ชื่อวิทยาศาสตร์ Gazania splendens

(Ga – ZANE – nee – uh SPLEN – denz)

ชื่อสามัญ Gazania, Treasure flower

วงศ์ Compositae

ถิ่นเดิม แอฟริกาใต้

ความสูง 6 – 12 นิ้ว

จำนวนเมล็ดในหนึ่งกรัม 400 – 500 เมล็ด

สี ขาว เหลือง ทอง ส้ม แดง ชมพู นํ้าตาล

เวลาจากเพาะเมล็ดจนให้ดอก 3 เดือน

ชื่อกาเซเนียได้มาจาก Theodoro Gaza ชาวกรีกในศตวรรษที่ 15 ผู้แปลงานเขียนทางพฤกษศาสตร์และประวัติของพืชที่ Theophrastus เขียนไว้เป็นภาษากรีกเมื่อศตวรรษที่ 3 ให้เป็นภาษาละติน Gaza ทำงานนี้เมื่อเป็นผู้ลี้ภัยไปอิตาลีเมื่อสมัยชาวเตอร์กิชบุกประเทศกรีซ

กาเซเนียมีกลีบดอกชั้นเดียว บางพันธุ์มีสีพื้น บางพันธุ์มีสองสีคือบนกลีบดอกสีพื้นจะมีแถบสีอื่นตามความยาวกลีบ หรือมีแถบสีอื่นเป็นวงรอบใจกลางดอกสีพื้น ดอกมีขนาดตั้งแต่ 2.5 ถึง 5 นิ้ว ต้นเป็นกอสูงราว 6 – 12 นิ้ว ใบค่อนข้างหนาสีเขียวเข้ม หลังใบมีสีขาวเงิน ใบยาว ประมาณ 6 – 9 นิ้ว ต้นให้ดอกใหญ่สีสดสะดุดตา เหมาะสำหรับปลูกในที่ร้อนแห้งหรือกลางแจ้งที่มีแดดจัด จึงนิยมปลูกเป็นไม้ประดับแปลงหรือเป็นไม้ดอกกระถาง ชนิดต้นเตี้ยใช้ปลูกเป็นไม้กระถางแขวนได้ด้วย

สีของดอกกาเซเนียมักเป็นสีเหลือง สีทองหรือสีบรอนซ์ ลักษณะเฉพาะที่น่าสนใจของกาเซเนีย คือดอกจะบานและหุบตามความเข้มของแสงและอุณหภูมิ กาเซเนียพันธุ์เก่าทั่ว ๆไปจะบานเฉพาะตอนใกล้เที่ยงและเริ่มหุบตอนบ่ายสามโมงครึ่ง คือเมื่อมีแดดจัด กลีบดอกที่หุบเข้าตามแนวยาว ในวันก่อนจะคลี่ออกช้าๆ บางดอกบานเร็ว บางดอกบานช้าทั้งๆ ที่ปลูกอยู่ในแปลงเดียวกัน ถ้าวันใดมีอากาศครึ้มหรือมีแดดน้อยกาเซเนียจะไม่บาน การที่ดอกหุบในเวลาแดดอ่อนและในเวลากลางคืนด้วย ทำให้ดอกบานได้หลายวันกว่าดอกไม้ทั่ว ๆ ไปที่บานตลอดวันตลอดคืน แต่คุณสมบัติข้อนี้ทำให้ไม่สามารถใช้กาเซเนียเป็นไม้ดอกปักแจกันในบ้านซึ่งมีสภาพความเข้มแสงน้อยได้ทั้งๆ ที่ดอกสวยแปลกตา

บริษัทต่างๆ ในยุโรปและอเมริกาได้พยายามปรับปรุงพันธุ์กาเซเนียให้สามารถบานได้ตั้งแต่เช้าจดเย็นในสภาพที่มีความเข้มแสงน้อยให้ออกดอกเร็วขึ้นมีลำต้นกะทัดรัดขึ้นและให้ดอกสีสดกว่าเดิมด้วย

พันธุ์ที่ได้รับรางวัล AAS เมื่อปี 1985 คือ Ministar Tangerine สีเหลืองอมส้ม ขนาด 2.5 – 3 นิ้ว ต้นมีดอกดกพราวอยู่เหนือพุ่มใบ ใบสีเขียวเข้มเป็นมัน และดอกบานได้นาน พันธุนี้ได้รางวัล Fleuroselect มาก่อน ชุดนี้มีเมล็ดที่ให้ดอกสีชมพู แดง และขาวแยกสีด้วย

พันธุ์ Daybreak ออกมาเมื่อปี 1986 ดอกมีสีเหลือง สีทอง และสีบรอนซ์ ขนาด 2.5 นิ้ว ดอกบานเมื่อพระอาทิตย์ขึ้นและหุบเมื่อพระอาทิตย์ตก ต้นกะทัดรัดทำให้ต้องใช้ระยะปลูกค่อนข้างชิด เพื่อให้ได้ต้นแตกกอเต็มแปลง พันธุ์นี้ต้นสูงกว่าชุด Ministar มีดอกสีต่างๆ สวยดี แต่มีความสม่ำเสมอไม่เท่า

ในปี 1988 มีพันธุ์ใหม่ชื่อ Starburst ให้ดอกเร็วกว่าชุด Ministar 2 อาทิตย์ ต้นเป็นกอกะทัดรัด ดอกสีสดมาก สีส้มและสีเหลือง มีสีขาวและสีครีมด้วย ดอกขนาด 2.5 – 3 นิ้ว

เมล็ดของกาเซเนียมีขนปกคลุม (wooly seeds) มีจำนวน 270 เมล็ดต่อกรัม ถ้าทำความสะอาดแล้ว (cleaned seed) จะมีปริมาณ 400 – 500 เมล็ดต่อกรัม และเมล็ดไม่ต้องการแสงในการงอก การเพาะจึงควรกลบเมล็ดด้วย

กาเซเนียได้ชื่อว่าเป็นไม้ดอกที่ทนร้อน ทนแล้งและทนโรค ที่ที่ปลูกกาเซเนียต้องอยู่กลางแจ้ง ได้แดดจัด กาเซเนียไม่ชอบนํ้ามากนัก ถิ่นเดิมของกาเซเนียอยู่ตามทะเลทรายในแอฟริกาใต้ ดังนั้นถ้าปลูกในดินปนทรายจะเหมาะมาก ถ้าให้น้ำมากเกินไปต้นจะเน่ากลางกอ