ไทยเกษตรศาสตร์

หญ้าตีนกา (yaa teenkaa) หญ้าปากควาย (ไทย) หญ้าตีนนก หญ้าปากคอก หญ้าผากควาย (พายัพ)
เป็นหญ้าที่มีอายุปีเดียว (annual) ต้นแผ่ออกจากโคนแล้วชูตั้งขึ้น สูง 5-60 ซม. เมื่อแตกยอดขึ้นไปสูงๆ ต้นจะเอนนอนไปตามพื้น ลำต้นของต้นอ่อน จะแบนมีสีขาว หรือเขียวอ่อน เห็นได้ชัด
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกสลับกัน แผ่นใบเรียวยาว ขอบใบขนาน ยาว 5-15 ซม. กว้าง 3-4 มม. โคนใบแผ่เป็นกาบหุ้มลำต้นไว้ มีเยื่อ (ligule) เป็นแผ่นบางๆ ตรงรอยต่อระหว่างแผ่นใบและกาบใบ ยาว 1 มม. … Read More

ผักตบชวา (phak top chawaa) ผักตบป่อง สวะ ผักบ่ง ผักป่อง (ไทย) จุยโหว่โล้ว ตั่วจุ๋ยเพี้ย (จีน)
เป็นพืชขึ้นลอยบนผิวน้ำ หรือบนดินชื้นแฉะ มีอายุข้ามปี (perennial) ลำต้นสั้น
ใบ ออกเป็นช่อ (rosettes) รอบต้น ตัวใบลักษณะกลม จนถึงรูปไต ปลายใบมน อาจมีขนาดใหญ่หรือเล็ก ก้านใบอาจยาวหรือสั้นแตกต่างกันได้มาก ขึ้นกับสภาพความอุดมสมบูรณ์ของน้ำและธาตุอาหาร เส้นผ่าศูนย์กลางใบ 2.5-15 ซม. ทำหน้าที่ต้านลมแบบใบของเรือ ส่วนกลางของก้านใบลงไปถึงโคนใบจะพองออก ภายในมีเนื้อฟ่ามๆ คล้ายฟองน้ำ เป็นสิ่งพยุงให้ต้นลอยน้ำได้ อาจมีขนาดยาวได้ถึง 30 ซม. ส่วนโคนใบมีหูใบ
ดอก … Read More

กะเม็ง (Kameng) กะเม็งตัวเมีย (ไทย) หญ้าสับ หญ้าฮ่อมเกียว (พายัพ) บั้งกีเช้า บักอั่งน้อย เฮ็กบักเช่า (จีน)
เป็นพืชขนาดเล็ก อาจเป็นทั้งพืชปีเดียว (annual) หรือข้ามปี (perennial) ลำต้นตั้งตรง หรืออาจมีบางส่วนทอดขนานไปตามพื้นดิน สูง 30-60 ซม. ลำต้น ค่อนข้างกลม ที่โคนต้นบางครั้งมีสีแดงอมม่วง มีขนแข็งสากมือสีขาวปกคลุมทั่วไป แตกแขนงเป็นจำนวนมาก
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ๆ ไม่มีก้าน ยาว 4-10 ซม. กว้าง 0.8-2 ซม. ใบยาวเรียว ฐานใบมีรอยเว้าเข้าแล้วบานออกเล็กน้อย ทั้งสองด้าน ปลายใบค่อนข้างแหลม … Read More

หญ้าปล้องละมาน (yaa plong lamaan) หญ้าข้าวนก
เป็นหญ้าที่มีอายุฤดูเดียว (annual) ต้นตั้งตรง อาจสูงถึง 1.5 เมตร แตกรากและแขนงบริเวณโคนต้น ลำต้นกลม และเรียบแต่ก็พบมีขึ้นอยู่บ้าง ไม่มีขน (ligule) ที่รอยต่อระหว่างกาบใบและแผ่นใบ
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกสลับข้างกัน โคนใบแผ่เป็นกาบหุ้มลำต้นไว้ แผ่นใบเรียวยาว ฐานกว้าง ปลายแหลม พบขึ้นจำนวนไม่มากที่ฐานแผ่นใบ ท้องใบหยาบ หลังใบเรียบ สีเขียว ยาว 5-50 ซม. กว้าง 5-20 มม. ขอบใบเป็นหนามเล็กๆ
ดอกเป็นช่อ (panicle) ตั้งตรงขึ้นไป หรือโน้มยอดลงมา (nodding) … Read More

หญ้าข้าวนก (Vaa khaao nok) หญ้ากับแก หญ้านกเขา, หญ้านกสีชมพู หญ้าปล้อง (ไทย) หญ้าปล้องนก (เชียงใหม่)
เป็นหญ้าอายุปีเดียว (annual) ต้นแผ่ออกจากโคน ชูยอดสูงขึ้น ลำต้นมีสีม่วงอมแดง เรียวและเรียบ อาจยาวถึง 70 ซม. ข้อพองและงอเอนออก
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกสลับข้างกัน แผ่นใบยาวเรียวยาว 3-25 ซม. กว้าง 3-13 มม. โคนใบแผ่เป็นกาบหุ้มลำต้นไว้ ไม่ปรากฎเยื่อ (ligule) ตรงบริเวณรอยต่อระหว่างแผ่นใบและกาบใบ
ดอก ออกเป็นช่อ (panicle) ยาว 5-15 ซม. … Read More

