ชื่อวิทยาศาสตร์ Impatiens balsamina Linn.
ชื่ออื่นๆ เทียนดอก เทียนไทย เทียนสวน (ภาคกลาง) จึงกะฮวย
ห่งเซียง จี๋กะเช่า เซียวถ่ออั้ง (จีน)
ชื่ออังกฤษ Garden Balsam, Touch Me Not, Kamantique.
ลักษณะ ไม้ล้มลุกเนื้ออ่อน ลำต้นอวบนํ้า สีเขียวอ่อน ใสและโปร่งแสง สูงประมาณ 30-60 ซ.ม. แตกกิ่งก้านเล็กน้อย ใบเดี่ยว ออกสลับกัน ใบกว้าง 3-4 ซ.ม. ยาว 6-8 ซ.ม. รูปใบยาวเรียว โคนใบและปลายเรียวแหลม ขอบใบหยักลึก แบบฟันเลื่อย ดอกเดี่ยวหรือออกเป็นกระจุก กลีบรองกลีบดอกสีเขียวมี 3 กลีบ ขนาดเล็ก กลีบดอกมี 5 กลีบ มีหลายสี เช่น ขาว ชมพูแดง แดง ม่วงอ่อน ม่วงแก่ หรือในหนึ่งดอกมีหลายสี ผลรูปไข่รีมีขนสีขาว แก่จัดแตกตามยาวเป็นริ้วๆ และม้วนขมวดขึ้น เมล็ดสีนํ้าตาลรูปร่างเกือบกลม มีเป็นจำนวนมาก
ส่วนที่ใช้ ใบสด ดอก เมล็ด
สารสำคัญ ใบสดและทั้งต้นมีสาร napthoquinone ที่คล้าย lawsone คือ 2-methoxy-1, 4-napthoquinone.
ดอก มีสารที่เป็นสีพวก anthocyanin.
เมล็ด มี ß-sitosterol, ไขมัน และกรดไขมัน เช่น palmatic, stearic, linoleic และ parinaric acid.
ประโยชน์ทางยา ใบมีสารคล้าย lawsone สามารถฆ่าเชื้อราที่เป็นสาเหตุของโรคกลาก (ring worm) โรคกลากที่เกิดบริเวณง่ามเท้า (tinea pedis) และฮ่องกงฟูต ได้มีการเตรียมเป็นยาขี้ผึ้ง และครีมโดย ดร.สันติ ถุงสุวรรณ และคณะ
สำหรับในยาไทย ใช้ใบสดแทนใบเทียนกิ่ง นำมาตำรวมกับเหง้าขมิ้นชัน พอกจมูกเล็บที่กำลังจะเป็นหนอง อักเสบ จะทำให้อาการอักเสบลดลง และในที่สุดแผลจะหาย
อื่นๆ เมล็ดกินเป็นอาหาร
เมล็ดบีบให้นํ้ามันใช้เป็นนํ้ามันหุงต้ม และใช้จุดตะเกียง
ใช้ดอกและใบสดย้อมเล็บ ทำให้เล็บเป็นสีส้ม
นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ เพราะปลูกง่ายโดยใช้เมล็ดแก่ๆ หว่าน
ที่มา:ศาสตราจารย์พเยาว์  เหมือนวงษ์ญาติ