เทียนสัตตบุษย์

เทียนสัตตบุษย์

ชื่ออังกฤษ Anise

ชื่อวิทยาศาสตร์ Pimpinella anisum Linn.

วงศ์ Urabelliferae

เป็นพืชที่มีถิ่นกำเนิดแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน แต่ได้นำไป ปลูกมากทางตอนกลางและตอนใต้ของทวีปยุโรป รัสเชีย อัฟริกาเหนือ เม็กซิโก และอินเดีย

เทียนสัตตบุษย์มีชื่อเรียกในภาษาอังกฤษว่า Anise หรือ Aniseed เป็นพืชล้มลุกมีอายุเพียงปีเดียว ใบเป็นฝอยแบบขนนก ช่อดอกเป็นรูปก้านซี่ร่ม มีดอกย่อยสีขาว ผลมีสีนํ้าตาลปนเทาหรือเขียวปนเทา เทียนสัตตบุษย์มีกลิ่นหอม และรสหวาน ใช้แต่งกลิ่นอาหาร ขนมหวาน ลูกกวาด ขนมปัง เครื่องดื่ม และเหล้านอกจากนี้ผลยังใช้เป็นยาขับเสมหะ ช่วยกระตุ้น ขับลม ขับเหงื่อ มักใช้แก้อาการท้องอืดท้องเฟ้อในคนที่เป็นหืด และมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ ราอีกด้วย

เมื่อนำเทียนสัตตบุษย์มากลั่นด้วยไอนํ้า จะได้น้ำมันหอมระเหยที่เรียกว่า oil of anise สิงมีกลิ่นใกล้เคียงกับนํ้เมันที่ได้จาก Star anise (จันทน์แปดกลีบ) ใช้ผสมเครื่องหอม สบู่ และของหอมชนิดอื่นๆ ใช้แต่งกลิ่นอาหาร ลูกกวาด เครื่องดื่ม เหล้า ยาอมบ้วนปาก และใช้แต่งกลิ่นบุหงาอีกด้วย ในทางยาเทียนสัตตบุษย์และนํ้ามันหอมระเหยใช้กลบกลิ่นที่ไม่ดีของยา ช่วยขับลม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ใช้เป็นส่วนผสมในยาอมแก้ไอโดยใช้รวมกับชะเอมจีน ใช้ขับเสมหะ ฆ่าเชื้อโรค ใบสดใช้รับประทานเป็นผักดิบ ตกแต่งอาหารให้แลดูสวยงามน่ารับประทาน

สารสำคัญ

ในผลประกอบด้วยน้ำมันหอมระเหยซึ่งมีสารสำคัญ

เป็นอะนีโทล ในปริมาณร้อยละ 80-90 เป็นสารที่ทำให้เกิดกลิ่นเฉพาะของนํ้ามันชนิดนี้ นอกจากนี้ยังประกอบด้วยเมททิลชาวิคอล (methyl chavicol) และพารา-เมทอกซีเฟนนิลอะซีโทน(p- methoxyphenyl acetone)