(Madre de Cacao, Quick Stick)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Gliricidia sepium (Jacq.) Kunth ex Walp.
ชื่อวงศ์ LEGUMIMOSAE – PAPILIONOIDEAE
ถิ่นกำเนิด อเมริกาเขตรอนและแถบทะเลแคริบเบียน
ลักษณะทั่วไป ไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 8-15 ม. ขนาดทรงพุ่ม 6-8 ม. ผลัดใบ ทรงพุ่มค่อนข้างกลมโปร่งหรือไม่เป็นระเบียบในระยะ 1-2 ปีแรกปลูก กิ่งอ่อนมีขนและจะหลุดร่วงไปเมื่อกิ่งแก่ เปลือกต้นสีน้ำตาล กะดำกะด่าง แตกเป็นร่องละเอียดตามแนวยาว

ใบ ใบประกอบแบบขนนก ปลายคี่ เรียงสลับ แกนกลางใบประกอบยาว 10-20 ซม. ใบย่อย 7-17 ใบ เรียงตรงข้าม รูปรีหรือรูปไข่แกมรูปขอบขนานกว้าง 1-3 ซม. ยาว 3-7ซม. ปลายใบแหลมหรือเรียวแหลม โคนใบมนหรือแหลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบบาง สีเขียวเข้ม ผิวใบด้านล่างสีเขียวนวลและมีขนละเอียด ใบอ่อนสีน้ำตาลดำมีขนสั้น
ดอก สีขาวและชมพู มีกลิ่นหอม ออกเป็นช่อแบบช่อกระจะที่กิ่งแก่ เหนือรอยแผลของใบ ช่อดอกตั้งยาว 10-15 ซม. ดอกย่อยรูปดอกถั่ว ยาว 1.5-2 ซม. กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นรูประฆัง ขอบหยักซี่ฟันตื้นๆ 5 จัก มีขนสั้นๆ กลีบดอก 5 กลีบ เกสรเพศผู้ 10 อัน ออกดอก เดือน ธ.ค.-มี.ค.

ผล ผลแห้งแตกสองตะเข็บ เป็นฝักทรงแบน ปลายและโคนฝักแหลม กว้าง 1-2 ซม. ยาว 10-15 ซม. สีเขียวอ่อน มีขนละเอียด เมื่อสุก สีนํ้าตาลหรือน้ำตาลเข้ม เมล็ดทรงกลมแบน สีน้ำตาลเข้ม 3-8 เมล็ด ต่อฝัก ติดผลเดือน ก.พ.-พ.ค. ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด ตอนกิ่ง หรือปักชำกิ่ง
นิเวศวิทยา พบปลูกเลี้ยงอยู่ทั่วไป
การใช้ประโยชน์ ปลูกเพื่อประดับให้ร่มเงา ราก มีไนโตรเจนสูง ปลูกสลับกับไม้ยืนต้นอื่น ปลูกเป็นร่มเงาของชาและกาแฟ ใบใช้ทำปุ๋ยได้ ดอกอ่อนใบอ่อน นำมาลวกต้มให้สุกรับประทานเป็นผักเคียงกับน้ำพริก หรือนำไปปรุงอาหาร เช่น แกง ผัด
ที่มา:วัลลิ์รุกขบุปผชาติ ตามรอยพระบาทบรมราชกุมารี โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชฯ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย