สมุนไพร แก้ไอ ขับเสมหะ

ชื่อพื้นเมืองอื่นๆ ส้มมะนาว มะสิว

ชื่ออังกฤษ        Lime, Common Lime

ชื่อวิทยาศาสตร์ Citrus aimmtifolia Swing.

วงศ์ Rutaceae

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

มะนาวเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง มีหนามตามลำต้น ใบ เป็นใบประกอบ รูปไข่ หรือรูปรี ปลายใบมนหยักเว้าตื้นๆ โคนใบกลม เนื้อใบมันและเหนียว มีจุดนํ้ามันกระจายทั่วไป ก้านใบมีคีบแคบๆ อยู่ใกล้ๆ โคนใบ ดอกเป็นดอกเดี่ยวหรือเป็นช่อเล็กๆ กลีบดอกสีขาว กลิ่นหอม ร่วงง่าย ผลกลมฉํ่านํ้า เปลือกบาง มีต่อมนํ้ามันที่เปลือกผลมีกลิ่นหอม ผลสุกสีเหลืองอมเขียว ภายในมีน้ำรสเปรี้ยว มีเมล็ดหลายเมล็ด รูปไข่ สีขาวนวล

การปลูก

นิยมปลูกโดยใช้กิ่งตอนมะนาวขึ้นได้ในดินทุกชนิด

โดยเฉพาะดินร่วนซุยและมีการระบายนํ้าดี ควรปลูกในฤดูฝน วิธีปลูกใช้กิ่งตอนปลูกในหลุม ใช้ปุ๋ยหมักรองก้นหลุม ช่วงที่ปลูกใหม่ๆ ต้องรดนํ้าทุกวัน และควรบังแดดจนกว่าต้นจะแข็งแรง

ส่วนที่ใช้เป็นยา น้ำมะนาว และเปลือกผล

ช่วงเวลาที่เก็บเป็นยา

ช่วงผลสุก

สารสำคัญ

-นํ้ามะนาวมีรสเปรี้ยว เนื่องจากมีไวตามินซีในปริมาณสูง

-ผิวมะนาว มีนํ้ามันหอมระเหยส่งประกอบด้วยสารเคมีหลายชนิด เช่น ไลโมนีน (limonene), ไลนาลูออล (linalool) และเทอร์ปีนีออล (terpineol) เป็นต้น

ประโยชน์ในการรักษา

1. แก้ไอ ขับเสมหะ ช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอ

น้ำมะนาวมีกรดซึ่งมีรสเปรี้ยว ออกฤทธิ์กระตุ้นให้มีการขับนํ้าลายออกมา ทำให้ชุ่มคอ จึงลดอาการไอ และช่วยบรรเทาอาการเจ็บคอได้

วิธีใช้ ใช้ผลสดคั้นนํ้า จะได้นํ้ามะนาวเข้มข้น ใส่เกลือเล็กน้อย จิบบ่อยๆ หรือจะปรุงเป็นนํ้ามะนาว โดยเติมนํ้าตาลและเกลือ ปรุงให้รสจัดเล็กน้อย ใช้ดื่มบ่อยๆ

2. เปลือกมะนาวใช้รักษาอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ แน่น จุก

เสียด

วิธีใช้ ใช้เปลือกผลมะนาวสดประมาณครึ่งผล คลึงหรือทุบเล็กน้อยพอให้นํ้ามันออกมา ชงนํ้าร้อนดื่มเมื่อมีอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ หรือใช้เปลือกผลมะนาวแห้ง 10-15 กรัม ต้มเอานํ้าดื่ม

3. ป้องกันและรักษาโรคลักปิดลักเปิด