ชื่อพื้นเมืองอื่นๆ –

ชื่ออังกฤษ Saffron, True Saffron Spanish Saffron, Crocus

ชื่อวิทยาศาสตร์ Crocus sativus Linn.

วงศ์ Iridaceae

หญ้าฝรั่นเป็นเครื่องเทศที่มีราคาแพงมาก จากหญ้าฝรั่น

ประมาณ 1 แสนดอก จะได้หญ้าฝรั่นแห้ง (ปลายเกสรตัวเมียแห้ง) ประมาณ 1 กิโลกรัมเท่านั้น หญ้าฝรั่นเป็นพืชล้มลุก มีหัวใต้ดิน (corm) มีอายุได้หลายปี ใบแคบยาว ช่อดอกแทงขึ้นมาจากหัวใต้ดิน ออกดอกในฤดูใบไม้ร่วง พืชนี้จะออกดอกเป็นเวลา 2-3 สัปดาห์ การเก็บดอกมาใช้ เก็บเมื่อดอกเริ่มบาน โดยแยกเอาเกสรตัวเมียซึ่งมีสีแดงเข้มออกจากส่วนอื่นๆ โดยใช้มือเด็ด นำมาย่าง บนเตาถ่านเพื่อให้นํ้าระเหยออกไป    หญ้าฝรั่นไม่มีปลูกในประเทศไทยประเทศที่ปลูกหญ้าฝรั่นขายคือ สเปน ฝรั่งเศส ตุรกี เยอรมัน อิหร่าน และอินเดีย

หญ้าฝรั่นมีชื่อเรียกในภาษาอังกฤษว่า Saffron หรือ Crocus เป็น พืชในวงศ์เดียวกับว่านหางช้าง หญ้าฝรั่นเป็นเครื่องเทศที่ใช้แต่งสีและแต่งกลิ่นอาหารมาตั้งแต่สมัยโบราณ ใช้แต่งสีเครื่องดื่มและเหล้า ลูกกวาด และขนมหวาน รวมทั้งใช้แต่งกลิ่นเครื่องหอมและนํ้าอบ

สารสำคัญ

หญ้าฝรั่น ประกอบด้วยสารสีเหลืองส้มชื่อโครซิน (crocin) ประมาณร้อยละ 2, สารพิโครโครซิน (picrocrocin) ชื่งเป็นสารที่ทำให้มีกลิ่นหอมและรสขม ร้อยละ 2

ประโยชน์ทางยา

ในยาพื้นบ้านเคยใช้หญ้าฝรั่นเป็นยาขับเหงื่อ ขับระดู ขับเสมหะ แก้อาการเกร็ง ในประเทศจีนใช้หญ้าฝรั่นเป็นยาระงับอาการตื่นเต้น ขับระดู และกินหลังคลอด