ประเทศไทยมีผักสดมากมายหลายชนิดให้เลือกรับประทานตลอดทั้งปี ผักบางชนิดเมื่อถึงฤดูกาลของมันจะมีปริมาณมากจนล้นตลาด เช่นผักกาดเขียว ผักกาดขาว กะหล่ำปลี ผักคะน้า ฯลฯ เนื่องจากปริมาณที่มากเกินความต้องการนี้เอง ทำให้พืชผักเหล่านี้มีราคาตํ่ามากจนแทบจะไม่คุ้มทุนหรือบางครั้งก็ถึงกับขาดทุน แต่ผู้ปลูกก็จำเป็นต้องขายเพราะผักพวกนี้เป็นพืชที่มีช่วงอายุสั้น เมื่อถึงเวลาก็ต้องเก็บเกี่ยวจะปล่อยทิ้งไว้ในแปลงต่อไปก็ไม่ได้ ยิ่งการทำห้องเย็นเก็บรักษา ยิ่งไม่ต้องคิดถึง เลยเพราะต้องลงทุนสูง และผักพวกนี้ก็มีราคาถูกไม่คุ้มกัน

วิธีแก้ไขปัญหาผักล้นตลาดและมีราคาถูกที่ชาวสวนและผู้สนใจควรคำนึง ถึงการถนอมหรือแปรรูปผักเหล่านั้นเพื่อให้เก็บไว้ขายหรือรับประทานได้เป็นเวลา นาน ๆ การหมักดองเป็นวิธีการแปรสภาพและถนอมอาหารวิธีหนึ่งที่ทำได้ง่าย ไม่ ต้องใช้เครื่องมือมาก สามารถกระทำได้ในระดับครัวเรือนไปจนถึงระดับอุตสาหกรรมขนาดใหญ่

โดยทั่วไปการหมักดองแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดคือ

การหมักดองที่ไม่มีเชี้อจุลินทรีย์เข้ามาเกี่ยวข้อง วิธีนี้ใช้เกลือที่มีความ เข้มข้นสูง ๆ หรือมีเกลือปริมาณมาก (ใช้เกลือไม่น้อยกว่า 12 % เกลือจะเป็นตัว ป้องกันไม่ให้ผักเสียโดยการไม่ให้เชื้อจุลินทรีย์เจริญเติบโต เชื้อจุลินทรีย์นี้มีอยู่ทั่วไปในอากาศมีหลายชนิดด้วยกัน บางชนิดก็มีประโยชน์และบางชนิดก็มีโทษ เชื้อจุลินทรีย์เหล่านี้มีความต้องการในการเจริญเติบโตในสภาพสิ่งแวดล้อมที่แตกต่างกัน … Read More

หนอนคืบกะหล่ำ

บางแห่งเรียกว่าหนอนคืบเขียวหรือหนอนเขียว เป็นศัตรูสำคัญของผัก ตระกูลกะหล่ำ โดยเฉพาะผักคะน้า กะหล่ำปลี กะหล่ำดอก ผักกาดขาว ผักตระกูลถั่ว เช่น ถั่วลันเตา ตัวหนอนมีสีเขียวอ่อน จะกัดกินใบ เมื่อโตขึ้นจะกินจุ ตัวโตเต็มที่มีขนาด 3 ซม. เวลาเคลื่อนไหวจะงอและคืบตัว ส่วนใหญ่จะแทะกินอยู่ตามผิวใบแต่ไม่ทะลุ ระบาดกระจายได้รวดเร็วและระบาดมากในฤดูหนาวและฤดูแล้ง ในฤดูฝนพบน้อย หนอนคืบกะหล่ำมีระบาดอยู่ทั่วไปในประเทศทั่วโลก เมื่อหนอนโตเต็มที่สีจะซีดลง มีเส้นสีขาวพาดตามยาว เข้าดักแด้ใต้ใบหรือตามใบผักที่ร่วงหล่นอยู่ตามพื้นมีใยบาง ๆ สีขาวคลุมอยู่ ตัวเต็มวัยเป็นผีเสื้อกลางคืน

การป้องกันกำจัด

–                  หมั่นตรวจดูไข่หรือตัวหนอนในระยะเล็ก ๆ แล้วจัดการทำลายเสีย อย่าปล่อยให้โตขึ้นเพราะจะระบาดรุนแรงอย่างรวดเร็ว

