(sacred Basil)

Ocimum sanctum Linn.

กะเพราเป็นพืชที่ใช้ปรุงอาหารและใช้เป็นเครื่องเทศมานานแล้ว โดยใช้แต่งกลิ่นและกลบรสคาว เช่นใส่ในแกงป่าเนื้อหรือปลา รวมทั้งผัดเผ็ดต่างๆ กะเพราเป็นพืชล้มลุกที่แตกกิ่งก้านสาขาได้มาก เป็นพืชที่พบทั่วไปในเขตร้อน สูงประมาณ 1 – 2 ฟุต ลำต้นและกิ่งมีขน กะเพรามักปลูกเป็นพืชสวนครัว ชาวฮินดูเชื่อว่ากะเพราเป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ มักนิยมปลูกไว้ตามโบสถ์ กะเพรามี 2พันธุ์คือกะเพราขาวและกะเพราะแดง นอกจากนี้ยังมีพันธุ์ลูกผสม ระหว่างกะเพราขาวและกะเพราแดงอีกด้วย ซึ่งจะมีกิ่งก้านเป็นสีม่วงแดงแกมเขียว แผ่นใบด้านหนึ่งจะเป็นสีม่วงแดง ส่วนอีกด้านจะเป็นสีเขียวแกมแดง

เมื่อนำใบกะเพรามากลั่นด้วยไอนํ้าจะได้นํ้ามันหอมระเหยสี เหลือง กลิ่นคล้ายนํ้ามันกานพลู นํ้ามันที่กลั่นได้จะมีคุณสมบัติแตกต่างกันแล้ว แต่ว่ากะเพรานั้นเก็บมาจากที่ใด ฤดูไหน และอายุของพืชมากหรือน้อย

ประโยชน์ทางยา

1. ในตำราพื้นบ้านใช้กะเพราเป็นยาขับลม บำรุงธาตุ แก้ ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้คลื่นไส้ อาเจียน ขับเหงื่อ และขับนํ้านมสำหรับหญิงแม่ลูกอ่อน

วิธีใช้ ใช้ใบสดและยอด 1 กำมือ (นํ้าหนักสดประมาณ 25 กรัม นํ้าหนักแห้งประมาณ 4 กรัม) ต้มเอานํ้าดื่ม หรือใช้ใบสดแกงเลียงให้สตรีหลังคลอดบุตรรับประทาน

2. ใช้ภายนอก โดยใช้ใบสดขยี้ใช้ทาบริเวณท้องเด็กอ่อน จะ ช่วยลดอาการท้องอืดท้องเฟ้อได้

3. ช่วยรักษากลาก เกลื้อน โดยใช้ใบสดตำกับเกลือ ทา บริเวณที่เป็นกลากจะช่วยรักษาได้

4. ช่วยไล่ยุง โดยใช้ใบกะเพราสดวางไว้ใกล้ๆ ตัว ยุงจะหนี

ไปได้