มะลิ มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า แจสมินุ่ม แซมแบค (Jasminum sambac, Ait). อยู่ในตระกูล     โอลิเอซี่ ( Oleaceae ) มะลิมีหลายชนิดคือ มะลิลา มะลิซ้อน มะลิเลื้อย มะลิเป็นไม้พุ่มเล็กๆ สูงราว ๒- ๓ ฟุต ใบสีเขียวกลมและหนา ดอกสีขาวกลิ่นหอม เป็นไม้พุทธบูชา ทำเครื่องประดับต่างๆ บูชาพระและเครื่องมงคล ปลูกไว้เป็นไม้ประดับได้ประโยชน์หลายอย่างรวมทั้งสรรพคุณทางยา

แพทยแผนโบราณเชื่อว่า ส่วนของรากฝนกินแก้ร้อน แก้เสียดท้อง ต้นมะลิเป็นยาขับเสมหะและขับเลือด ใบสดตำผสมกับกะลามะพร้าวรักษาแผลพุพองและฝีดาษให้แห้งเร็ว

ดอกมะลิหอมเย็นทำให้จิตใจชุ่มชื่น แก้ตัวร้อน แก้ไข้        แก้โรคตาเจ็บ ดอกมะลิสดบดให้ละเอียดสุมศีรษะเด็กแก้หวัด ดอกมะลิแห้งปรุงเป็นยาแต่งกลิ่น

สรุปสรรพคุณ

จากความเชื่อต่างๆ ของแพทย์แผนโบราณน่าจะนำมาพิสูจน์ทดลองดูให้ทราบแน่ชัด อาจทำให้เกิดผลดีในการใช้ผสมในยามากยิ่งขึ้น เพราะปัจจุบันมะลิแป็นพืชเศรษฐกิจที่นำรายได้ให้แก่ผู้ปลูกอย่างมากอยู่แล้ว ถ้าได้ทดลองได้ผลสรรพคุณทางยาดีแล้ว อาจนำรายได้เข้าสู่ประเทศอย่างมากทีเดียว

ดอกมะลิ ใช้แต่งกลิ่นอาหารและยา