การปลูกไม้ยืนต้นในพื้นที่แห้งแล้ง

ประภัทร  ปริปุณณะ

วิฑูรย์  เลี่ยนจำรูญ

ไม้ยืนต้นเป็นองค์ประกอบสำคัญของระบบนิเวศวิทยาการเกษตรของประเทศไทย  ไม้ยืนต้นมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อระบบการเกษตรและแบบแผนการเกษตรต่าง ๆ  โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฐานะที่เป็นแหล่งผลิตอินทรีย์วัตถุ  และรักษาความชุ่มชื้นให้กับผืนดิน

ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคอื่นๆ ที่มีการปลูกพืชไร่และพืชอายุสั้นที่มีระบบรากตื้นทั้งหลายติดต่อกันยาวนาน  โดยไม่มีการปรับปรุงบำรุงดินนั้น ดินจะเสื่อมความสมบูรณ์ลงอย่างช้า ๆ จนเป็นสาเหตุปัญหา ดินทรายขยายตัว เกิดดินเค็ม และศัตรูพืชระบาด

การปลูกไม้ยืนต้นในระบบการเกษตรดังกล่าวเช่น การปลูกไม้ผลในนาข้าว การปลูกไม้ผลในไร่มันสำปะหลัง ฯลฯ จะช่วยฟื้นความอุดมสมบูรณ์ของแผ่นดินและสภาพแวดล้อมอย่างช้า ๆ โดยชาวบ้านที่ปลูกจะได้ประโยชน์ทางเศรษฐกิจเพิ่มขึ้นด้วย

แนวทางการแก้ปัญหาเช่นนี้เป็นทางออกที่ดีต่อการแก้ปัญหาความแห้งแล้งและปัญหาทางเศรษฐกิจของชาวบ้านอีสาน ดีกว่าการส่งเสริมให้มีการปลูกไม้โตเร็วเป็นการค้า เช่นนโยบายการให้บริษัทเอกชนขนาดใหญ่ปลูกยูคาลิปตัส เป็นต้น

การปรับปรุงดิน

หลักการข้อนี้สำคัญที่สุด  คือการปรับปรุงดินในหลุมปลูกไว้ล่วงหน้าก่อน ลงมือปลูกเป็นเดือน ๆ หรือหลายเดือน เพ่งเล็งให้หลุมปลูกมีอินทรีย์วัตถุสูง  ซึ่งจะช่วยทำให้ดินสามารถอุ้มน้ำไว้ในตัวเองได้สูง

ในการปลูกไม้ยืนต้น ผมได้ขุดหลุมขนาด … Read More