ชงโค

(Orchid Tree, Purder)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Bauhinia purpurea L.
ชื่อวงศ์ LEGUMIMOSAE – CAESALPINIOIDEAE
ชื่ออื่น เสี้ยว เสี้ยวดอกแดง เสี้ยวหวาน
ถิ่นกำเนิด อินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ลักษณะทั่วไป ไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 5-10 เมตร ขนาดทรงพุ่ม 4-6 เมตร ผลัดใบ ทรงพุ่มกลม กิ่งไม่สมํ่าเสมอ เปลือกต้น สีน้ำตาลอ่อน แตกหยาบๆ ไม่เป็นระเบียบ


ใบ ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปร่างค่อนข้างกลมหรือคล้ายปีกผีเสื้อ ขนาด 8-12 ซม. ปลายใบเว้าลึกแยกเป็นสองพู แคบและค่อนข้างแหลม โคนใบมนหรือเว้า แผ่นใบบางแต่ค่อนข้างเหนียว สีเขียวหม่น ผิวใบ ด้านล่างมีขนสีขาวละเอียดประปราย ก้านใบยาว 3.5-4.5 ซม.
ดอก สีชมพูหรือม่วงอ่อน มีกลิ่นหอมอ่อนๆ ออกเป็นช่อแบบช่อ กระจะที่ปลายกิ่ง ช่อดอกตั้งยาว 10-15 ซม. ดอกย่อย 6-10 ดอก ใบประดับ รูปไข่ ปลายแหลม กลีบดอก 5 กลีบ รูปใบหอกแคบ กลีบทางด้านบนกว้างกว่าและเป็นรูปใบหอกกลับ เกสรเพศผู้ 8-9 อัน เป็นเกสรที่สมบูรณ์ 3 อัน เส้นผ่านศูนย์กลางดอก 6-8 ซม. ออกดอก เมื่อต้นมีอายุ 3-5 ปี ออกดอกมากเดือน พ.ย.-มี.ค.


ผล ผลแห้งแตกสองตะเข็บ เป็นฝักทรงแบน ปลายและโคนฝักแหลม กว้าง 1.5-2.5 ซม. ยาว 20-25 ซม. สีเขียวอ่อน มีขนละเอียด เมื่อสุกสีน้ำตาลหรือน้ำตาลเข้ม เมล็ดทรงกลมแบนสีน้ำตาลเข้ม 8-10 เมล็ด ต่อฝัก ออกดอกติดผลตลอดปี ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด
นิเวศวิทยา พบตามป่าเบญจพรรณทั่วทุกภาคของไทย
การใช้ประโยชน์ด้านสมุนไพร ใบ รสเฝื่อน แก้ไอ ดอกและราก
รลเฝื่อน ระบายพิษไข้

ที่มา:วัลลิ์รุกขบุปผชาติ ตามรอยพระบาทบรมราชกุมารี โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชฯ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย