ผักเบี้ยใหญ่ (phak bia yai) ผักเบี้ยดอกเหลือง ผักตาโค้ง (ไทย) ผักเบี้ยแดง ผักอีหลู (พายัพ) แบขี่เกี่ยง ตือบ่อฉ่าย (จีน)
เป็นพืชล้มลุกขนาดเล็กอายุปีเดียว (annual) ขึ้นแผ่เรียบไปกับดินหรือบางครั้งอาจชูตั้งขึ้น สูง 20-30 ซม. ลำต้นมีสีเขียวหรือสีม่วงแดง ลักษณะก้านกลม อวบน้ำ ผิวเรียบ แตกกิ่งก้านสาขาออกไปเป็นผืนกว้าง
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกสลับกัน หรือบางครั้งเกือบตรงข้ามกัน มักเรียงแน่นบริเวณปลายยอด ใบหนามัน ก้านใบสั้นมาก ใบรูปกลมคล้ายลิ้น ยาว 1-3 ซม. กว้าง 5-14 มม. ปลายใบมน ขยายออกกว้างกว่าฐาน … Read More

จอก (chok) (ไทย) ก๋ากอก ผักกอก (พายัพ)
เป็นพืชลอยน้ำ มีอายุข้ามปี (perennial) ใบเป็นกระจุกลอยอยู่เหนือน้ำ บางครั้งอาจมีไหล (stolon) ยาวประมาณ 2-5 ซม. ต้นใหม่เกิดขึ้นทั้งบนไหล และโคนของต้น มีรากฝอยเป็นจำนวนมาก เป็นพืชที่มีระบบรากแก้ว
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกที่โคนของต้น ไม่มีก้านใบ ลักษณะใบไม่แน่นอน อาจเป็นรูปไข่กลับรูปช้อน หรือรูปคล้ายลิ้น ตั้งตรงขึ้น ยาว 1-8 ซม. กว้าง 1-5 ซม. โคนใบมัน หรือสอบแคบเข้ามา ขอบใบเรียบและเป็นสีแดง ปลายใบอาจหยักเว้าเล็กน้อย หรือหยักเว้าเป็นพูตื้นๆ มีขนปกคลุมทั้งสองด้าน โดยเฉพาะที่โคนใบจะมีขนยาวกว่าส่วนอื่น … Read More

หญ้าต้อมต้อก (yaa tom tok) (เชียงใหม่) โทงเทง ปุงปิง หญ้าถงแถง โคมจีน เผาะแผะ ทุ้งทิ้ง มะก่องขาว (ไทย) เตงหลั่งเช่า เทียงเพ้าเช่า (จีน)
เป็นไม้ล้มลุกเนื้ออ่อนอายุปีเดียว (annual) สูง 50-80 ซม. แตกกิ่งก้านสาขามาก มีขนเล็กน้อยหรือเกือบไม่มีขนเลย ตอนโคนลำต้นมีสีม่วงแดง และสีค่อยจางลงจนถึงยอด ลำต้นกลมแล้วลู่เป็นเหลี่ยม

ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกสลับกันลักษณะกลมคล้ายใบพริก ยาว 5-10 ซม. กว้าง 2.5-4 ซม. ที่ฐานใบกลม อาจเว้าเข้าเล็กน้อย ไม่เท่ากัน ขอบใบมีรอยเว้าตื้นๆ เหมือนคลื่น … Read More

ลูกใต้ใบ (Luuk tai bai) หญ้าใต้ใบ หญ้าใต้ใบขาว (ไทย) มะขามป้อมดิน (พายัพ)
เป็นพืชล้มลุก อายุปีเดียว (annual) สูงประมาณ 20-60 ซม. ลำต้นตั้งตรงแตกกิ่งก้านสาขาบ้างเล็กน้อย
ลำต้น เรียบ
ใบ เป็นใบประกอบ ออกสลับกัน ประกอบด้วยใบย่อยออกตรงข้ามกันเป็นคู่ๆ ใบย่อยลักษณะกลมยาว ยาว 5-10 มม. กว้าง 4-6 มม. ปลายใบกลม ฐานใบกลม ท้องใบมีสีเขียวซีดกว่าหลังใบ มีก้านใบสั้นมาก
ดอก เป็นดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบย่อย มีสีขาวหรือเขียวซีด ก้านดอกสั้น ดอกที่ออกจากซอกใบย่อยใกล้โคน ในช่วง … Read More

กะทกรก (Ka thok rok) รก กระโปรงทอง ตำลึงฝรั่ง เถาเงาะ เถาสิงโต ผักขี้หิด เยี่ยววัว หญ้าถลกบาต หญ้ารกช้าง (ไทย) ผักแคบฝรั่ง เงาะป่า ผักอีปู่ (เชียงใหม่)
เป็นไม้เถาเลื้อย อาจมีอายุปีเดียว (annual) หรือข้ามปี (perennial) ขยี้ดูมีกลิ่นเหม็นเขียว มีขนอ่อนสีขาว หรือเหลืองอ่อนปกคลุมทั้งต้น เลื้อยพันต้นไม้อื่น โดยอาศัยมือเกาะ (tendril)
ใบ เป็นใบเดี่ยว ลักษณะคล้ายใบตำลึง ใบออกสลับกัน ยาว 5-13 ซม. กว้าง 4-12 ซม. ฐานใบโค้งเข้าคล้ายรูปหัวใจ … Read More

