หญ้าคา

หญ้าคา (Yaa khaa)(ทั่วไป) แปะเหม่ากึง, เตี่ยมเชาถึง (จีน)
เป็นหญ้าที่มีอายุข้ามปี (perennial) มีรูปลักษณะแตกต่างกันไปอย่างกว้าง-ขวาง
ลำต้น (culm) ตั้งตรง แข็ง สูงประมาณ 15-120 ซม. อาจพบสูงถึง 3 เมตร มี 1-4 ข้อ (พบถึง 8 แต่น้อยมาก) ไม่มีกิ่ง ตามข้อมีขน เห็นได้ชัดตรงโคนต้น
ใบ แตกจากลำต้นใต้ดิน กาบใบเรียบ ขอบมีขน ซ้อนกันหุ้มโคนต้น มีเยื่อ (ligule) ที่รอยต่อระหว่างกาบใบและแผ่นใบ ยาวประมาณ 0.5-1 มม. แผ่นใบส่วนฐานกว้าง แล้วเรียวไปสู่ปลาย ปลายใบแหลม เส้นกลางใบสีขาว ขนาดของแผ่นใบแตกต่างกันมาก อาจสั้นหรือยาวไปจนถึง 150 ซม. กว้าง 4-18 มม. ดอกออกเป็นช่อ (panicle) เดี่ยว ทรงกระบอกยาว 5-20 ซม. เส้นผ่าศูนย์กลาง 1.5-2.5 ซม.


ดอก ย่อยอยู่ติดกันแน่น ช่อดอกแก่เป็นขนฟูสีขาว เป็นมันเหมือนไหม มีแต้มด่างด้วยสีม่วงหรือน้ำตาลของยอดเกสรตัวเมีย และสีส้มหรือนํ้าตาลของอับละอองเรณู ก้านดอกย่อยยาวไม่เท่ากัน ดอกย่อยรูปแหลมยาวรี ล้อมด้วยขนสีขาว มีกาบ (glume) 2 อัน กาบบนยาวกว่ากาบล่างเล็กน้อย ก้านนอก (lemma) รูปไข่ หรือกลม ปลายแหลม โปร่งแสง มีขน กาบใน (palea) กว้างมาก มีขอบหยักเหมือนกับกาบนอก มีขนเกสรตัวผู้ มี 2 อัน อับเรณูตั้งอยู่บนก้านเรียวเล็ก
ผล (caryopsis) 1 ผล ต่อดอกย่อย 1 ดอก ลักษณะยาวเรียว สีนํ้าตาล ยาว 1-1.3 มม. เมล็ดแก่จะหลุดปลิวไปตามลม แพร่พันธุ์ไปได้ไกลๆ มีอายุข้ามปีโดยการขยายลำต้นใต้ดิน (rhizome) ซึ่งเป็นเส้นกลมสีขาวทอดยาว มีข้อเห็นได้ชัดเจน ผิวเรียบ หรือมีขนบ้างเล็กน้อย หญ้าคาออกดอกในฤดูแล้ง ชอบพื้นที่โล่งแจ้ง มีแสงมาก พบทั่วไป เป็นปัญหาตามพื้นที่ที่ทำไร่เลื่อนลอย