ปุ๋ยชีวภาพ:ลดการใช้ปุ๋ยเคมีด้วยการใช้ปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟต

การใช้ปุ๋ยเคมีในแปลงพืชผลทางการเกษตรของเกษตรกรในปัจจุบันที่มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อเพิ่มผลผลิตทางการเกษตรให้มีจำนวนมากขึ้น ทำให้ผลผลิตทางการเกษตรมีคุณภาพดี แต่หากใช้ในปริมาณมากอาจทำให้มีผลกระทบต่างๆ ตามมามากมาย ซึ่งทางกรมวิชาการเกษตรได้แนะเกษตรกรให้ใช้ปุ๋ยชีวภาพอันเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่เกษตรกรสามารถนำไปใช้ ซึ่งนอกจากทำให้ลดต้นทุน ยังช่วยเพิ่มปริมาณผลผลิต ที่สำคัญไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม

“ปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟต” เป็นปุ๋ยชีวภาพอีกชนิดหนึ่งที่กรมวิชาการเกษตรแนะนำให้เกษตรกรใช้เพื่อลดการใช้ปุ๋ยเคมี โดยกรมวิชาการเกษตรแนะนำการใช้ คือ…

–         ใส่ร่วมกับหินฟอสเฟตเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของหินฟอสเฟตซึ่งจัดเป็นปุ๋ยฟอสเฟตราคาถูก และเป็นปุ๋ยที่ปลดปล่อยธาตุอาหารฟอสฟอรัสออกมาทีละน้อย

–         ใส่ปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟตให้บางชุดดินที่วิเคราะห์แล้ว พบว่ามีปริมาณฟอสฟอรัสในดินสูง โดยจุลินทรีย์ที่ใส่เพิ่มลงไปจะไปละลายฟอสฟอรัสที่ถูกยึดตรึงอยู่ในดินให้ออกมาเป็นประโยชน์อีกครั้ง  โดยฟอสฟอรัสในดินดังกล่าวมาจากปุ๋ยเคมีฟอสเฟตที่ใส่ลงดินให้กับพืชระหว่างเพาะปลูก แต่พืชสามารถดูดใช้ได้บางส่วนเท่านั้น  โดยส่วนใหญ่แล้วเหลือตกค้างในดินโดยถูกดินยึดตรึงเอาไว้ จึงไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ยฟอสเฟตอีกเมื่อใส่จุลินทรีย์ละลายฟอสเฟต ดังนั้น ถ้าสามารถใช้ประโยชน์จากจุลินทรีย์ตามแนวทางนี้กับดินทำการเกษตรทั่วไป จะสามารถลดการใช้ปุ๋ยฟอสเฟตลงได้

–         ใช้ปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟตกับการผลิตพืชในระบบอินทรีย์  เพราะสามารถนำมาใช้ประโยชน์ร่วมกับหินฟอสเฟต  ซึ่งตามมาตรฐานการเกษตรอินทรีย์ หินฟอสเฟตถูกกำหนดเป็นแหล่งของฟอสฟอรัสอย่างหนึ่งในการผลิตพืช ปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟตเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ของกรมวิชาการเกษตร ลักษณะของผลิตภัณฑ์เป็นผงบรรจุในถุงพลาสติก ขนาดบรรจุ 500 กรัมต่อถุง มีจุลินทรีย์หลักเป็นจุลินทรีย์ประเภทเชื้อรา Penicillium sp. หรือเชื้อแบคทีเรีย Pseudomonas sp. ที่สามารถละลายหินฟอสเฟตและฟอสเฟตที่มีอยู่ในดินบางรูปที่พืชใช้ไม่ได้ให้ละลายออกมาเป็นประโยชน์แก่พืชและยังมีคุณสมบัติพิเศษสามารถสังเคราะห์สารช่วยในการเจริญเติบโตของพืช กล่าวได้ว่าผลิตภัณฑ์ปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟตของกรมวิชาการเกษตร ช่วยพืชให้ได้ธาตุอาหารฟอสฟอรัสเพิ่มขึ้น และช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตของพืชที่ใช้ปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟต

วิธีใช้และอัตราการใช้ ใช้ปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟตคลุกเมล็ดพันธุ์ก่อนเพาะกล้า สำหรับพืชปลูกใหม่ ใส่รองก้นหลุมประมาณ 2 ช้อนแกงต่อหลุม สามารถใช้ร่วมกับหินฟอสเฟต และปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก ใส่ไม่ต้องลึก สำหรับพืชที่โตแล้วใส่รอบทรงพุ่ม อัตรา 150 กรัมต่อทรงพุ่ม 0.5 เมตร โดยคลุกผสมกับหินฟอสเฟตและปุ๋ยหมักหรือปุ๋ยคอก แล้วสับกลบลงดิน

ข้อควรระวัง เก็บปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟตไว้ในที่เย็น ที่ร่ม ที่มีอากาศถ่ายเทหรือในตู้เย็น ระวังอย่าให้โดนแดด และไม่ควรซัอนทับถุงปุ๋ยชีวภาพหลายชั้นเป็นเวลานาน ด้วยผลงานวิจัยของกรมวิชาการเกษตรเกี่ยวกับเรื่องปุ๋ยชีวภาพ ภายใต้การดำเนินงานของนักวิจัยที่เกี่ยวข้อง และมีจุดมุ่งหมายให้เกษตรกรลดการใช้ปุ๋ยเคมีหรือใช้ปุ๋ยเคมีเท่าที่จำเป็น เนื่องจากปุ๋ยเคมีในปัจจุบันมีราคาแพง ปุ๋ยชีวภาพจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่จะทำให้เกษตรกรลดต้นทุนในการใช้ปุ๋ยเคมีลงได้ ท้ายที่สุดจะเกิดผลดีโดยรวมต่อตัวเกษตรกรเองและส่งผลในระยะยาวถึงสภาวะแวดล้อมที่ดีขึ้นในอนาคตด้วย

หากสนใจรายละเอียดเกี่ยวกับปุ๋ยชีวภาพละลายฟอสเฟต  สอบถามได้ที่ กลุ่มงานวิจัยจุลินทรีย์ดินกลุ่มวิจัยปฐพีวิทยา  สำนักวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตรกรมวิชาการเกษตร โทรศัพท์ 0-2579-0065 หรือ 0-2579-7522-3 เวลาราชการ