–                  ใช้เชื้อไวรัสที่ได้จากหนอนคืบกะหล่ำที่ตายเพราะเชื้อไวรัส เก็บเอามาบดให้ละเอียดเติมนํ้าลงไป 500 เท่าแล้วนำไปฉีดในแปลงผัก หนอนคืบกะหล่ำที่ตายเพราะเชื้อไวรัสสีจะซีด … Read More

โดยทั่วไปโรคสำหรับผักทำความเสียหายให้กับผักน้อยกว่าการทำลายของแมลงศัตรูพืช การป้องกันกำจัดโรคสามารถทำได้โดยง่ายหากรู้จักชนิดและสาเหตุ ของโรคเพื่อจะได้ป้องกัน-รักษาได้ถูกวิธี แต่ความเข้าใจของชาวสวนส่วนใหญ่ยังผิดอยู่ที่คิดว่าโรคและแมลงศัตรูเป็นชนิดเดียวกัน และใช้สารเคมีป้องก้นกำจัดชนิดเดียวกันได้ ซึ่งเป็นความเข้าใจที่สับสน การใช้สารเคมีสำหรับป้องกันกำจัดแมลงศัตรูพืชมาใช้กับโรคนั้นไม่สามารถกำจัดโรคที่ระบาดได้ ทำให้สิ้นเปลืองสารเคมีและยังจะหยุดยั้งการระบาดของโรคไม่ได้ทันท่วงที ชาวสวนควรจะรู้จักว่าโรคต่าง ๆ มีสาเหตุมาจากอะไร มีลักษณะอาการอย่างไรและจะต้องป้องกันกำจัดวิธีไหนจึงจะถูกต้อง เมื่อพบอาการของโรคในระยะเริ่มแรกจะได้รีบป้องกันได้ทันท่วงที

โรคบางโรคเกิดเฉพาะฤดูกาล เช่น เมื่อย่างเข้าฤดูหนาวมักจะมีโรครานํ้าค้าง โรคราสนิม โรคราแป้ง ในฤดูฝนจะมีโรคแอนเทรคโนสหรือใบจุด ใบเน่า ผลเน่า รากเน่า ฯลฯ เมื่อเรารู้ว่าในฤดูใดหรือเมื่อสภาพดินฟ้าอากาศเป็นอย่างไร จะเกิดโรคอะไรเราก็อาจจะฉีดพ่นยาป้องกันไว้ก่อน เวลาหรือฤดูกาลที่โรคระบาดก็จะช่วยป้องกันโรคได้ทันท่วงที เรียกว่าการป้องกันโดยการทำนายล่วงหน้า

การฉีดพ่นสารเคมี ควรจะดูระดับของการระบาดว่ามากพอที่จะต้องฉีดพ่นยากันหรือยัง และมีสภาพแวดล้อมที่ช่วยเพิ่มการระบาดหรือเปล่า ถ้าเป็นเพียง เล็กน้อยในสภาพอากาศที่เหมาะกับโรคให้รอสังเกตดู ถ้าสภาพดินฟ้าอากาศขึ้นโรค ก็จะหายไปเองโดยไม่ต้องฉีดพ่นยาให้สิ้นเปลือง แต่ถ้าพบว่าโรคระบาดทำความเสียหายมากก็อย่านิ่งนอนใจรีบป้องกันกำจัดเสีย โรคบางโรคเมื่อเป็นแล้วจะเป็นติดต่อไป ในฤดูปลูกอื่นด้วย ตัวอย่างเช่น

