หว้ามีสรรพคุณดังนี้


ชื่อวิทยาศาสตร์ Eugenia cumini Druce
ชื่ออื่นๆ ห้าขี้แพะ (เชียงราย)
ชื่ออังกฤษ Black Plum, Java Plum, Black Poum.
ลักษณะ ไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 10-15 เมตร ใบเดี่ยวเรียงตรงข้ามใบรูปวงรี หรือรูปไข่กลับกว้าง 6-8 ซ.ม. ยาว 8-13 ซ.ม. ใบดกหนาทึบ ขนาดของใบค่อนข้างใหญ่ ใบเหนียว หนา ผิวใบเป็นมัน และมีกลิ่นหอม ดอกสีขาวนวล ออกเป็นกระจุกๆ ที่ซอกใบ ผลรูปไข่รี ยาวประมาณ 1-1 ½  ซ.ม. เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 ซ.ม. ผิวของผลยังไม่สุกสีเขียวมัน สุกสีม่วงแดงถึงม่วงดำ รสหวานหอมภายในมีเมล็ดหนึ่งเมล็ด
ส่วนที่ใช้ ผล เมล็ด เปลือก
สารสำคัญ ในเมล็ดมีนํ้ามันหอมระเหย มีไกลโคไซด์และอัลคาลอยด์ อัลคาลอยด์ชื่อ jambosine มีกรด ellagic มี resin เป็นพวก phenolic ชื่อ jambulol (C16 H8 O9) และ penta-acetyl jambulol (C16 H8 O9  (CO.CH3)5)
ประโยชน์ทางยา นํ้าจากเปลือกผลที่สุกใส่กับนมแก้ท้องเดินในเด็ก เมล็ดรักษาเบาหวาน แก้ท้องร่วง แก้บิด และถอนพิษจากการกินเมล็ดโกฐกะกลิ้ง เปลือกต้นแก้บิด ใช้ต้มนํ้าอมรักษาปากคอเปื่อย
อื่นๆ ผลใช้เป็นอาหาร ทำนํ้าผลไม้มีสีสวยรสชาติอร่อย
ที่มา:ศาสตราจารย์พเยาว์  เหมือนวงษ์ญาติ