เทียนขาว

เทียนขาว

ชื่อพื้นเมืองอื่นๆ ยี่หร่า

ชื่ออังกฤษ Cumi

ชื่อวิทยาศาสตร์ Cuminum cyminum Linn.

วงศ์ Umbelliferae

เทียนขาวมักเรียกว่า ยี่หร่า เป็นเครื่องเทศที่ใช้เป็นส่วนประกอบ ในเครื่องแกงกะหรี่ เป็นไม้เล็กๆ สูงประมาณ 1-2 ฟุต ลำต้นแตกกิ่งก้านสาขาอยู่ตอนบน ดอกเป็นช่อสีขาว-ชมพู กลิ่นหอม ใบมีลักษณะเป็นเส้นเล็กๆ แตกเป็นง่าม 2-3 ง่าม เมล็ดมีลักษณะคล้ายเมล็ดข้าวเปลือกแต่ขนาดเล็กกว่า

ยี่หร่านิยมใช้แต่งกลิ่นขนมปัง เค้ก ในยุโรปมักใช้เทียนตากบ แต่งกลิ่นอาหารและยาแทนยี่หร่า เพราะกลิ่นหอมกว่า

สารสำคัญ

ผลยี่หร่าเมื่อนำมากลั่นด้วยไอนํ้าจะให้นํ้ามันหอมระเหยร้อยละ 2-4 นํ้ามันมีกลิ่นและรสเผ็ดร้อน ขม สารประกอบสำคัญในนํ้ามันได้แก่ คิวมินิคแอลดีไฮด์ (cuminic aldehyde), พารา-ไซมีน, ไพนีน, คิวมีน (cumene), เฟลแลนดรีน (phellandrene) และเทอร์พีนีออล (terpeneol) เป็นต้น

นอกจากใช้เป็นเครื่องเทศและแต่งกลิ่นอาหารแล้ว นํ้ามันยี่หร่ามักใช้ในอุตสาหกรรมเครื่องหอม นํ้าหอม และเครื่องดื่ม มีฤทธิ์เป็นยาขับลม ในยาแผนโบราณใช้เมล็ดยี่หร่าซึ่งมีฤทธิ์เผ็ดร้อนเป็นยาแก้ลม ขับเสมหะ แก้นิ่ว ขับระดูขาว