โรคแอนแทรคโนส

ถ้าไม่มีฝนตกก็อาจจะไม่มีโรคนี้หรือมี … Read More

ผักชีปลูกขึ้นได้ในดินแทบทุกชนิด ทั้งดินที่เป็นดินเหนียว (แถวอ.ดำเนิน- สะดวก,อ.บ้านแพ้ว) ดินร่วนสีแดง (แถวอ.ปากช่อง) เป็นต้น ตามปกติผักชีจะปลูก ได้ตลอดปี แต่ในช่วงฤดูแล้งการปลูกผักชีจะประสบปัญหาได้ผลผลิตไม่เต็มที่ ดังนั้น ในฤดูแล้งผักชีจีงมีราคาแพง บางครั้งถึงกิโลกรัมละ 100 บาทก็มี ในช่วงฤดูฝนผักชีมีราคาประมาณ 3-20 บาท ในพื้นที่ 1 ไร่ จะได้ผลผลิตเฉลี่ยประมาณ 1,500-2,000 กิโลกรัม แต่ในบางท้องที่และในบางฤดูหรือหากเมล็ดพันธุ์มีความงอกไม่ดีหรือมีปัญหาเรื่องโรคเน่าเละ อาจจะให้ได้ผลผลิตต่ำลงมาเหลือ 300-400 กก./ไร่ ก็ได้ ดังนั้นปัจจัยสำคัญในการปลูกผักชีให้ได้ผลผลิตสูงคือ ต้องคัดเลือกเมล็ดพันธุ์ที่แน่ใจว่ามีความงอกสูง และมีการปฏิบัติดูแลอย่างเอาใจใส่

พันธุ์

เมล็ดพันธุ์ที่เกษตรกรใช้กันเละมีความงอกดีก็มีพันธุ์สิงคโปร์ พันธุ์สิงคโปร์ เมล็ดดำหรือพันธุ์ใต้หวัน โดยหาซื้อได้จากตลาดน้ำ อ.ดำเนินสะดวก, ตลาด อ.ปากช่อง … Read More

ชะอมเป็นไม้พื้นบ้านซึ่งคนไทยรู้จักและนิยมรับประทานกันดี ไม่ว่าจะเป็น ชะอมชุบไข่ทอด ลวกจิ้มน้ำพริก หรือใส่แกงหน่อไม้ แกงแค ส่วนมากแล้วนิยมปลูกชะอมไว้เป็นสวนข้างรั้วบ้านละไม่กี่ต้นเพื่อเก็บไว้รับประทานเอง แต่ถ้ามีที่มีทางมาก ๆ จะลองปลูกไว้ขายก็คงทำรายได้ให้ไม่เลวทีเดียว

พันธุ์

เท่าที่ทราบมาชะอมที่มีวางขายตามตลาดนั้น มีอยู่ด้วยกันประมาณ 3 พันธุ์คือ

1.  พันธุยอดใหญ่ ลักษณะต้นสูงใหญ่ แตกยอดได้ดีในหน้าแล้ง ส่วนในหน้าหนาวแตกยอดเล็กน้อย ไม่ควรตัดต้นแก่ให้แตกยอดใหม่ในช่วงนี้เพราะจะทำให้ต้นตายได้

2.  พันธุ์ยอดขนาดกลาง พันธุ์นี้ให้ยอดดีทั้งในหน้าฝนและหน้าแล้ง

3.  พันธุ์ยอดเล็ก ลักษณะของยอดจะตรงคล้ายยอดผักกระถิน และใบมีสีออกเหลืองเล็กน้อยอีกทั้งขนาดของยอดก็เล็กกว่าอย่างเห็นได้ชัดเมื่อเทียบกับ พันธุ์ยอดใหญ่ เมื่อตัดต้นแล้วจะแตกยอดใหม่ได้ดี

การปลูก

การปลูกชะอมนั้นควรปลูกต้นฤดูฝน โดยเลือกกิ่งชะอมที่ไม่อ่อนและไม่แก่จนเกินไป นำมาตัดเป็นท่อน ๆ ยาวท่อนละ 1 ฟุต ใส่ลงไปในหลุมปลูกประมาณ หลุมละ … Read More

กระเจี๊ยบเป็นผักกินฝักที่มีผู้ปลูกและรับประทานกันทั่วไป เดิมทีเป็นผักพื้นเมืองของอาฟริกาเหนือ ส่วนในเมืองไทยจะมีการปลูกมาตั้งแต่สมัยใดไม่ปรากฎ กระเจี๊ยบเป็นผักที่ปลูกง่าย รสชาติดี พอสมควร ให้ผลเร็ว และปลูกได้ทุกฤดู จึงเหมาะที่จะปลูกเป็นผักสวนครัวไว้รับประทานเอง หรือจะปลูกเพื่อจำหน่ายก็ย่อมทำได้ถ้ามีตลาดรองรับ

