(Siamese Rough (fetish)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Streblus asper Lour.
ชื่อวงศ์ MORACEAE
ชื่ออื่น กักไม้ฝอย ซะโยเส่ สับพอ สะนาย
ถิ่นกำเนิด อินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ลักษณะทั่วไป ไม้ต้นขนาดกลาง สูง 9-12 ม. ขนาดทรงพุ่ม 5-6 ม. ไม่ผลัดใบ ทรงพุ่มรูปไข่แน่นทึบ ลำต้นอาจขึ้นเดี่ยวๆ หรือแตกกอ แตกกิ่งตาชิดพื้น เปลือกต้นสีเทาอมขาว ค่อนข้างเรียบ หรือแตก หลุดล่อนเป็นแผ่นบางๆ มียางสีขาว

ใบ ใบเดี่ยว เรียงสลับแกมรูปไข่กลับ กว้าง 2-3 ซม. ยาว 4-6 ซม. และโคนใบสอบทู่ ขอบใบจักเป็นฟันเลื่อยไม่ค่อยเป็นระเบียบ แผ่นใบบาง แต่ค่อนข้างเหนียวและย่นเป็นลอน สีเขียวเข้ม ใบมีขนสากเหมือน กระดาษทราย ก้านใบสั้นมาก
ดอก ดอกแยกเพศร่วมต้น ดอกเพศผู้สีเหลืองอ่อน ดอกเพศเมีย สีเขียวอ่อน ออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกแน่นที่ซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ช่อดอกทรงกลม หรือรูปไข่ กลีบเลี้ยง 4 กลีบ ไม่มีกลีบดอก แต่กลีบเลี้ยง ดอกเพศเมีย แบ่งเป็นสองแถว เส้นผ่านศูนย์กลางช่อดอกทั้งสองเพศ 0.5 ซม. ออกดอกเดือน ม.ค.-มี.ค.
ผล ผลสดแบบมีเนื้อ ทรงกลมหรือเป็นสองพูเล็กๆ เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 0.8 ซม. ก้านผลยาว 1.5-2 ซม. ผลอ่อนสีเขียวอ่อน เมื่อสุกสีเหลือง มีเมล็ดกลมแข็ง สีนํ้าตาลอ่อน 1 เมล็ดต่อผล การติดผลเดือน ก.พ.-เม.ย. ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดหรือตอนกิ่ง
นิเวศวิทยา พบทั่วไปในที่โล่ง ป่าดิบแล้งและป่าที่ถูกรบกวน
การใช้ประโยชน์ ทำเป็นไม้ดัด ปลูกประดับ เนื้อที่หุ้มเมล็ด รับประทานสด มีรสหวาน
การใช้ประโยชน์ด้านสมุนไพร ราก ขับปัสสาวะ แก้ไตพิการ ฆ่าพยาธิ เปลือกต้น ทำให้ฟันทน แก้แมงกินฟัน บำรุงหัวใจ แก้โรคผิวหนัง เป็นยาอายุวัฒนะ แก่น แก้เบาหวาน ริดสีดวงจมูก ใบ แก้กระหายน้ำ เป็นยาระบายอ่อนๆ ผล เป็นยาอายุวัฒนะ และเมล็ดช่วยขับลม ในลำไส้
ที่มา:วัลลิ์รุกขบุปผชาติ ตามรอยพระบาทบรมราชกุมารี โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชฯ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย