ตำลึง

ตำลึง มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่าคอคซิเนีย อินดิค้า (Coccinia indica Wet A ) อยู่ในตระกูล คิวเคอร์บิตาซี่ (Cucurbitaccae) ตำลึงบางทีเรียกว่า ผักแคบ หรือสี่บาท ตำลึงเป็นไม้เถาเลื้อยพาดพันตามกิ่งยึดเกาะ หรือซุ้ม ใบออกสลับกันเป็นรูปสามเหลี่ยม ตำลึง มีตำลึงตัวผู้ตำลึงตัวเมีย ตำลึงตัวผู้มีใบหยักมากกว่าตำลึงตัวเมีย ดอกสีขาวทรงกระบอกมีหัวแฉก ผลอ่อนสีเขียวมีลายขาว ผลสุกเต็มที่มีสีแดงสด ผลและยอดตำลึงรับประทานเป็นผักได้ ตำลึงที่มีอายุหลายปีจะมีรากขนาดใหญ่ เถาใหญ่และแข็ง ตำลึงมีขึ้นตามป่ารกร้างทั่วๆ ไป

แพทย์แผนโบราณเชื่อว่า ใบเป็นยาเย็นดับพิษร้อน ใบสดตำทาถอนพิษหมามุ่ย หรือใบตรังตังช้าง น้ำในเถาตำลึง แก้ตาเจ็บ ตาฝ้า ตาแดง ตาแฉะ รากตำลึงรสเย็นเชื่อว่าแก้พิษฝ้าในตา และเชื่อว่าทั้งเถา ใบ ราก ใช้บำบัดโรคผิวหนัง หลอดลมอักเสบ และ โรคเบาหวาน