ลักษณะทั่วไปของกระเจี๊ยบคือ ใบกว้างเป็นแฉกคล้ายใบละหุ่งแต่ก้านสั้นกว่า มีขนตามใบต้นและฝัก ฝักของกระเจี๊ยบมีลักษณะยาวแหลม เส้นรอบวงของ ฝักเป็นเหลี่ยม ๆ 5 เหลี่ยม มีเมล็ดอยู่ข้างใน 5 แถว ผิวนอกสีเขียวเปลือกหนา เนื้อในลื่นเป็นเมือก ฝักขนาดปานกลางยาว 6-8 นิ้ว ฝักกระเจี๊ยบนี้มีรสหวาน กรอบ แต่เป็นเมือกทำให้มีบางคนชอบ และบางคนไม่ชอบเป็นพิเศษ เพราะอาจจะรังเกียจ ตรงที่เป็นเมือกลื่น ๆ แต่ถ้าพูดถึงคุณค่าทางอาหารแล้ว กระเจี๊ยบก็มีคุณค่าไม่แพ้ ผักอื่น ๆ อีกหลายชนิด

พันธุ์… Read More

สะตอเป็นพืชตระกูลถั่วชนิดหนึ่ง ชอบขึ้นตามป่าดงดิบทางภาคใต้ของ ประเทศไทยเรื่อยไปจนถึงมาเลเซียและเกาะชวา ในภาคใต้และภาคตะวันออกสามารถปลูกสะตอได้ดีเพราะมีสภาพดินฟ้าอากาศและความชุ่มชื้นที่เหมาะสม สะตอเป็นพืชที่มีคุณค่าทางอาหารสูงและเป็นที่นิยมบริโภคกันทั่วไปทั้งในหมู่คนใต้เองและคนภาคอื่น ๆ เมล็ดสะตอ 100 กรัม จะให้คุณค่าทางอาหารดังนี้คือ โปรตีน 8.0 กรัม ไขมัน 8.1 กรัม คาร์โบไฮเดรต 11.4 กรัม แคลเซียม 76 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 83 มิลลิกรัม เหล็ก 0.7 มิลลิกรัม ไวตามินเอ 734 หน่วยสากล (IU) ไวตามินบี 1 ไวตามินบี 2 และไนอาซีน

ลักษณะทั่วไป

สะตอเป็นไม้ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ลำต้นค่อนข้างตรง … Read More

แมงลักเป็นพืชล้มลุกที่ใช้เป็นอาหารได้ทั้งใบและเมล็ด ส่วนที่เป็นใบนั้น มีกลิ่นฉุน ใช้ประกอบอาหารเช่นเดียวกับกะเพราและโหระพา ส่วนมากจะใช้ รับประทานกับขนมจีนนํ้ายา และใส่แกงเลียงต่าง ๆ ส่วนเมล็ดแมงลักใช้ทำเป็น ขนมซึ่งเด็ก ๆ ชอบรับประทาน คือนำมาละลายกับนํ้าให้พองตัวเสียก่อนแล้วใส่นํ้ากะทิ กับน้ำแข็งลงไป เท่านี้ก็จะได้ขนมหวานเย็นชื่นใจ นอกจากนั้นในปัจจุบันยังมีผู้คิดค้น นำเมล็ดแมงลักมาสกัดเป็นยาระบายและทำเป็นอาหารเพื่อสุขภาพหรือ Health food สำหรับคนที่ต้องการลดความอ้วนอีกด้วย

ต้นแมงลัก มีลักษณะทั่วไปคล้าย ๆ กับต้นกะเพราและโหระพา ขนาดของทรงพุ่มก็ใกล้เคียงกัน จะต่างกันก็ตรงที่กลิ่นไม่เหมือนกัน และใบของแมงลักมีสีเขียวอ่อน และมีขนอ่อนอยู่ตามใบและก้านใบ ส่วนใบของโหระพานั้นใบเป็นมัน และหนากว่า ดอกของแมงลักมีสีขาวก้านดอกสีเขียวอ่อน ส่วนเมล็ดนั้นมีสีดำ กลม ยาวขนาดโตกว่าเมล็ดงา เมื่อถูกนํ้าจะพองตัวออกคล้ายกับมีเมือกลื่น ๆ ห่อหุ้ม มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ใช้รับประทานได้ทันที… Read More

