พังพวยฝรั่ง

พังพวยฝรั่ง มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า คาธาแรนธุ๊ส โรเซียส หรือ วินค่า โรเซ้ Catharanthus roseus, G Don or Vinca rosea, L. or Lochnera rosea, Reichb ภาษาอังกฤษ เรียกว่า Periwrinkle or Madagascar Periwrinkle อยู่ในตระกูลอะโป้ไซนาซี่ ( Apocynaceae ) ภาคเหนือเรียกว่า ผักปอดบก

ต้นพังพวยฝรั่ง หรือต้นไม้สิ้นคิด เป็นไม้พื้นเมืองของหมู่เกาะมาดากาสก้า ซึ่งเขาใช้ในการรักษาโรคเบาหวาน แต่จากการทดลองของนักวิทยาศาสตร์ชาวแคนาดา พบว่ามีสาร (Vinblastine = Vincaleukoblastine VLB) พวกอัลคลอลอยด์ที่มีฤทธิ์ทำให้ปริมาณเมล็ดโลหิตขาวลดน้อยลง โดยทดลองในหนู (rat)

ต่อมาก็ได้มีนักวิชาการ G.H. Svoboda เป็นเภสัชกรและนักวิทยาศาสตร์ของบริษัท Eli lilly ได้ทำการสกัดแยกสารพวกอัลคลอลอยด์ออกจากพังพวยฝรั่งได้ถึง ๕๐ ชนิด แต่มีเพียง ๔ ชนิด ที่สามารถใช้บำบัดรักษาโรคได้ คือ

Vinblastine = Vincaleukoblastine ( VLB )

Vinleurosine = Leurosine

Vinrosidine = Leurosidine

Vincristine = Leurocrishine ( L.C.)

ทั้งหมดนี้เป็นอัลคลอลอยด์อยู่ในพวก Dimeric indole indoline จากการศึกษาค้นคว้าทำให้เขาทราบว่าต้นพังพวยฝรั่งมีสารที่จะช่วยลดเม็ดโลหิตขาว ได้ แต่มีปริมาณของสารน้อยมาก ถ้านำพืชมาใช้โดยตรงอาจได้สารที่ใช้ในการรักษาไม่เพียงพอ จะต้องนำมาแยกให้บริสุทธิ์ (๕๐๐ กก.ให้ Vinblastine = ๑ กรัม) แล้วจึงนำมาใช้ในปริมาณตามต้องการ สารที่ได้จากพังพวยฝรั่งทั้ง ๙ ชนิดนี้มีคุณค่ามาก เขาจึงพยายามทำให้เป็นเภสัชตำรับ เช่น

Vincristine ใช้ในรูปของ Vincristine sulphate ยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำ แก้มะเร็งเม็ดเลือดขาวในเด็ก (Leukemia)

Vinblastine ใช้ในรูป Vinblastine sulphate ยาฉีดเข้าหลอดเลือดดำ หรือทำเป็นยากินแก้โรคมะเร็งในต่อมน้ำเหลือง (Hodgkin’s disease )

-ในรากพังพวยฝรั่งมีสารที่ใช้ลดความดันโลหิตสูงได้เช่นเดียวกับระย่อม ต้นพังพวยฝรั่งเป็นไม้พุ่มเล็ก ขึ้นได้ทั่วๆ ไปในเขตร้อน ในไทยปลูกเป็นไม้ประดับ อินโดนีเซียนิยมปลูกไว้ที่หลุมผงศพ ไม่ปลูกตามบ้าน พังพวยฝรั่งเป็นไม้ที่ทนต่อการ เปลี่ยนแปลงของสภาพดินฟ้าอากาศ ชอบขึ้นแถวชายทะเล ดอกมีหลายสีสวยงามเย็นตามาก สีม่วง ขาว ชมภู ม่วงสลับขาว เหมาะเป็นไม้สำหรับปลูกริมทาง ผลเป็นฝักเมื่อแก่จะแตกออกขยายพันธุ์ง่าย โดยเมล็ดร่วงหล่นจะงอกต้นใหม่อีกง่ายมาก เขาจึงเรียกต้นไม้สิ้นคิด ถ้าจะมีสนับสนุนให้ปลูกริมทาง นอกจากจะให้ความสวยงามแล้วยังสามารถตัดขายเพื่อนำไปทำเป็นยาได้อีกด้วย

สรุปสรรพคุณ

ต้นพังพวยฝรั่ง มีสารอัลคลอลอยด์วินบลาสติน แก้มะเร็งไนเม็ดเลือด รากพังพวยฝรั่งมีสารที่ใช้ลดความดันโลหิตได้เช่นเดียวกับรากระย่อม