ชื่อวิทยาศาสตร์ Glycine max Merr.
Syn.    G. soja Sieb et Zucc.
ชื่ออื่นๆ ถั่วพระเหลือง ถั่วแระ (กลาง) มะถั่วเน่า ถั่วหนัง (เหนือ)
ชื่ออังกฤษ Soja Bean, Soybean.
ลักษณะ เป็นพืชล้มลุก สูง 1 – 2 เมตร ใบเป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ มีใบย่อย 3 ใบ ชนิด trifoliate เป็นรูปไข่ขอบขนานใบและต้นมีขน ดอกช่อสีขาวถึงสีม่วงแดง ผลเป็นฝักมีขน ในฝักมีเมล็ด 3-5 เมล็ด รูปไข่ สีของเมล็ดเป็นสีนวลอมเหลือง
ส่วนที่ใช้ เมล็ดที่แก่

สารสำคัญ มีคารโบไฮเดรต 35% โปรตีน 50% นํ้ามันไม่ระเหย (fixed oil) 20% นํ้าย่อยยูรีเอส ไม่มีแป้ง ในนํ้ามันถั่วเหลือง ประกอบด้วยกรดไขมัน เช่น linoleic 50%, oleic 30% linolenic 7%, palmatic และ stearic 14%
ประโยชน์ บีบให้นํ้ามันถั่วเหลือง การบีบโดยใช้แรงกด ได้นํ้ามันถั่วเหลือง (soybean oil) 10% เมล็ดถั่วเหลืองเป็นอาหารสำคัญของจีน ญี่ปุ่น ไทย ใช้ถนอมอาหาร เตรียมเก็บไว้หลายชนิด เช่น เต้าหู้ยี้ เต้าเจี้ยว นํ้าซีอิ๊ว ทำเป็นเต้าหู้ เต้าฮวย เพาะเป็นถั่วงอกหัวโตซึ่งมีวิตามินซีสูง
เป็นอาหารที่เหมาะสำหรับคนเป็นโรคเบาหวาน เป็นที่มาของ lecithin โดยแยกออกจาก fixed oil สำหรับ saturated oil คือ กรดไขมัน palmatic และ stearic ใช้เป็นนํ้ามันซักแห้ง (drying oil) ใช้ในอุตสาหกรรมทำสี (varnishes) และทำฉนวน (insulator)
lecithin มีหน้าที่ควบคุมการเปลี่ยนแปลงของ cholesterol ในร่างกาย มีผู้พบว่าถ้ารับประทานถั่วเหลืองจะทำให้ปริมาณของไขมันในเลือดลดลง สามารถป้องกันการอุดตันของไขมันในเส้นเลือดได้ นอกจากนั้นในถั่วเหลืองพบ stigmasterol เป็นสารตั้งต้นในการเตรียม Steroidal hormone
นํ้านมถั่วเหลือง ใช้แทนนมจากสัตว์ มีคุณค่าทางอาหารสูงแต่ราคาถูก กว่าเนื้อสัตว์มาก
กากถั่ว (Soybean Cake)
กากที่เหลือจากการบีบนํ้ามันเรียก soybean cake ใช้เป็นอาหารสัตว์มี โปรตีนสูง มีโปแตสเซียม ฟอสฟอรัส และนํ้ามัน จึงมีคุณค่าทางอาหารสูง
ที่มา:ศาสตราจารย์พเยาว์  เหมือนวงษ์ญาติ