ชื่อพื้นเมืองอื่น ๆ ผักชีลี ผักหอมป้อม ผักหอมผอม ผักหอมน้อย ผักหอม

ชื่ออังกฤษ Coriander

ชื่อวิทยาศาสตร์ Conundrum sativum Vem. Dhania

วงศ์ Umbelliferae

ผักชีเป็นพืชที่มีลำต้น ราก ใบ และผล มีกลิ่นหอม ใช้เป็นเครื่อง เทศและเป็นอาหารทั้งต้นใช้แต่งกลิ่นซ้อส รากและใบใช้แต่งกลิ่นแกงจืดและซุป ใช้โรยหน้าอาหารไทยหลายชนิดเพื่อให้มีกลิ่นหอมและแลดูสวยงามน่ารับประทาน ลูกผักชีใช้เป็นเครื่องเทศผสมในเครื่องแกง ผักดอง ไส้กรอก และยังใช้แต่งกลิ่นคุกกี้ เค้ก ขนมปัง และยาสูบ ในยุโรปและอเมริกาใช้ลูกผักชีแต่ง กลิ่นเหล้าโดยเฉพาะเหล้ายิน (gin)

ผักชีเป็นพืชพื้นเมืองของประเทศแถบเมดิเตอร์เรเนียน มีปลูกมากในทวีปยุโรป อินเดีย และอเมริกาใต้ มีชื่อเรียกในภาษาอังกฤษว่า Coriander หรือ Chinese Parsley ในประเทศไทยมีการปลูกผักชีไว้เป็นพืชสวนครัวเพื่อใช้ปรุงอาหาร ผักชีเป็นพืชล้มลุกมีขนาดเล็ก ดอกออกเป็นช่อ มีลักษณะคล้ายก้านซี่ร่ม ดอกสีม่วงแดงอมชมพู ใบที่อยู่ตอนบนๆ มีลักษณะเป็นฝอย ผลมีลักษณะกลมสีนํ้าตาลปนเหลือง เมื่อบีบจะแตกเป็น 2 ซีกเท่าๆ กัน

สารสำคัญ

ในลูกผักชีแก่จะมีนํ้ามันหอมระเหยซึ่งมีปริมาณแตกต่างกันตามแหล่งที่ปลูก เช่น ลูกผักชีที่ปลูกในยุโรปจะมีนํ้ามันมากกว่าลูกผักชีที่ปลูกในอินเดีย แต่มีกลิ่นอ่อนกว่า นํ้ามันลูกผักชี (coriander oil) มีลักษณะเป็นนํ้ามันใส สีนวล หรือไม่มีสี กลิ่นหอม มีสารสำคัญเป็นโคริแอนดรอล (coriandrol) นํ้ามันลูกผักชีถ้าถูกผิวหนังนานๆ จะทำให้เกิดความระคายเคืองได้ ผลที่ยังไม่แก่ และส่วนอื่นๆ ของผักชีก็จะมีนํ้ามันหอมระเหยเช่นกัน แต่ให้นํ้ามันที่กลิ่นไม่ดีและคุณภาพตํ่ากว่าน้ำมันจากผลแก่

ประโยชน์ทางยา