ชื่อ
จีน      หยูเกี๋ยเช่า หยูจับเช่า อั้งจูเช่า พีซิกหง Euphorbia humifusa Willd.

ลักษณะ
ชอบขึ้นตามทุ่งนา ริมบ้าน เป็นพืชล้มลุก ต้นสีแดง กิ่งก้านขึ้นแผ่ตาม หน้าดิน ลำต้นอ่อนเรียวเล็ก ยาวประมาณ 4 นิ้ว ใบขึ้นคู่ ก้านใบสั้นมาก ในรูปกลมรีเล็กคล้ายเบี้ย ยาวประมาณ 2 หุน ชอบใบเป็นหยักๆ เป็นฟันเลื่อยเล็กๆ ฐานใบมักเบี้ยวไปข้างหนึ่ง เวลาเด็ดมีนํ้าสีขาวคล้าย นํ้านมไหลออกมา ออกดอกหน้าร้อนจนเข้าหน้าฝน ออกลูกกลมมีเหลี่ยม และมีขนขึ้นประปราย

รส
รสฝาด ธาตุไม่ร้อนไม่เย็น ไม่มีพิษ

สรรพคุณ
สามารถเร่งการผลิตน้ำนมของหญิงหลังคลอด ห้ามเลือด แก้บิด แก้ขัดเบา ใช้ภายนอก แก้ธาตุนํ้ามาก ฤทธิ์เข้าถึงปอดและตับ

รักษา
แก้บิด แก้ไข้จับสั่น ปัสสาวะเป็นเลือด อุจจาระเป็นเลือด ริดสีดวงทวาร
ถ่ายเป็นเลือด ไม่มีนํ้านมหลังคลอด เด็กเป็นตาลขโมย ใช้ภายนอก รักษาเลือดออกตามเหงือกฟัน ผิวหนังเป็นผื่นคัน เป็นหูด

ตำราชาวบ้าน
1.เป็นบิด – น้ำนมราชสีห์เล็ก 1 ตำลึง ต้มรับประทาน หรือตำเอาน้ำ รับประทาน หรือตำเอานํ้าชงนํ้าผึ้ง รับประทาน
2. เป็นบิดมูก – นํ้านมราชสีห์เล็ก 1 ตำลึง ต้มนํ้าตาลทรายขาว
3. เป็นบิดเลือด – น้ำนมราชสีห์เล็ก 1 ตำลึง ต้มเนื้อสันหมู หรือต้มกับน้ำ 1 ตำลึงครึ่งใส่น้ำตาลแดง
4. ไข้จับสั่น – น้ำนมราชสีห์เล็ก 2 ตำลึง ตำแหลก เอาน้ำผสมเหล้าปริมาณเท่ากัน รับประทาน หรือน้ำนมราชสีห์เล็ก 1 ตำลึง ต้มเนื้อสันหมู หรือต้มกับน้ำ 1 ตำลึงครึ่งใส่น้ำตาลแดง
5. ดีซ่าน – น้ำนมราชสีห์เล็ก 2 ตำลึง ต้มน้ำแบ่งรับประทานเป็น 2 ครั้ง ในหนึ่งวัน
6. ปัสสาวะเลือดหรืออุจจาระเลือดหรือริดสีดวงทวารถ่ายเป็นเลือด – น้ำนมราชสีห์เล็ก 2 ตำลึง ต้มรับประทาน
7. น้ำนมน้อยหลังคลอด – น้ำนมราชสีห์เล็ก 1 ตำลึง ต้มเนื้อสันหมู
8. เด็กเป็นตาลขโมย – น้ำนมราชสีห์เล็ก 3 เฉียน ตุ๋นกับตับไก่หรือตับหมู รับประทาน
9. เลือดออกตามไรฟันหรือเหงือก – น้ำนมราชสีห์เล็ก ต้มเอาน้ำบ้วนปาก
10. เป็นหูด – ปาดหูดให้หัวขาดพอเลือดไหลนิดๆ เอาน้ำนมราชสีห์เล็ก ตำแหลก เอาน้ำทา

ปริมาณใช้
สดใช้ไม่เกิน 2 ตำลึง แห้งใช้ไม่เกินครึ่งตำลึง

ข้อควรรู้
หญิงมีครรภ์ห้ามรับประทาน

ที่มา:บุญชัย  ฉัตตะวานิช