แพรเซี่ยงไฮ้

แพรเซี่ยงไฮ้

ชื่อวิทยาศาสตร์ Portulaca grandiflora (Port-yew-LAY-kuh gran-dif-FLOH-ruh)

ชื่อสามัญ Portulaca, Moss Rose, Sun plant, Sun Rose

วงศ์ Portulacaceae

ถิ่นเดิม บราซิล

ความสูง 6 นิ้ว

จำนวนเมล็ดในหนึ่งกรัม 10,000

สี ม่วงอ่อน บานเย็น ส้ม แดง ขาว เหลือง ชมพู

Portulaca grandiflora

เวลาจากเพาะเมล็ดจนให้ดอก 6-8 อาทิตย์

แพรเซี่ยงไฮ้มีลำต้นและใบอวบน้ำ ใบเป็นแท่งรูปเข็มยาวประมาณ 1 นิ้ว สีเขียวอ่อนเป็นมัน ต้นแตกกิ่งได้ดีและมีกิ่งเลื่อยคลุมดิน จึงปลูกเป็นไม้คลุมดินได้ดีมากหรือจะปลูกเป็นไม้ในกระถางแขวน ก็ได้ดอกเกิดที่ปลายกิ่งลักษณะคล้ายกุหลาบดอกเล็กๆ ขนาด 1 – 2.5 นิ้ว แล้วแต่พันธุ์ กลีบดอกบาง มีทั้งดอกชั้นเดียวและดอกซ้อนสารพัดสี

แพรเซี่ยงไฮ้ต้องปลูกในที่มีแดดจัดเท่านั้น ดอกจะเริ่มบานเมื่อแดดออก และจะหุบตอนแดดอ่อน ถ้าวันใดอากาศครึ้มมากดอกจะไม่บานจึงมีชื่อสามัญภาษาอังกฤษว่า Sun Plant ในภาษาไทย เรียกกันว่า “คุณนายตื่นสาย” และเคยได้ยินเรียกว่า “บานแดด” ด้วย คุณสมบัติข้อนี้ทำให้ได้รับความสนใจจากผู้ปลูกน้อยกว่าที่ควรและไม่ควรปลูกในแปลงโชว์เช่นตามสวนสาธารณะ เนื่องจากบานเป็นเวลาเฉพาะทำให้ผู้ที่มาเที่ยวนอกเวลานั้นอาจจะผิดหวัง เป้าหมายในการปรับปรุงพันธุ์ของแพรเซี่ยงไฮ้คือให้บานได้ตลอดวัน พันธุ์ Afternoon Delight จากญี่ปุ่นสามารถบานได้ตลอดวันผิดกับพันธุ์ทั่วๆ ไปซึ่งบานเฉพาะเมื่อมีแสงแดดจัด และถ้าผึ้งมาผสมเกสรแล้วจะหุบเร็วขึ้น แต่ข้อเสียของพันธุ์นี้ เท่าที่พบคือ แตกกอน้อยมาก ทำให้ปลูกประดับไม่สวย

แพรเซี่ยงไฮ้มีเมล็ดเล็กแต่ปลูกง่าย ต้นกล้าโตเร็ว และออกดอกแรกเร็วมาก ถ้าย้ายปลูกช้า ต้นจะออกดอกในกระบะเพาะตั้งแต่อายุเพียง 4-6 อาทิตย์ การย้ายปลูกให้ถูกจังหวะจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อให้ต้นเติบโตได้ต่อเนื่อง เมื่ออายุได้ประมาณ 8-10 อาทิตย์จะออกดอกพราว เมื่อดอกบานอยูในแปลงดูเหมือนก้อนพลอยสีต่าง ๆ เกลื่อนอยู่บนดิน

แม้ว่าแพรเซี่ยงไฮ้จะทนร้อนทนแห้งคือไม่ตายง่าย ๆ เนื่องจากมีใบอวบนํ้า แต่การรดน้ำให้ดินปลูกชุ่มจะทำให้ต้นเติบโตได้งามดี เวลารดน้ำให้รดเฉพาะโคนต้นอย่าให้ถูกดอก เพราะดอกมีกลีบบาง ถ้าเปียกน้ำและถูกแดดจัดจะเหี่ยวง่าย การขยายพันธุ์นอกจากใช้เมล็ดแล้วยังเด็ดกิ่งไปปักชำได้ต้นใหม่ได้ด้วย

พันธุ์ Sunglo สีคละ ดอกซ้อนขนาด 2.5 นิ้ว มีความแข็งแรงและสม่ำเสมอดี

Minilaca สีคละ ดอกซ้อนขนาด 2 นิ้วเป็นพันธุ์แคระและต้นไม้เลื้อย ใช้ปลูกในกระถางขนาด 4 นิ้วได้เหมาะมาก

Sundance เป็นเมล็ดลูกผสมชั่วที่ 2 สามารถบานได้เกือบทั้งวัน คือบานได้เร็วกว่า และหุบช้ากว่าพันธุ์อื่นๆ ดอกมีทั้งกึ่งซ้อนและดอกซ้อน ขนาดประมาณ 1.5 – 2 นิ้ว ความสูง 4 – 6 นิ้ว

Sunnyside เป็นพันธุ์ผสมเปิด ดอกซ้อนสีสด

Swanlake เป็นเมล็ดพันธุ์สีขาว ดอกใหญ่และซ้อน

Sundial (F₁) ดอกใหญ่สีคละ บานนานกว่าพันธุ์อื่นๆ

Portulaca อีกชนิดหนึ่งเป็นพวกดอกชั้นเดียวมี 5 กลีบ สีต่างๆ เกสรสีเหลือง ปลูกง่ายและขยายพันธุ์ง่ายมาก ใบเล็กๆ กว้างและแบน มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Portulaca oleraceae กระทรวงเกษตรของสหรัฐอเมริกาเป็นผู้ผสมและปรับปรุงพันธุ์จากผักเบี้ย (purslane) ซึ่งเป็นวัชพืชที่พบทั่วไปในบ้านเราด้วย ได้ลูกผสมที่เรียกว่า Portulaca- purslane hybrid ต่อมาบริษัท Pan Ameri­can ได้นำมาผสมและผลิตเมล็ดพันธุ์และให้ชื่อพันธุ์ว่า Wildfire มีสีต่างๆ คือสีเหลืองเป็นส่วนมาก นอกจากนั้น ก็มีสีชมพู แดง ขาว ดอกมีขนาด 1.5 นิ้ว แตกกิ่งก้านได้แข็งแรง แผ่พุ่มได้ถึง 2.5 ฟุต ดอกมีสีสดมากและให้ดอกดกใช้ปลูกเป็นไม้กระถางแขวนก็ได้เมื่อแรกที่เข้าในเมืองไทยใหม่ ๆ มีราคาแพง แต่เนื่องจากเด็ดกิ่งไปชำก็ได้ต้นใหม่จึงมีราคาถูกมากในปัจจุบัน