ตำลึงเป็นผักที่คนไทยรู้จักและนิยมรับประทานยอดของมันมานานแล้ว เพราะเป็นผักที่มีรสหวานอร่อยและมีกลิ่นหอม สามารถนำไปประกอบอาหารได้ หลายอย่าง เช่น แกงจืดใส่หมูสับ ลวกจิ้มน้ำพริก หรือกระทั่งผัดไฟแดงก็อร่อยสูสี ผักบุ้งไฟแดงทีเดียว นอกจากจะเป็นอาหารแล้วตำลึงยังเป็นยาแก้ร้อนใน และรักษาโรคได้อีกหลายอย่างตามตำราแพทย์แผนโบราณ

ผักตำลึง หรือ lvy.gourd เป็นผักตระกูลเดียวกับผักจำพวก บวบ น้ำเต้า และแตงร้าน ซึ่งเป็นไม้ที่มีพื้นเพอยู่ในเอเชียอาคเนย์ ทนแล้งทนฝนได้ดี ด้วยเหตุนี้ ผักตำลึงจึงมีอยู่ทั่วทุกภาคในประเทศไทย

ตำลึงเป็นไม้ที่ชอบเลื้อยพันเกาะเกี่ยว ดังนั้นที่ ๆ เหมาะสมสำหรับปลูก ตำลึงจึงควรเป็นรอบ ๆ รั้วบ้านของเรานั่นเอง หรือจะทำเป็นซุ้มเป็นนั่งร้านให้ตำลึงเลื้อยพันก็ไม่เลวทีเดียว

การขยายพันธุ์

ตำลึงสามารถขยายพันธุ์ใด้ 2 วิธีคือ การเพาะเมล็ด และการปลูกด้วยเถา การเพาะเมล็ดนั้นก็กระทำเช่นเดียวกับการเพาะเมล็ดพืชทั่ว ๆ ไปแต่วิธีนี้ค่อนข้างจะใช้เวลานานกว่าวิธีปลูกด้วยเถา เพราะวิธีที่สองนี้เราเพียงแต่เอาเถาตำลึงที่แก่มาตัดออกเป็นท่อน … Read More

สะระแหน่ เป็นพืชที่ใช้ปรุงอาหารประเภทยำ ลาบ พล่า ต้มยำ อาหารที่มีรสจัด และช่วยปรุงแต่งกลิ่นให้น่ารับประทานยิ่งขึ้น นอกจากนั้นยังใช้ทำยา และ สกัดนํ้ามันหอมระเหยที่ใช้ในวงการอุตสาหกรรมอีกหลายอย่าง

ตามประวัติศาสตร์เล่าขานกันมาว่า ผู้ที่นำสะระแหน่เข้ามาปลูกในประเทศไทยนั้นเป็นชาวอิตาลี่ นำเข้ามาในสมัยรัชกาลของพระนั่งเกล้าฯ ต่อมาสะระแหน่ ก็เป็นที่นิยมบริโภคในหมู่คนชาวไทยตราบจนทุกวันนี้

สะระแหน่เป็นพืชประเภทไม้เลื้อยคลุมดินใบมีลักษณะป้อม ๆ สีเขียว ขอบใบย่น ชอบดินร่วนซุย ปลูกง่าย งอกงามได้รวดเร็ว ยิ่งถ้าผู้ปลูกดูแลรักษาดี ๆ ก็จะยิ่งงามและเก็บใบได้เร็วขึ้น

การปลูกสะระแหน่นั้นจะใช้วิธีปักชำลงไปในแปลงปลูกเลย หรือจะชำ ในแปลงเพาะก่อนแล้วจึงย้ายมาปลูกก็ได้เช่นกัน แต่ข้อสำคัญคือต้องเตรีอมดินให้ร่วนซุยดีเสียก่อน เพราะสะระแหน่ชอบดินประเภทนี้

การเตรียมดิน

ถ้าจะปลูกสะระแหน่ในภาชนะเช่น กระถางลังไม้ หรือจะปลูกเป็นสวน หย่อมประดับบ้าน ปลูกในแปลงประดับสวนเล็ก ๆ ที่ใช้เนื้อที่ปลูกไม่มากนักควรใช้ดินผสมที่มีส่วนผสมของ ดิน 2 … Read More