ปลาแรด

ปลาแรดเป็นปลาจำพวกเดียวกับปลากระดี่ และสลิด แต่มีขนาดใหญ่กว่ามาก ในต่างประเทศ เช่น ประเทศอินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ เรียกปลาชนิดนี้ว่า กัวรามี (goramy) เป็นปลาที่ประชาชนนิยมบริโภค และราคาแพงมาก ปลาชนิดนี้ขนาดใหญ่อาจจะมีน้ำหนัก 6-7 กก. และมีความยาวถึง 60 ซม. ลักษณะ รูปร่างมีลำตัวแบนข้างหัวค่อนข้างเล็ก ขากรรไกรล่างมีร่องยื่นออกมาจากริมฝีปากบนเล็กน้อย มีฟันที่ขากรรไกรบนและล่าง มีเกล็ดและเส้นข้างตัวครบเส้น ครีบหลังและครีบก้นยาว ก้านครีบอกอันแรกเป็นเส้นยาว ครีบหางกลม และมีอวัยวะพิเศษช่วยหายใจ (Labyrinth organ) ดังนั้น จึงเป็นปลาที่มีความอดทน ต่อสภาพแวดล้อมของน้ำที่ปริมาณออกชิเจนต่ำได้ดี

การเลี้ยงปลาแรด

ปลาแรดจัดว่าเป็นปลาที่กินพืช เช่น ผักบุ้ง สาหร่าย จอก แหน หญ้าอ่อน และใบไม้ เศษอาหาร จากโรงครัว หรืออาหารผสมจำพวกรำข้าว ปลายข้าว และปลาป่น ปลาแรดสามารถจะเลี้ยงได้ทั้งในบ่อ หรือในกระชังและคอกตามแหล่งน้ำต่างๆ ในภูมิภาคนี้ ซึ่งในแหล่งน้ำดังกล่าวก็มีอาหารของปลาชนิดนี้อยู่แล้วอย่างสมบูรณ์ ถ้าให้อาหารเสริมด้วย ลูกปลาแรดขนาด 5-7 ซม.เลี้ยงในระยะ 1 ปี จะมีน้ำหนักประมาณ 1 กก.ซึ่งเป็นขนาดที่ใช้บริโภค

การเพาะปลาแรด

ปลาแรดที่มีอายุ 2-3 ปี จะมีนํ้าหนัก 3-4 กก. จะสามารถแยกเพศได้โดยดูจากลักษณะหัวและสีของฐานครีบหู โดยปลาตัวผู้จะมีลักษณะหัวโต ที่หน้าผากจะมีก้อนเนื้อสีดำคล้อยนอแรด และสีของฐานครีบหูจะมีสีขาว ส่วนปลาแรดตัวเมียหัวจะเล็กและลาด ไม่มีลักษณะเป็นนอ สีของฐานครีบจะเป็นสีดำ ในการเพาะปลาแรดควรปลูกหญ้าขนและมีผักตบชวาริมบ่อ และใส่หญ้าแห้งหรือรกตาลทิ้งไว้เพื่อให้ปลาแรดคาบเอาไปทำรัง ซึ่งมีลักษณะคล้ายรังนกขนาดใหญ่ ควรเอาทางปากลงอยู่ในระดับผิวนํ้ายึดติดกับรากของวัชพืช ปลาจะเริ่มจับคู่และวางไข่หลังจากทำรัง จะสังเกตได้จากปลาที่ว่ายน้ำจับคู่กันในเวลาเช้าหรือเย็น ในฤดูวางไข่เริ่มตั้งแต่เดือนเมษายนถึงเดือนสิงหาคม ปลาแรดขนาด 3 กก.จะมีไข่ระหว่าง 2,000-4,000 ฟอง ลักษณะของไข่จะเป็นไข่ลอย มีไขมันมาก ใช้เวลาฟักเป็นตัวภายในอุณหภูมิ 20-30°ซ. ประมาณ 18-36 ชั่วโมง ปีหนึ่งจะวางไข่ประมาณ 2 ครั้ง บ่อขนาด 50 ม.2 ลึก 1.50 เมตร จะใช้เพาะปลาแรดได้ 10 คู่ นอกจากนี้ อาจใช้คอกที่สร้างขึ้นบริเวณตลิ่งที่เป็นคุ้งของลำแม่น้ำที่ไม่ไหลเชี่ยวมากใช้เพาะปลาแรดได้ทำนองเดียวกับการเพาะในบ่อ

เมื่อปลาวางไข่ภายในรังไข่แล้ว จะสังเกตได้จากไขมันที่ลอยออกมาจากรัง เมื่อใช้น้ำสาดดู และถ้าหากปล่อยทิ้งไว้ตามธรรมชาติ ไข่จะเน่าเสียหมด เพราะภายในรังมักจะมีหญ้าเน่าและคุณสมบัติของน้ำในบ่อไม่ดี ดังนั้น จึงจำเป็นที่ต้องใช้กะละมังช้อนทั้งรังขึ้นมา แยกไข่ออกจากรังนำไปเพาะฟักในถังส้วม เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 เมตร สูง 40 ซม. ใส่นํ้า 30 ซม. ใช้เครื่องเป่าอากาศช่วยเพิ่มออกซิเจน

การอนุบาลลูกปลาภายหลังที่ถุงไข่ยุบตัวลง ปฏิบัติเช่นเดียวกับการเลี้ยงลูกปลาชนิดอื่น ๆ

ปลาแรดเป็นปลาที่มีรสชาติดี มีตลาดจำหน่ายได้ทั้งภายในและต่างประเทศ (ส่งออกเป็นปลาสวยงาม) ปลาชนิดนี้เหมาะที่จะทำอาหารในภัตตาคาร และเป็นปลาที่สามารถจะเลี้ยงได้ทั้งในบ่อ กระชัง หรือคอกตามแหล่งน้ำต่างๆ โดยใช้อาหารจากพืชน้ำต่างๆ ที่มีอยู่อย่างอุดมสมบูรณ์ตามสภาพแวดล้อมของภูมิภาคนี้