สรรพคุณของฟ้าทะลาย


ชื่อวิทยาศาสตร์ Andrographis paniculata Wall, ex Nees
ชื่ออื่นๆ นํ้าลายพังพอน ฟ้าทะลายโจร (กลาง) หญ้ากันงู (สงขลา) ฟ้าสาง (พนัสนิคม) เขยตายยายคลุม (โพธาราม) สามสิบดี (ร้อยเอ็ด) เมฆทะลาย (ยะลา) ฟ้าสะท้าน (พัทลุง) คีป๋งฮี ชวงซิมน้อย เจ็กเกี้ยงฮี่ โข่งเช่า ซิปังกี่ (จีน)
ชื่ออังกฤษ The Creal, Creyat Root, Halviva, Kariyat, Green Chiretta, Kreat.
ลักษณะ ไม้ล้มลุก สูงประมาณ 40-70 ซ.ม. ลำต้นตรง ปลายกิ่งเป็นสี่เหลี่ยม กิ่งใบสีเขียวแก่ แตกกิ่งก้านออกด้านข้าง ใบ ใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามรูปไข่ ใบกว้าง 2.5-3.5 ซ.ม. ยาว 5-6 ซ.ม. หัวท้ายแหลม ผิวใบมัน สีใบเขียวเข้ม ดอก ออกเป็นช่อ สีขาวกระม่วงแดง กลีบรองดอกมี 5 กลีบ กลีบดอก 5 กลีบ แบ่งออกเป็น 2 ปาก ปากบนแยก 3 แฉก มีเส้นสีม่วงแดงพาดตามยาว ปากล่างมีขนาดเล็กกว่าแยก 2 แฉก โคนติดกันเป็นหลอดสั้นๆ ผล เหมือนต้อยติ่ง ตั้งเป็นมุมฉากกับกิ่ง ผลเล็กและสั้นกว่าต้อยติ่ง เมื่อผลแก่จะแตกออกเป็น 2 ซีก ภายในมีเมล็ดสีนํ้าตาลแบนๆ หลายเมล็ด

ส่วนที่ใช้ ทั้งต้นสดและแห้ง
สารสำคัญ มีสารทีมีรสขม andrographolide, deoxyandrographolide, neoandrographolide, และ paniculide เถ้าของพืชต้นนี้มีโปแตสเซียมสูง
ประโยชน์ทางยา
-เป็นสมุนไพรที่ใช้แพร่หลายในภาคพื้นเอเชีย เข้าในตำรับเภสัช จีน ฮ่องกง อินเดีย สำหรับในจีน ได้สกัดออกมาใช้ทำเป็นยาแผนปัจจุบันหลายรูปแบบ เช่น ยาเม็ด ยาฉีด
ยาเม็ดของจีนมีชื่อว่า Kang Yan Tablets, Chuanxinlian Tablets, Chuanxinlian Antiphologistic Pills
ยาฉีดชื่อว่า Yamdepieng, Chuanxinlian Ruangas Injection
-ยาไทย ใช้เป็นยาภายในและยาภายนอก
ยาภายใน แก้บิดชนิดติดเชื้อ แก้ทางเดินอาหารอักเสบ แก้หวัด แก้ทอนซิล แก้ปอดอักเสบ แก้เจ็บคอ และแก้ไข้หวัดใหญ่
ยาภายนอก รักษาไฟไหม้ นํ้าร้อนลวก โดยใช้ใบสดบดผสมกับนํ้ามันพืช ทาบริเวณที่เป็นแผล รักษาผื่นคัน ทำเช่นเดียวกับการใช้รักษาแผลไฟไหม้
ที่มา:ศาสตราจารย์พเยาว์  เหมือนวงษ์ญาติ