สลอด มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า โครต้อน ทิคเลี่ยม (Croton tiglium, Linn) อยู่ในตระกูลยูฟอร์บิเอซี ( Euphorbiacee) บางทีเรียกว่า ลูกผลาญศัตรู, มะดัง หรือหมากหลอด มีชื่อภาษาอังกฤษว่า โครตอนออลแพลนท์ (Croton Oil Plant)

คำว่า “ สลอด ” มักจะเป็นคำพูดติดปากเพื่อล้อเล่นคนที่สนิทกันว่าจะใส่สลอดลงในอาหารให้รับประทานเพื่อแกล้งให้ท้องร่วงในฐานะที่ทำอะไรให้ไม่ถูกใจ คำว่าสลอด มักจะพูดกันติดปาก สลอดจะมีฤทธิ์ไปทำให้ท้องร่วงได้มากน้อยแค่ไหน และจะมีสรรพคุณทางยาสมุนไพรอื่นอย่างไร ก็ขอเชิญท่านลองอ่านต่อไปว่าสลอดมีฤทธิ์และอภินิหารอย่างไรบ้างนั้น

เมล็ดสลอดประกอบด้วยน้ำมันสลอด (croton oil) = ๕๖%

น้ำมันสลอดมีฤทธิ์เป็นยาถ่ายอย่างแรง เรียกว่า ยารุ ซึ่งมีคุณสมบัติเหมือนกับน้ำมันละหุ่ง น้ำมันสลอดมีคุณสมบัติเหมือนกับน้ำมันละหุ่งคือ ละลายได้ในแอลกอฮอล์ แต่มีคุณสมบัติแตกต่างกันก็ตรงที่น้ำมันสลอดละลายได้ดีในตัวทำลายปิโตรเลียม อีเทอร์ ซึ่งน้ำมันละหุ่งไม่ละลายในปิโตรเลียม อีเทอร์

คุณสมบัติของน้ำมันสลอดมีสีเหลีอง ถ้าเก็บไว้นานจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลกลิ่นไม่ชวนดม

น้ำมันสลอดยังมีฤทธิ์ระคายเคืองต่อผิวหนัง คือถ้าถูกผิวหนังจะทำให้เกิดอาการปวดแสบปวดร้อนและผิวหนังไหม้ น้ำมันสลอดสามารถใช้ผสมในยาที่ทาถูทำให้ร้อน แก้อาการปวดเมื่อยได้ แต่ต้องใช้ในขนาดที่เจือจางมาก เพียงหยดผสมกับตัวยาชนิดอื่นก็ได้ฤทธิ์ร้อนของน้ำมันสลอดแล้ว

ในด้านการเสริมสวย เขาใช้น้ำมันสลอดผสมในครีมใช้ลอกฝ้า ช่วยให้ผิวหนังลอกฝ้าแลดูขาวขึ้น แต่การใช้น้ำมันสลอดผสมในครีมลอกฝ้าเป็นการเสี่ยงอันตรายมาก เพราะจะทำให้เกิดการระคายเคืองต่อผิวหนังที่หน้า ประการที่สำคัญที่สุด คือ อาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดเป็นมะเร็งที่ผิวหนังได้ ฉะนั้น ท่านที่ใช้เครื่องสำอางค์ประทินผิวก็ขอได้โปรดพิจารณาให้รอบคอบว่าท่านจะเอาใบหน้าอ่อนๆ ไปเสี่ยงต่ออันตรายที่ท่านคาดไม่ถึงได้ของธรรมชาติที่ดีมีฤทธิ์อ่อนเป็นธรรมชาติต่อผิวหน้าของท่านก็มีอยู่มาก เช่น สมุนไพรพวกแตงกวา น้ำผึ้ง เบียร์ ไข่ขาว มะเขือเทศสุก กล้วยสุก ท่านจะตัดสินใจใช้อะไรในการประทินผิวของท่านแล้วแต่ดุลยพินิจของท่านที่จะตัดสินใจเอง

ตามความเชื่อแผนโบราณ เมล็ดสลอดเป็นยารุ ( ยาถ่ายอย่างแรง ) โดยการนำเมล็ดสลอดมาคั่วก่อนแล้วจึงนำมาปรุงเป็นยา การคั่วก็เพื่อต้องการให้น้ำมันหอมระเหยส่วนหนึ่งที่เป็นพิษลดน้อยลง เรียกว่า การสะตุสลอด เพื่อนำมาปรุงเป็นยารับประทานก็จะไม่เป็นอันตราย หรืออันตรายน้อยลง

เมล็ดสลอดเราใช้เบื่อปลาได้

สลอดเป็นพืชที่ปลูกทั่วๆ ไปในประเทศที่มีอากาศร้อน เป็นไม้พุ่ม ใบออกสลับ ฐานใบกลม ปลายใบแหลม ขอบใบหยัก ดอกเล็ก ผลมี ๓ พู เมื่อแก่แตกเป็น ๓ พู ภายในผลจะมีเมล็ด ๓ เมล็ด เมล็ดมีรูปร่างเป็นสามเหลี่ยมมุมบนสีนวล สามารถปลูกได้ทั่วทุกภาคของเมืองไทย

สลอดอาจเป็นสมุนไพรที่ดีถ้ามีการค้นคว้าวิจัยให้มากกว่านี้ เนื่องจากตัวยามีฤทธิ์ ถ้าเรามีกรรมวิธีที่ดีและทำให้เจือจาง คุณสมบัติในการเป็นยาที่มีประสิทธิภาพดีกว่านี้ และมีแรงมากอันตรายน้อยกว่านี้ อาจเป็นพืชเศรษฐกิจขึ้นมาอีกต้นหนึ่งก็ได้ เพราะพืชสมุนไพรชนิดนี้ ( ต้นสลอด ) สามารถขึ้นได้ดีทั่วไปในป่าเมืองไทย

ฉะนั้น คำว่าอาหารใส่สลอด หมายถึงเมื่อรับประทานเข้าไปก็จะเกิดอันตรายท้องร่วงจนหมดแรงได้ ดังคำกล่าวที่ล้อเลียนกัน

สรุปสรรพคุณ

เมล็ดสลอดประกอบด้วยน้ำมันสลอด มีฤทธิ์เป็นยาถ่ายอย่างแรง มีฤทธิ์ทำให้ระคายเคืองต่อผิวหนังเกิดอาการปวดแสบปวดร้อน และผิวหนังอาจไหม้ได้ น้ำมันสลอดผสมในยาทาถู แก้อาการปวดเมื่อยได้ ในด้านการเสริมสวย ใช้น้ำมันสลอดผสมในครีมแก้สิวลอกฝ้าได้