มะกลำเครือ,กำตาไก่(อีสาน),มะแค็ก(เชียงใหม่),เกมกรอบ(เขมร),ไม้ไฟ(ตรัง),โทวกำเช่า(จีน)

Crab’s Eye Viene.American Pea,Rosary Pea.Jeaulrlty Bean,Prayer Bead

Abrus precatorlus Linn. PAPILIONACEAE

เป็นไม้เถาขนาดเล็ก ใบเหมือนใบมะขาม ดอกสีแดงแซมขาว ฝักเหมือนฝักถั่วพู เมื่อแก่จะแตกออก เห็นเมล็ดสีแดงมีหัวสีดำ เด็กๆ นิยมนำมาร้อยเป็นสร้อยใส่เล่น ในเมล็ดและราก มีสาร toxalbumin ชื่อ abrin เป็นสารที่ไม่ทนต่อความร้อน แต่จะคงตัวอยู่ในทางเดินอาหารถึง 2 วัน

พิษ มีฤทธิ์ระคายเคืองต่อเยื่อเมือก กด Vasomotor center ร่วมกับการขยายตัวของหลอดเลือด ทำให้เกิดอาการอักเสบต่อทางเดินอาหารอย่างเฉียบพลัน เส้นเลือดฝอยถูกทำลาย ทำให้มีเลือดออก ที่ retina ทำให้ตับอักเสบ เกิดแผลที่ไต เปลือกเมล็ดแก่จะไม่ถูกย่อย บางครั้งเด็กที่หลงกลืนเข้าไปจึงไม่เป็นอันตราย แต่ถ้าเปลือกแตกออก เพียง 1-2 เมล็ด ก็มีพิษอย่างรุนแรง และออกฤทธิ์ได้นานถึง 2 วัน

ในตำรับยารักษาโรคตา ใช้เมล็ดมะกล่ำตาหนู ทุบแช่น้ำฝน ใช้หยอดตา แก้ตาแดง ตาแฉะ ทำให้ตาสว่าง แก้ต้อบ้างชนิดได้ ถ้าใช้จำนวนมาก หยอดตา ทำให้ตาบอดได้ ควรใช้เมล็ดมะกล่ำตาหนู 3 เมล็ด ต่อน้ำกลั่น 1 ลิตร นำเมล็ดมะกล่ำมาทุบให้แตก แช่ทิ้งไว้ในน้ำกลั่น 2-3 สัปดาห์ เวลาจะใช้ ให้เติมน้ำกลั่นอีก 1 เท่าตัว ในตำราโบราณใช้เพิ่ม ดีตะพาบน้ำ หรือ ดีงูเหลือม หนักประมาณ 2 กรัม

สรรพคุณ

ใบ รสเปรี้ยวหวาน ต้มหรือชงน้ำดื่ม แก้เจ็บคอ แก้หลอดลมอักเสบ แก้ตับอักเสบ ขับปัสสาวะ แก้ปวดตามข้อ แก้ปวดตามแนวประสาท ตำพอกแก้ปวดบวม แก้อักเสบ แก้จุดด่างดำ บนใบหน้า

เถาและราก รสเปรี้ยวหวานชุ่ม ต้มดื่ม แก้เจ็บคอ แก้หิด แก้ไอแห้ง กัดเสมหะ แก้หลอดลมอักเสบ แก้ร้อนใน แก้อาเจียน แก้ตับอักเสบ แก้ดีซ่าน ขับปัสสาวะ แก้ละอึก แก้เสียงแหบแห้ง

เมล็ด รสขมเผ็ดเมาเบื่อ เป็นพิษ ใช้เฉพาะภายนอกเท่านั้น บดผสมน้ำมันพืชทา แก้กลากเกลื้อน ฆ่าพยาธิผิวหนัง ฝีมีหนอง แก้อักเสบบวม

ยาแก้พิษจากเมล็ดมะกล่ำตาหนู

ชะเอมจีน หนัก 10 กรัม  ดอกสายน้ำผึ้ง หนัก 12 กรัม