ข้อมูลของสะเดาบ้าน


ชื่อวิทยาศาสตร์ Azadirachta indica A. Juss. var. siamensis Valeton
ชื่ออื่นๆ สะเดา (กลาง) สะเลียม (เหนือ) กะเดา (ใต้) จะตัง (ส่วย)ชื่ออังกฤษ    Siamese Neem Tree
ลักษณะ ไม้ต้นสูง 5-10 เมตร ทุกส่วนมีรสขม ลักษณะต่างๆ จะคล้ายสะเดาอินเดียใบเป็นใบประกอบแบบขนนก เรียงสลับ ใบย่อยรูปใบหอก ขอบใบหยักพันเลื่อย ฐานใบไม่เท่ากัน ใบย่อยกว้าง 2-2.5 ซ.ม. ยาว 3-4.5 ซ.ม. ยอดอ่อนมีสีนํ้าตาลแดง ยกเว้นพันธุ์สะเดาหวาน ดอกช่อ ออกที่ปลายกิ่ง จะออกดอกเมื่อใบ แก่ร่วงไป กลีบดอกสีขาว มีกลิ่นหอม ผลเป็นผลสดรูปรี กลม ในหนึ่งผลมี 1 เมล็ด
ข้อแตกต่างระหว่างสะเดาบ้านกับสะเดาอินเดีย

ใบอ่อนของสะเดาอินเดียมีสีเขียวอ่อน ของสะเดาบ้านส่วนใหญ่มีสีนํ้าตาล- แดง ใบย่อยของสะเดาอินเดียโค้งเป็นรูปเคียว เปลือกต้นแก่ สะเดาอินเดีย เปลือกต้นแตกไม่เป็นระเบียบ ส่วนเปลือกต้นสะเดาบ้านแตกเป็นร่อง รูป สี่เหลี่ยมผืนผ้า เป็นระเบียบ รส สะเดาอินเดียขมกว่าสะเดาบ้าน
ส่วนที่ใช้ ยอดอ่อน ดอก ราก ก้านใบ เปลือกราก เปลือกต้น เมล็ด
สารสำคัญ มี bitter principle เปลือกต้นมีสาร nimbin, desacetylnimbin ในใบมี quercetin และสารพวก limonoid ได้แก่ nimbolide สามารถฆ่าเชื้อมาลาเรียชนิดฟัลซิปารัม ซึ่งเชื้อสายพันธุ์นี้ดื้อต่อยาคลอโรควีนในหลอดทดลอง ในเมล็ดมี azadirachtin ประมาณ 0.4-1% และพวก quinone
ประโยชน์ทางยา ยอดอ่อน ดอก ยาขมเจริญอาหาร เปลือกราก ก้านใบ ใช้แก้ไข้มาลาเรีย ดอกบำรุงธาตุ
อื่นๆ ใช้กำจัดศัตรูพืช ใช้ใบและเมล็ดแก่กำจัดแมลงศัตรูพืชได้ดีเช่นเดียวกับสะเดา-อินเดีย เนื่องจากมีสาร azadirachtin เช่นเดียวกัน ยอดอ่อนและดอกเป็นอาหาร
ที่มา:ศาสตราจารย์พเยาว์  เหมือนวงษ์ญาติ