ

สรุปสรรพคุณ

ตามความเชื่อถือของแพทย์แผนโบราณ   น่าจะนำมาวิจัยทดลองดู อาจได้สมุนไพรที่เป็นเศรษฐกิจของประเทศอีกชนิดหนึ่ง เชื่อว่า รากตองแตกเป็นยาถ่าย แก้อาการบวมน้ำ และโรคดีซ่าน

ใบตองแตก ต้มเป็นยาแก้หืด

เมล็ดตองแตก เป็นยาถ่ายอย่างแรง เมล็ดป่นทาภายนอกกระตุ้นให้เลือดมาเลี้ยงบริเวณที่ทา

น้ำมันจากเมล็ด เป็นยาถ่ายอย่างแรง ทาภายนอกแก้โรคปวดข้อ