หญ้านมหนอน (yaa nom non) หญ้าเห็บ
เป็นหญ้าที่มีอายุข้ามปี (perennial) ลำต้นมีทั้ส่วนที่ตั้งตรง และทอดขนานไปตามพื้น ต้นสูง 20-40 ซม. ไหล (stolon) ที่ขยายไปตามพื้นมีลักษณะ แบน ตามข้อมีขน และมีสีม่วงแดงแต้มอยู่ แตกรากและต้นใหม่ตามข้อ

ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกสลับกันตามข้อของลำต้น โคนใบแผ่เป็นกาบหุ้มลำต้น มีสีม่วงด้านล่าง บริเวณโคนใบต่อกับแผ่นใบจะมีเยื่อบางๆ (ligule) สั้น ที่ด้านหลังของบริเวณนี้จะมีขนยาวสีขาวเรียงเป็นแถวอยู่ด้วย ตามขอบของโคนใบที่อยู่ด้านนอกจะมีขน แผ่นใบเรียบยาว ยาว 6-12 ซม. กว้าง 8-15 มม. ปลายใบแหลม ขอบใบหยักละเอียด คล้ายหนาม
ดอก … Read More

หญ้าชันกาด (yaa channakaat) แขมมัน หญ้าอ้อน้อย หญ้าชันอากาศ
เป็นหญ้าสะเทินน้ำสะเทินบก ขึ้นแช่ในน้ำได้ดี เป็นพืชข้ามปี (perennial) ต้นตั้งตรงขึ้นสูง 40-50 ซม. มีลำต้นใต้ดิน (rhizome) เป็นไหลแข็งสีขาว อวบ เรียบ มีกาบตามข้อ สีขาวหรือนํ้าตาล แทงลึกลงไปในดิน และทอดขนานกับพื้นไปไกล แตกเป็นต้นใหม่ขึ้นได้
ลำต้น (culm) กลม เรียบ มีข้ออยู่ค่อนข้างห่างกัน และบริเวณข้อมักเป็นสีม่วง
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกสลับข้างกัน โคนใบจะแผ่เป็นกาบหุ้มลำต้นไว้ มีขนที่ขอบด้านนอก ที่รอยต่อระหว่างกาบใบและแผ่นใบมีขน (ligule) เล็กๆ แผ่นใบเรียบยาว ยาว 10-16 … Read More

ส้มดิน (som din) ผักแว่น สังส้ม หญ้าตานทราย ส้มสังกา ส้มสามตา ส้มกบ(พายัพ)
เป็นไม้ล้มลุกขนาดเล็ก อายุปีเดียว (annual) หรือข้ามปี (perennial) ลำต้นทอดนอนไปกับพื้น ยาว 30-50 ซม. แตกกิ่งก้านสาขามาก มักแตกกิ่งออกจากโคนต้น แตกรากตามข้อที่แตะดิน รากเป็นรากฝอย (ไม่มีหัว) ลำต้นเป็นสีน้ำตาล มีแนวเส้นเป็นทางยาวบนลำต้น ต้นอ่อนจะมีขนปกคลุมตลอดลำต้น
ใบ เป็นใบประกอบชูตั้งขึ้นจากข้อทุกข้อ เส้นผ่าศูนย์กลางของใบประกอบประมาณ 2.5 ซม. มีใบย่อยรูปหัวใจ 3 ใบ ออกจากตำแหนงเดียวกันที่ปลายก้านใบประกอบ ใบย่อย ยาว 5-10 มม. ไม่มีก้าน … Read More

สันตะวาใบพาย (santawa bai phaai) สันตะวา ผักโตวา
เป็นวัชพืชที่ขึ้นในน้ำ รากยึดดิน ส่วนต่างๆ ของต้นอยู่ในน้ำ ยกเว้นดอก เป็นพืชที่มีลำต้นสั้นมาก ไม่มีไหล มีแต่รากฝอย
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกสลับกันที่โคนของลำต้น ก้านใบมีความยาวแตกต่างกันมาก เปลี่ยนแปลงได้ตามความลึกของน้ำ ทั่วไปอาจพบยาว 8-20 ซม. โคนของก้านใบจะแผ่ออกเป็นแผ่น มีสีขาว แผ่นใบใหญ่บางและกรอบ ลักษณะเป็นรูปหอกสำหรับแผ่นที่จม และเป็นรูปไข่ สำหรับ แผ่นที่ลอยพยุงตัวอยู่ใกล้ผิวนํ้า ยาว 6-12 ซม. กว้าง 2.5 -10 ซม. ฐานใบกลม หรือมักเว้าเป็นรูปหัวใจ ขอบใบเรียบ หรือหยักเป็นคลื่น… Read More