สายสนม  ประดิษฐ์ดวง

คณะอุตสาหกรรมเกษตร

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน กรุงเทพฯ

เครื่องเทศเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้จากพืช ซึ่งมนุษย์ได้รู้จักนำมาใช้ปรุงแต่งอาหารมานานเต็มที แต่มักจะถูกลืมไปเมื่อเทียบกับพืชสมุนไพรที่โด่งดังอยู่ในปัจจุบัน ซึ่งมีผู้คนสนใจมาก มีการเขียนตำรับตำราค้นคว้าเกี่ยวกับสมุนไพรกันแพร่หลายมาก แต่พืชเครื่องเทศนั้นถูกกล่าวถึงน้อยมากและบังเอิญพืชสมุนไพรกับพืชเครื่องเทศนี้ยากจะแยกออกจากกันได้อย่างเด่นชัดได้สำหรับบางชนิด แต่การนำไปใช้ประโยชน์นั้นย่อมแตกต่างกัน

พืชเครื่องเทศจะเน้นประโยชน์ในแง่ของการปรุงแต่งกลิ่นในอาหารเป็นสำคัญ โดยมิได้คำนึงถึงประโยชน์ในแง่ของยารักษาโรคเลย เพราะการใช้บางกรณีจะเน้นแต่กลิ่นของพืชพวกนี้เท่านั้น มักจะไม่นิยมรับประทานส่วนของพืช เช่น การใช้ตะไคร้ ใบมะกรูดในต้มยำ ผู้บริโภคจะไม่นิยมบริโภคส่วนของพืชทั้งสองในอาหารจานนั้น แต่ก็จะไม่ยอมรับต้มยำที่ขาดพืชเครื่องเทศทั้งสองชนิดนี้เช่นกัน

ในฐานะที่ผู้เขียนอยู่ในวงการของอุตสาหกรรมอาหาร จึงอยากจะเน้นการมองประโยชน์พืชเครื่องเทศในอีกทิศทางหนึ่งที่อาจจะเป็นประโยชน์ในการลงทุนหรือพัฒนาพืชเครื่องเทศที่สามารถปลูกได้มากมายหลายชนิดในบ้านเราให้มีมูลค่าสูงขึ้นและสามารถนำส่งไปจำหน่ายในตลาดโลกได้ เพราะตลาดสินค้าประเภทนี้ยังเป็นตลาดใหญ่ที่เราควรจะมองดูบ้าง

ถ้าหากมองย้อนไปในอดีตจะเห็นว่าประเทศที่ส่งสินค้าเครื่องเทศไปจำหน่ายในตลาดโลกมักจะเป็นประเทศที่เรียกตัวเองให้เก๋หน่อยคือประเทศที่กำลังพัฒนา เช่น อินเดีย ซีลอน มาเลเซีย อินโดนีเซีย อาจจะรวมประเทศไทยด้วย และรูปแบบของสินค้าเครื่องเทศจะอยู่ในรูปของเครื่องเทศแห้งที่ยังคงรูปแบบเดิมอยู่เป็นส่วนใบก็ยังเห็นเป็นใบ เป็นเง่า อย่างเช่นขิง ก็ยังอยู่ในรูปเง่าขิงแห้ง กระบวนการผลิตทำอย่างง่าย ๆ และนิยมใช้วิธีดั้งเดิม คือ … Read More