พรรณพฤกษชาติ:แพรวไพลิน

ฮองดง

วงศ์ไฮแดรนจีเอซีอี (HYDRANGEACEAE)

พืชในวงศ์นี้ส่วนใหญ่พบในเขตอบอุ่น ชนิดที่เป็นไม้ประดับและรู้จักกันค่อนข้างมาก คือ ไฮแดรนเยีย (hydrangea) หรือดอกสามเดือน ดอกหกเดือน ซึ่งเป็นพันธุ์ไม้ที่นำเข้ามาจากต่างประเทศ ปลูกเป็นไม้ประดับ ในประเทศไทยมีเพียงชนิดเดียวคือ Dichroa febrifuga Lour. มีชื่อพื้นเมืองเรียก ฮอมดง ใน ภาคเหนือและในภาคใต้เรียก ยายคลังใหญ่ ลักษณะเฉพาะของวงศ์นี้คือ ส่วนใหญ่เป็นไม้พุ่ม ใบเดี่ยว ออกตรงข้าม ใบค่อนข้างใหญ่ มีก้านใบ ดอกสีขาว ชมพู หรือฟ้า ดอกเกิดเป็นช่อค่อนข้างแน่น กลีบเลี้ยงมักจะขยายใหญ่ มี 4-5 แฉก กลีบดอก 4-5 กลีบ เกสรตัวผู้จำนวน 2 เท่าของกลีบดอก รังไข่อยู่ต่ำกว่าชั้นอื่นๆ ของดอก ผลขนาดเล็กมีทั้งผลแห้งและผลมีเนื้อ เมล็ดขนาดเล็ก มักมีจำนวนมาก

Dichroa febrifuga Lour.

ฮอมดง ยายคลังใแญ่ แพรวไพลิน

ต้นสูง 1-2 เมตร ใบขนาด 5-7 X 14-18 ชม. ขอบจัก ก้านใบยาว 2-4 ซ.ม. ช่อดอกแบบช่อดอกซ้อนขนาดใหญ่ อาจยาวได้ถึง 20 ซม. ดอกย่อยขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5-2 ซม. กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกันเองและเชื่อมติดกับผนังรังไข่ ขอบเป็นจัก 5-6 จัก กลีบดอก 5 กลีบ ด้านนอกสีม่วงอมเทา ด้านในสีน้ำเงินอมม่วง เกสรตัวผู้ทั้งก้านและอับเรณูสีเดียวกับกลีบดอกด้านใน

แพรวไพลินนอกจากจะเป็นพันธุ์ไม้ที่สวยงามมากโดยเฉพาะพวกที่มีดอกค่อนข้างโตและมีสีนํ้าเงิน ช่อดอกเด่นสะดุดตาแล้ว ยังเป็นพันธุ์ไม้ที่กำลังมีการศึกษาถึงสรรพคุณทางยา คือรากอาจใช้รักษาโรค มาเลเรีย