ตะลิงปลิงเป็นหนึ่งในไม้ผลที่มีสรรพคุณทางสมุนไพรมากมายหลายประการ ทุกส่วนของต้นไม่ว่าจะเป็นราก ใบ ดอก และผล ล้วนแต่สามารถนำมาปรุงเป็นยารักษาโรคได้ ตะลิงปลิงเป็นพืชสายพันธ์เดียวกับมะเฟืองจึงมีลักษณะคล้ายกัน เพียงแต่ว่าผลของตะลิงปลิงจะมีขนาดเล็กกว่า

ต้นตะลิงปลิงที่โตเต็มที่มีความสูงได้ถึง 15 เมตร กิ่งก้านสาขาของต้นจะแตกแขนงกระจายออกมามากมาย โดยในแต่ละก้านจะมีใบเรียงสลับกันไปอยู่ประมาณ 11-37 ใบ ผลของตะลิงปลิงเป็นรูปรี เมื่อสุกจะมีสีเหลือง รสชาติเปรี้ยว ฉ่ำน้ำ

โดยทั่วไปแล้วเกษตรกรจะนิยมปลูกตะลิงปลิงไว้รับประทานผล โดยผลอ่อนจะนำมาใส่อาหารที่ต้องการความเปรี้ยวเช่น ต้มยำ แกงส้ม สามารถนำไปใช้ทำส้มตำได้เช่นกัน หรือหากต้องการรับประทานผลดิบ มักจะจิ้มกับน้ำปลาหวาน หรือกะปิ

สรรพคุณของตะลิงปลิง

ใบตะลิงปลิง นำไปบดชงกับน้ำร้อนหรือนำไปต้ม ดื่มแก้ลำไส้ใหญ่อักเสบและรักษาโรคซิฟิลิส นอกจากนั้นยังสามารถนำใบมาตำพอกรักษาสิว คางทูม ได้เช่นกัน

ดอกตะลิงปลิง มีรสเปรี้ยวฝาด สามารถนำมาชงเป็นน้ำชา ดื่มบรรเทาอาการไอ

รากตะลิงปลิง นำไปตากแห้ง ใช้ต้มดื่มแก้ร้อนใน กระหายน้ำ ช่วยลดไข้ บำรุงกระเพาะอาหาร แก้โลหิตออกตามกระเพาะอาหาร แก้ริดสีดวงทวาร แก้คัน แก้คางทูม แก้ไขข้ออักเสบ รักษาสิว

ผลตะลิงปลิง ต้มรับประทานหรือรับประทานสด ช่วยให้เจริญอาหาร บำรุงกระเพาะอาหาร  ลดไข้ ฟอกโลหิต ยาบำรุงแก้ปวดมดลูก แก้ไอ บรรเทาโรดริดสีดวงทวาร แก้ลักปิดลักเปิด

แม้ว่าผลของตะลิงปลิงจะมีประโยชน์หลายอย่าง มีวิตามินเอสูง แคลอรี่ต่ำ แต่ข้อควรจำอย่างหนึ่งในการรับประทานผลก็คือ ไม่ควรรับประทานมากเกินไป เพราะมีฤทธิ์ทำให้เลือดตกตะกอน

เกษตรกรที่สนใจเพาะปลูกต้นตะลิงปลิง สามารถใช้วิธีเพาะเมล็ดหรือตอนกิ่งก็ได้ แต่การปลูกด้วยวิธีเพาะเมล็ดจะได้ต้นที่แข็งแรงสมบูรณ์กว่า แต่ข้อเสียก็คือเติบโตช้ากว่าตอนกิ่ง กว่าจะได้ผลต้องรอ 2-3 ปี ในขณะที่ตอนกิ่งให้ผลหลังจากปลูกประมาณ 8 เดือน

ลักษณะพื้นที่ซึ่งเหมาะสมในการปลูกตะลิงปลิง คือ ดินร่วนปนทราย ระบายน้ำดี และไม่มีน้ำท่วมขัง

สรรพคุณสุดยอดขนาดนี้ เกษตรกรที่มีพื้นที่เพาะปลูกว่างอยู่ หากยังคิดไม่ออกว่าจะลงต้นไม้อะไรดี ลองนึกถึงตะลิงปลิงดูบ้างก็เข้าท่าไม่น้อย