หญ้าตีนนก (Yaa teennok) หญ้าปล้องข้าวนก
เป็นหญ้าอายุปีเดียว (annual) หรืออาจมีอายุข้ามปี (perennial) ลำต้นทอดนอนไปตามพื้น ช่อตั้งขึ้นสูง 60 ซม. แต่ลำต้นอาจยาว 50-100 ซม. ที่โคนต้นมีสีน้ำตาลออกแดง ตามข้อจะแตกรากและกิ่งแผ่กว้างออกไป
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกัน แผ่นใบยาวเรียว ปลายแหลมขอบใบขนานเป็นคลื่นเล็กน้อย ฐานใบกลม หรือสอบลง แผ่นใบยาว 4-20 ซม. กว้าง 2.5-12 มม. มีขนยาวสีขาวที่โคนแผ่นใบ และกาบใบ ยาวประมาณ 5 มม. กาบใบเกาะอย่างหลวมๆ กับลำต้น รอยต่อระหว่างแผ่นใบและกาบใบจะมีเยื่อ (ligule) บางๆ… Read More

หญ้าปากควาย (Yaa paak khwaai) หญ้าปากกล้วย
เป็นหญ้าที่มีอายุปีเดียว (annual) แต่บางครั้งอาจพบมีอายุข้ามปี (perennial) ลำต้นตั้งขึ้น มีไหล (stolon) แตกออกจากโคนต้น ข้อที่ติดกับพื้นดิน จะออกรากและแตกยอดออกเป็นต้นใหม่ได้ ต้นอ่อนจะมีลำต้นแบน ต้นสูง 20-40 ซม. บางครั้งอาจสูงถึง 1 ม.
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกสลับข้างกัน ลักษณะเรียบยาวแผ่นใบยาว 5-18 ซม. กว้าง 2-6 มม. มีขนปกคลุมทั่วไป โดยเฉพาะที่ขอบใบและลายเส้นใต้ใบ รอยต่อระหว่างแผ่นใบกับกาบใบจะมีเยื่อ (ligule) บางๆ ที่ปลายเยื่อแยกเป็นขนฝอยๆ กาบใบอัดแน่นกับลำต้น เรียบ

ดอก … Read More

หญ้าแห้วหมู (yaa haeo muu) (ไทย) หญ้าขนหมู (พายัพ) ซาเช่า (จีน)
เป็นกกที่มีอายุข้ามปี (perennial) ต้นตรง เรียบไม่มีขน มีรากฝอย ต้นสูง 10 จนถึง 60 ซม. แผ่ขยายออกตามแนวราบโดยลำต้นใต้ดิน (rhizome) สีขาว อวบน้ำและเปลี่ยนเป็นสีนํ้าตาลแดงเมื่อแก่ ตาข้างไม่ปรากฎบนลำต้นใต้ดิน ลำต้นใต้ดินจะสร้างหัว (tuber) เป็นระยะๆ ตั้งแต่ 5-25 ซม. ติดต่อกันเป็นจำนวนมาก หัวมีลักษณะต่างๆ กัน ค่อนไปทางกลมรี อาจยาวถึง 2.5 ซม. สีขาวอวบน้ำเมื่ออ่อนและเปลี่ยนเป็นสีดำเมื่อแก่
ลำต้น (culm) … Read More

กกทราย (Kok saai) กกหัวแดง หญ้าหัวแดง หญ้ากกทราย หญ้ากกเล็ก หญ้ารังกาขาว ฮังกาขาว
เป็นกกที่มีอายุเพียงฤดูเดียว (annual) ลำต้นตั้งตรงสูง 20-60 ซม. ลำต้นส่วนที่ชูช่อดอก เป็นสามเหลี่ยม มีรากฝอยสีน้ำตาลเป็นจำนวนมาก
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกที่โคนต้น ใบเรียวยาว ส่วนมากจะสั้นกว่าลำต้น (culm) กว้าง 3-6 มม. (บางครั้งอาจพบถึง 8 มม.) โคนใบค่อนข้างบาง และเชื่อมติดกัน หุ้มส่วนของลำต้นเอาไว้ ขอบใบเรียบแต่ส่วนปลายจะขรุขระเล็กน้อย ปลายใบแหลม

ดอก ออกเป็นช่อ (simple or compound umbel) … Read More

กกขนาก (kok khannaak) (ไทย) หญ้าสลาบ (เชียงใหม่)
เป็นกกต้นเล็ก มีอายุปีเดียว (annual) หรือข้ามปี (perennial) ซึ่งการมีอายุข้ามปีพบไม่บ่อยนัก สูง 10-60 ซม. ลำต้นเป็นรูปสามเหลี่ยม เห็นได้ชัดตอนปลายยอด การมีอายุข้ามปีที่โคนต้นมีสีนํ้าตาลแดง และมักมีหน่อเจริญออกมา มีรากฝอยสีแดงจำนวนมาก
ใบ เป็นใบเดี่ยว ออกที่โคนของลำต้น ใบยาวเรียว โคนของใบแผ่ออกเป็นกาบหุ้มลำต้น ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ มีจำนวนไม่มาก ใบกว้าง 2-5 มม.
ดอก เป็นช่อ (simple or compound umbel) เส้นผ่าศูนย์กลางช่อดอก 8-15 มม. … Read More