หญ้าปากควาย

หญ้าปากควาย (Yaa paak khwaai) หญ้าปากกล้วย
เป็นหญ้าที่มีอายุปีเดียว (annual) แต่บางครั้งอาจพบมีอายุข้ามปี (perennial) ลำต้นตั้งขึ้น มีไหล (stolon) แตกออกจากโคนต้น ข้อที่ติดกับพื้นดิน จะออกรากและแตกยอดออกเป็นต้นใหม่ได้ ต้นอ่อนจะมีลำต้นแบน ต้นสูง 20-40 ซม. บางครั้งอาจสูงถึง 1 ม.
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกสลับข้างกัน ลักษณะเรียบยาวแผ่นใบยาว 5-18 ซม. กว้าง 2-6 มม. มีขนปกคลุมทั่วไป โดยเฉพาะที่ขอบใบและลายเส้นใต้ใบ รอยต่อระหว่างแผ่นใบกับกาบใบจะมีเยื่อ (ligule) บางๆ ที่ปลายเยื่อแยกเป็นขนฝอยๆ กาบใบอัดแน่นกับลำต้น เรียบ


ดอก เป็นช่อ(spike) ออกปลายยอด จากจุดเดียวกันจำนวน 2-7 ช่อ (1 ช่อ พบน้อยมาก) มองคล้ายนิ้วมือ ปลายช่อโค้งขึ้น ขนาดยาว 1-3 ซม. หน้าตัด 6-8 มม. ประกอบด้วยช่อดอกย่อย (spikelets) เป็นจำนวนมาก ช่อดอกย่อยมีขนาดยาว 2.5-3 มม. แต่ละช่อดอก ยังมีดอกย่อย 3-4 ดอก ช่อดอกย่อยประกอบด้วยกาบ (glume) 2 อัน กาบมีลายเส้น 1 เส้น กาบล่างยาว 1.5 มม. กาบบนยาว 2.5 มม. มีขน (awn) ออกมาจากลายเส้นที่คล้ายเป็นสันยาวเท่าๆ กัน กาบนอก (lemma) ที่หุ้มดอกย่อย ยาว 3 มม. มีขนแหลมแข็งโค้งอยู่ตอนปลายยื่นยาวออก ไป กาบใน (palea) สั้นกว่ากาบนอก เกสรตัวผู้มี 3 อันสีขาว
ผล (caryopsis) ลักษณะทรงกลม ยาว 1 มม. มีแนวขรุขระตามขวาง สีน้ำตาล
ขยายพันธุ์โดยอาศัยเมล็ดและไหล พบทั่วไปทั้งพื้นที่เพาะปลูก และพื้นที่นอกการเกษตร