หากนับย้อนไปแต่อดีตที่คนไทยรู้จักการนำทุเรียนมาปลูกจะพลว่าพันธุ์ทุเรียนในไทยนั้นมีอยู่มากกว่า 120 สายพันธุ์ เป็นที่น่าเสียดายที่ปัจจุบันที่เรา ๆ เห็นและได้ลิ้มรสมีอยู่ 2-3 สายพันธุ์หลัก ๆ คือ หมอนทอง ชะนี และก้านยาว สำหรับก้านยาวนั้นยิ่งนับวันก็ยิ่งหาได้ยากแล้วด้วยความพิเศษของรูปลักษณ์ที่มีหนามแหลมคม หากไม่ระวังมีอันต้องเจ็บตัวประกอบกับเนื้อในที่หวานหอม เป็นที่ชื่นชอบของชาวไทยและต่างชาติ เป็นผลไม้เศรษฐกิจส่งออกที่สำคัญอันดับต้น ๆ ทำให้ทุเรียนได้รับยกย่องให้เป็นราชาแห่งผลไม้คู่กับมังคุดที่ถูกยกให้เป็นราชินี
มีเรื่องเล่าของคนช่างคิดที่เปรียบเปรยบรรดาผู้ชายที่ในช่วงวัยต่าง ๆ ว่าน่าจะจัดอยู่ในผลไม้ประเภทใดบ้าง เริ่มแต่วัย 20 เขาเปรียบดังเช่นมะพร้าวอ่อน แม้จะมีเหลี่ยมมุมนิดหน่อย แต่ก็ปอกได้ไม่ยากนัก เนื้อในก็นุ่มลิ้น น้ำก็หวานแต่พอประมาณ ครั้นย่างเข้าวัย 30 เขาบอกว่ามะพร้าวอ่อนจะเปลี่ยนไปเป็นทุเรียนที่มีหนามแหลมคม มีอันตรายอยู่รอบด้านปอกยากสักหน่อยแต่เนื้อในหวานมันหอมคุ้มที่จะเสี่ยงปอก เมื่อผ่านเข้าวัย 40 ช่วงนี้ชายใดไม่หนักแน่นก็มักมีปัญหา แต่พ่อเจ้าประคุณก็ช่างกลมกลิ้ง จับไม่ได้ไล่ไม่ทันเป็นเหมือนดั่งแตงโม ซึ่งถืออย่างไรเนื้อในก็ยังคงหวานชื่นใจอยู่ ส่วนที่เหลือลองนำไปคิดเล่น ๆ ดูว่าชายวัย 50 เป็นต้นไปน่าจะจัดอยู่ในผลไม้ประเภทใดบ้าง
สำหรับตรงนี้จะแนะวิธีเลือกทุเรียนให้ทราบ อันดับแรกเลือกมองหาลูกที่มีหนามห่างกันพอควร หนามต้องเป็นมันไม่แห้งไม่มีรอยฉีก มีจำนวนพูมาก ๆ พูต้องโป่งไม่ลีบ ลักษณะของก้านที่ติดอยู่ควรเป็นก้านที่หลุดออกมาจากต้นอย่างที่ชาวสวนเรียกว่า “หลุดปากปลิง” ทุเรียนที่แก่จัดหากใช้เล็บกดที่ก้านจะกดได้ง่าย จากนั้นถึงช่วงเวลาสำคัญคือการฟังเสียงไม้เคาะ ทุเรียนแก่จะมีเสียงโปร่ง ส่วนใครจะชอบสุกมากสุกน้อยขึ้นอยู่กับรสนิยมส่วนตัว ฤดูกาลของทุเรียนจะมีมากในช่วงเดือนพฤษภาคม-สิงหาคม
ลักษณะทั่วไป
ทุเรียนเป็นไม้พุ่มยืนต้นเนื้ออ่อนขนาดกลางถึงใหญ่ วงศ์ BOMBACACEAE สูงประมาณ 25-30 เมตร ใบเดี่ยวรูปไข่สีเขียวเป็นมันแข็งหนาและยาว ท้องใบเป็นสีน้ำตาล ดอกออกเป็นช่อตามกิ่งที่แตกออกจากลำต้น ช่อหนึ่ง ๆ มี 5-30 ดอก รูปร่างคล้ายระฆัง เมื่อบานมีกลิ่นฉุน ผลมีหนามแหลมคม เปลือกหนา ภายในมีเนื้อหุ้มเมล็ดสีเหลืองหรือเหลืองซีด แบ่งเป็นพู ๆ รสหวานหอมและมัน มีกลิ่นแรงเฉพาะตัว
ทุเรียนขยายพันธุ์โดยการตอนกิ่งจะได้ลักษณะตรงตามต้นแม่ ปลูกได้ทุกภาคในประเทศไทย
“ทุเรียน” ผลไม้ใช้เป็นยา
เนื้อทุเรียนสุก รสหวานมันร้อน ทานแล้วจะทำให้เกิดความร้อนหากทานในปริมาณมากอาจร้อนในได้ นอกจากนี้ยังช่วยแก้โรคผิวหนัง ทำให้ฝีแห้ง ช่วยขับพยาธิ เนื้อดิบแก้จุกเสียดในท้อง แก้เลือดออกตามไรฟัน เปลือกลูกรสฝาดเฝื่อน สมานแผล แก้น้ำเหลืองเสียพุพอง แก้ฝี แก้คางทูม
ตำรับยาใช้ภายนอก
1. แก้คางทูม
ส่วนที่ใช้ เปลือกลูก
วิธีใช้
นำเปลือกลูกไปเผาไฟให้เป็นเถ้า แล้วบดให้เป็นผงผสมกับน้ำมันมะพร้าวทา
ตำรับยาใช้ภายใน
1. ใช้แก้โรคผิวหนัง ขับพยาธิ
ส่วนที่ใช้ เนื้อทุเรียนสุก หากรับประทานมากจะทำให้เกิดร้อนในได้
วิธีใช้ รับประทานเนื้อทุเรียนสุก
2. แก้จุกเสียดในท้อง แก้เลือดออกตามไรฟัน
ส่วนที่ใช้ เนื้อทุเรียนดิบ
วิธีใช้ รับประทานเนื้อทุเรียนดิบ โดยอาจนำไปทำส้มตำทุเรียน หรือนำไปทอดรับประทาน
