ชื่อวิทยาศาสตร์ Orthosiphon grandiflorus Bolding
ชื่ออื่นๆ หญ้าหนวดแมว (กลาง) อีตู่ดง (เพชรบูรณ์)
ชื่ออังกฤษ Java Tea, Kidney Tea Plant, Gat’s Whiskers.
ลักษณะ พืชล้มลุกขนาดเล็ก ต้นกิ่งอ่อนเป็นสี่เหลี่ยม สูง 0.3-1 เมตร ใบเดี่ยวออก ตรงข้ามรูปสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด ขอบใบหยักสีเขียวเข้ม ดอกออกตรงยอดเป็น ช่อยาวสวย ดอกสีขาวอมม่วงอ่อน หรือชนิดพันธุ์ดอกสีฟ้า บานจากล่างขึ้นไปข้างบน เกสรตัวผู้เป็นเส้นยาวยื่นออกมาคล้ายหนวดแมว จึงเรียกชื่อของ พืชต้นนี้ว่า “หญ้าหนวดแมว” ผล เป็นผลชนิดแห้ง ไม่แตก รูปรีขนาดเล็ก
ปลูกกันเป็นไม้ประดับ
ส่วนที่ใช้ กิ่ง ใบ
สารสำคัญ มีไกลโคไซด์ Orthosiphonin, essential oil 0.65% และนำมันที่ไม่ระเหย, ß – sitosterol, α และ ß – linoleic acids, glycolic acid และมีปริมาณของเกลือโปแตสเซียมสูง
ประโยชน์ทางยา ชวาใช้ทั้งต้นหั่นตากแห้งชงนํ้าดื่ม แก้โรคไต โรคเกี่ยวกับกระเพาะปัสสาวะ นอกจากนั้นช่วยลดอาการปวดบวมตามข้อ เนื่องจากในพืชต้นนี้มีโปแตสเชียมสูง คนที่เป็นโรคหัวใจไม่ควรใช้ คนที่เป็นโรคเบาหวานใช้พยับเมฆต้มนํ้าดื่ม จะช่วยทำให้ปริมาณของนํ้าตาลในเลือดลดลง และทำให้ความดันลดตํ่าลงด้วย เนื่องจากมีสารไกลโคไซด์ orthosiphonin เกลือของโปแตสเซียม จะช่วยให้ uric acid และเกลือ urate ไม่ไปสะสมอยู่ที่ไต ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคเกาต์ และนิ่วในไต นายแพทย์วีระสิงห์ เมืองมั่น แห่งโรงพยาบาลรามาธิบดี ใช้ใบพยับเมฆแห้ง 4 กรัมชงด้วยนํ้าเดือด 750 มิลลิลิตร ดื่มต่างนํ้าตลอดวัน นิ่วในไตที่มีขนาดเล็กจะหลุดออกร้อยละ 40 และช่วยขับปัสสาวะด้วย

ที่มา:ศาสตราจารย์พเยาว์  เหมือนวงษ์ญาติ