ชื่อพื้นเมืองอื่นๆ ห่อวอซุ อีมคิมขาว

ชื่อภาษาอังกฤษ Sweet Basil, Common Basil

ชื่อวิทยาศาสตร์ Ocimum basilicum Linn.

วงศ์ Labiatae

โหระพาเป็นพืชล้มลุกที่มีกลิ่นหอมทั้งตั้น  กิ่งก้านมีสีม่วง

ลักษณะเป็นสี่เหลี่ยม ใบรียาว ปลายใบแหลม ดอกออกเป็นช่อที่ยอด มีทั้งชนิดดอกสีขาว และสีม่วงแดงอ่อน ผลมีเมล็ด 4 เมล็ด เป็นพืชที่ปลูกเป็นผักสวนครัวอยู่ทั่วไป

โหระพามีถิ่นกำเนิดในทวีปอัฟริกา และเอเซียเขตร้อน แต่มีการนำมาปลูกอย่างแพร่หลายในทวีปยุโรป อเมริกา และเอเชีย โหระพามีหลายสายพันธุ์ (varities) แต่ละสายพันธุ์จะมีสีและกลิ่นแตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม ส่วนที่นำมาใช้ประโยชน์คือ ใบ และยอดอ่อน นำมาใช้เป็นผัก ใช้แต่งกลิ่นอาหาร เช่น แกงเผ็ด ใช้กลบกลิ่นคาว เช่น ผัดเนื้อ ผัดหอย เป็นต้น

เมื่อนำใบโหระพามากลั่นด้วยไอนํ้า จะได้น้ำมันโหระพา (Oil of Basil) ซึ่งใช้แต่งกลิ่นอาหารและใช้เป็นเครื่องหอม ส่วนประกอบของนํ้ามัน โหระพาก็แตกต่างกันไปตามท้องที่ที่ปลูก

สารสำคัญ

ส่วนใหญ่สารที่พบในนํ้ามันโหระพาได้แก่เมททิลชาวิคอล, ไลนาลูออล, เมททิลซินนาเมท,การบูร, โอซิมีน (ocimene), ไพนีน, และยูคาลิปตอล (eucalyptol) เป็นต้น

ในยุโรปนํ้ามันโหระพาใช้แต่งกลิ่นลูกกวาด ขนมผิง ซ้อสมะ- เขือเทศ ผักดอง เนื้อกระป๋อง นํ้าส้ม ไส้กรอก และเครื่องดื่มชนิดต่างๆ นอก จากนี้ยังใช้แต่งกลิ่นนํ้ายาบ้วนปาก สบู่ และเครื่องหอมอื่นๆ อีกด้วย

ประโยชน์ทางยา

1. ใบโหระพาใช้เป็นยาธาตุเจริญอาหาร ขับลม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับเหงื่อ และขับเสมหะ โดยรับประทานในรูปอาหาร หรือใช้ยอดอ่อนชงน้ำดื่มแบบน้ำชา

2. เมล็ดแก่เมื่อแช่นํ้าจะพองตัวและมีลักษณะเป็นเมือก (muci­lage) ใช้เป็นยาเย็น กินเป็นยาระบายอ่อนๆ เช่นเดียวกับเมล็ดแมงลัก ใช้สำหรับผู้ที่ท้องผูกเป็นประจำ โดยใช้เมล็ดที่แช่นํ้าจนพองเต็มที่แล้วผสมนํ้าหวานและนํ้าแข็งรับประทานเป็นขนม ใช้ภายนอกเป็นยาพอกแผล