“มะระขี้นก” มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า โมมอร์ดิก้า ชาแรนเทีย (Momordica chnrantia, Linn.) อยู่ในตระกูล คิวเคอร์บิตาซี่ (Cucurbitaceae ) ภาคเหนือเรียกว่า มะไห่ ” เป็นไม้เถาเลื้อยพันตามต้นไม้หรือทำร้านให้พาดพัน ชอบที่ลุ่มแฉะ พบทั่วไปในเขตร้อน ใบเว้าลึก มีสารรสขม momordicin ทำเป็นยาชงดื่มเป็นยาเจริญอาหาร ขับลม บำรุงธาตุ และขับพยาธิเข็มหมุด ดอกสีเหลือง ผลรูปร่างคล้ายกระสวยผิวขรุขระมีรสขมมาก ผลแก่จัดสีแดง จากลักษณะผลโดยทั่วไปเรียกว่า มะระขี้นก ใช้ผลลวกนํ้าเป็นเครื่องจิ้ม ผัดหมู หรือแกงคัว มีคุณค่าบำบัดโรคเบาหวานเนื่องจากมีสาร charantin ช่วยลดนํ้าตาลในเลือด เป็นยากระตุ้นเจริญอาหาร บำรุงธาตุ ฝาดสมาน น้ำมันจากใบและผลใช้ขับลม บำรุงธาตุ รับประทานแก้เสียดท้อง ขับพยาธิ รากมะระขี้นกมีรสฝาด แก้ริดสีดวงทวาร มะระขี้นกขึ้นง่ายตามป่า และสามารถนำมาปลูกเป็นสวนครัวได้

สรุปสรรพคุณ

ผล มีสารบำบัดโรคเบาหวาน เป็นยากระตุ้นเจริญอาหาร บำรุงธาตุ ช่วยฝาดสมาน

น้ำมันจากใบและผลขับลม บำรุงธาตุ

ราก เชื่อว่าเข้ายาแก้ริดสีดวงทวาร