ปุ๋ยพืชสด
ปุ๋ยพืชสดเป็นปุ๋ยอินทรีย์อีกชนิดหนึ่งที่ได้จากการไถกลบพืชในขณะที่ยังสดอยู่ โดยไถกลบคลุกเคล้าลงดินในช่วงที่พืชเจริญเติบโตพอสมควร หรือระยะที่พืชเริ่มออกดอกจนถึงดอกบานเต็มที่ ทั้งนี้มีจุดประสงค์ เพื่อการปรับปรุงบำรุงดิน ปุ๋ยพืชสดมีประโยชน์โดยตรงต่อการเพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุในดิน การเพิ่มธาตุไนโตรเจน การรักษาปริมาณธาตุอาหารพืช การปรับปรุงโครงสร้างของดิน การยกระดับความอุดมสมบูรณ์ของดิน รวมถึงช่วยในด้านการอนุรักษ์ดินและน้ำ
ลักษณะของพืชที่ใช้เป็นพืชปุ๋ยสด
การเลือกใช้พืชมาเป็นปุ๋ยพืชสดนั้นควรต้องคำนึงถึงความเหมาะสมของพื้นที่และลักษณะของพืชด้วย ทั้งนี้เพราะไม่สามารถจะนำมาใช้ได้ทุกพืช และทุกกรณี ข้อที่ควรพิจารณาคือควรเป็นพืชที่เจริญเติบโตได้ในดินทั่วไป ระยะเวลาการออกดอกสั้นประมาณ 30-60 วัน น้ำหนักสดสูง เมล็ดงอกได้ดี ต้านทานโรคและแมลงได้ดี สามารถไถกลบได้ง่าย และย่อยสลายในดินได้รวดเร็ว ควรเป็นพืชที่สามารถใช้ในระบบการปลูกพืชได้ดี สำหรับในดินมีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ ดินทรายและสภาพแห้งแล้ง พืชปุ๋ยสดที่มีความเหมาะสมตามลักษณะการใช้ที่ดินดังกล่าวมีดังนี้คือ
ชนิดของพืชปุ๋ยสด
สำหรับพื้นที่ปลูกพืชไร่
ปอเทือง(Crotalaria juncea) มีลำต้นสูง 6-10 ฟุต มีดอกสีเหลือง ขึ้นได้ดีในที่ดอน ชอบอากาศร้อน ต้นจะแตกกิ่งก้านสาขามาก ทำให้ได้น้ำหนักสดถึง อัตราเมล็ดที่ใช้หว่านเพื่อไถกลบประมาณ 5 กก.ต่อไร่ ออกดอกเมื่ออายุประมาณ 50 วัน ควรทำการไถกลบในช่วงเวลาออกดอกหรือก่อนออกดอกเล็กน้อยให้น้ำหนักสดดีก่อนไถกลบประมาณ 5 ตันต่อไร่ หลังจากไถกลบแล้วประมาณ 45 วัน พืชปุ๋ยสดก็จะสลายตัวสมบูรณ์ หลังจากนั้นก็ปลูกพืชหลักตามได้
โสนจีนแดง (Sesbania cannabina)เป็นพืชปุ๋ยสดที่ขึ้นได้ดีในทุกสภาพดิน ตั้งแต่ดินเหนียว ที่ลุ่ม ดินทราย ที่ดอน และสามารถขึ้นได้ในดินเค็ม อัตราเมล็ดที่ใช้หว่านเพื่อไถกลบประมาณ 5กก.ต่อไร่ จะเริ่มออกดอกเมื่ออายุประมาณ 30 วัน สามารถไถกลบได้เร็วเมื่ออายุประมาณ 45 วัน ใหผลผลิตน้ำหนักสดก่อนไถกลบประมาณ 4 ตันต่อไร่ หลังจากไถกลบแล้วประมาณ 45 วัน ก็ปลูกพืชหลักตามได้
โสนอัฟริกัน (Sesbania rostrata) เป็นพืชปุ๋ยสดที่เจริญเติบโตเร็ว ขึ้นได้ดีทั้งในดินไร่และดินนา สามารถเกิดปมได้ทั้งที่ลำต้นและราก ซึ่งปมเหล่านี้สามารถตรึงไนโตรเจนจากอากาศโดยจุลินทรีย์ ซึ่งอาศัยอยู่ในปมของโสน และไนโตรเจนเหล่านี้จะถูกปลดปล่อยลงสู่ดินหลังจากการไถกลบสามารถขึ้นได้ดีในดินเค็ม เป็นพืชที่ใช้ปรับปรุงดินเค็มได้ด้วย ปลูกโดยวิธีหว่านใช้เมล็ดประมาณ 5 กก.ต่อไร่ ออกดอกและสามารถไถกลบได้เมื่ออายุประมาณ 45 วันให้น้ำหนักสดก่อนไถกลบประมาณ 2-3 ตันต่อไร่ หลังจากไถกลบแล้วจะสลายตัวภายใน 45 วัน หลังจากนั้นก็ปลูกพืชหลักตามได้
ถั่วพุ่ม (Vigna sp.) เป็นพืชปุ๋ยสดที่ทนต่อสภาพแห้งแล้วได้ดี ลำต้นเป็นพุ่มเตี้ยฝักคล้ายถั่วฝักยาว ใช้เป็นอาหารคนและสัตว์ได้เมื่อปลูกเพื่อไถกลบจะให้ผลผลิตน้ำหนักสดประมาณ 4 ตันต่อไร่ โดยหว่านเมล็ด อัตรา 10 กก.ต่อไร่ อายุการออกดอกประมาณ 30-45 วัน ควรไถกลบเมื่ออายุ 40 วัน จะสลายตัวภายใน 30 วัน