เตย มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า แฟนดานุ๊ส โอดอรุ๊ส (Pandanus odorus) อยู่ในตระกูลแพนดานาซี่ ( Pandanaceae) ภาคเหนือเรียกว่า หวานข้าวไหม้ ภาคใต้เรียกว่า ปาแม๊ะออริง

ใบเตยมีลักษณะสีเขียวเป็นมัน ริมใบเกลี้ยง ยาวคล้ายใบสัปรด มีกลิ่นหอมอ่อนๆ คล้ายดอกขจร มีสารสีเขียวผสมอาหารที่ใช้ได้อย่างปลอดภัย ใบเตยมีรสเย็นหวาน ช่วยบำรุงหัวใจให้ชุ่มชื้น สีเขียวจากใบเตยผสมอาหารทำให้น่ารับประทานมากขึ้น โดยหั่นใบเตยให้ละเอียดหรือบดในเครื่องบดเติมน้ำเล็กน้อย คั้นแล้วกรองเอาแต่น้ำสีผสมอาหารให้น่ารับประทาน เช่น ทำข้าวกระยาคู ทำโดยนำข้าวน้ำนมผสมนมสดและนํ้าคั้นใบเตย หุงสุกให้คนไข้รับประทานให้มีกำลังชุ่มชื่น นอกจากใบเตยจะให้สีที่น่ารับประทานแล้ว ยังมีน้ำมันหอมระเหย มีกลิ่นหอมน่ารับประทาน จึงเรียกว่า Fragrant Screw Pine ทำให้อาหารที่ใส่น้ำใบเตยมีรสหอมเย็นบำรุงหัวใจให้ชุ่มชื้น ในสมัยก่อนใช้ใบเตยรองก้นหวดใส่ข้าวเหนียวนึ่ง ทำให้มีกลิ่นหอมน่ารับประทาน และใช้ใบเตยทำน้ำตาลสดโดยใช้ใบเตยสดบุบให้ช้ำใส่กะทะ น้ำตาลปีบละลายน้ำเคี่ยวจนเดือดจะได้น้ำตาลสดที่มีกลิ่นหอมดื่มชื่นใจ เป็นเครื่องดื่มสมุนไพรชนิดหนึ่งที่ทำให้สดชื่นและปลอดภัย

ในสมัยโบราณแพทย์เชื่อว่าต้นและรากเตยใช้เป็นยาขับปัสสาวะ

ต้นเตยเป็นไม้แตกกอ ใบยาวแยกออกจากโคนต้นคล้ายต้นสัปรด ใบเขียวเกลี้ยง มีกลิ่นหอมมันๆ คล้ายดอกขจร ริมใบเกลี้ยง ต้นเตยมีขึ้นโดยทั่วไปโดยเฉพาะที่แฉะ

สรุปสรรพคุณ

ใบเตยมีสารสีเขียว แต่งสีอาหารเครื่องดื่มให้น่ารับประทาน และมีกลิ่นหอมของน้ำมันหอมระเหย

มีความเชื่อว่าต้นและรากเตยใช้เป็นยาขับปัสสาวะน่าจะมีการพิสูจน์