เฉียงพร้านางแอ

(Chiang Phra Nang.Ae)
ชื่อวิทยาศาสตร์ Carallia brachiata (Lour.) Merr.
ชื่อวงศ์ RHIZOPHORACEAE
ชื่ออื่น คอแห้ง บงคด
ถิ่นกำเนิด มาดากัสการ์และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้


ลักษณะทั่วไป ไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 10- 15 ม. ขนาดทรงพุ่ม 6-8 ม. ไม่ผลัดใบ ทรงพุ่มรูปกรวยกว้าง เปลือกต้นสีนํ้าตาลอมแดงถึงน้ำตาลอมเทา ขรุขระ มีช่องระบายอากาศอยู่ทั่วทั้งลำต้น ต้นอ่อนเปลือกสีนํ้าตาลอมแดงและมีใบขนาดใหญ่
ใบ ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปรีแกมรูปขอบขนาน กว้าง 3-6 ซม. ยาว 5-14 ซม. ปลายใบมนมีติ่งเล็ก โคนใบสอบเรียว ขอบใบเรียบ เป็นคลื่นใบของต้นอ่อนมีซี่จักชัดเจน แผ่นใบเกลี้ยง หนาและเหนียว สีเขียวเข้มเป็นมัน ผิวใบด้านล่างสีเขียวอมเหลือง มีจุดสีเข้มกระจาย ก้านใบยาว 0.4-1 ซม.


ดอก สีเขียวอมเหลือง ออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกแยกแขนงที่ปลายกิ่ง ก้านดอกสั้นมากหรือเป็นลักษณะก้านดอกร่วม 1-3 ซม. ดอกย่อย
3-6 ดอก กลีบเลี้ยงเชื่อมติดเป็นรูประฆัง ปลายแยกเป็น 5-8 แฉก รูปร่างเกือบเป็นแผ่นตรง กลีบดอก 5-8 กลีบ เกสรเพศผู้ 10-16 อัน เส้นผ่านศูนย์กลางดอก 0.5-0.8 ซม.
ผล ผลสดแบบมีเนื้อเมล็ดเดียว รูปกลมแป้น ขนาดเล็กออกเป็น กระจุก เส้นผ่านศูนย์กลาง 0.5-1 ซม. มีกลีบเลี้ยงด้านบน คล้ายมงกุฎ ผิวผลเป็นมันมีเนื้อบางสีเขียวห่อหุ้ม เมื่อสุกแดงอมส้ม เมล็ดรูปไต สีน้ำตาลเข้มหรือดำออกดอกติดผลตลอดปี ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด
นิเวศวิทยา พบตามป่าโปร่งชายป่าดิบชื้น
การใช้ประโยชน์ด้านสมุนไพร เปลือก แก้ไข้ แก้ร้อนในกระหายนํ้า ขับเสมหะและโลหิต สมานแผล แก้บิด แก้พิษผิดสำแดง ต้น แก้ไข้ บำรุงร่างกายและช่วยเจริญอาหาร
ที่มา:วัลลิ์รุกขบุปผชาติ ตามรอยพระบาทบรมราชกุมารี โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชฯ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย