กระถิน มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Leucacaenu glouca. Benth อยู่ในตระกูลมิโมซาซี (Mimosaceae) ทางภาคเหนือเรียกว่า ผักก้านถิน ภาคใต้ว่า ตอกาศ ภาคอิสานว่า ผักกระเฉดต้น ภาคกลางว่า ผักกระถิน

คนไทยใช้ยอดอ่อนและฝักอ่อนของกระถินเป็นผักจิ้มมาเป็นเวลาช้านานแล้ว ภายในใบกระถินพบว่ามีสารพวกอัลคลอลอยด์ลิวซีนีน (Leucenine) หรือ ลิวซินอล ( Leucenol) เป็นสารที่ทำให้เกิดอาการขนร่วงของสัตว์บางชนิดที่มีกระเพาะเดียว เช่น คน ม้า หมู กระต่าย และไก่ ในกรณีที่กินจำเจจำนวนมากๆ และการกินใบกระถินบ่อยๆ ทำให้เกิดการเป็นหมันได้ ซึ่งยังไม่มีรายงานว่าเป็นพิษกับคน อาจเป็นเพราะคนบริโภคเป็นเครื่องแนม มิได้กินทีละมากๆ เช่นสัตว์บางชนิด สารอัลคลอลอยด์ลิวซีนีนเชื่อว่าเป็นสารชนิดเดียวกับ มิโมซีน (mimosine) ในใบไมยราพ ซึ่งถูกความร้อนแล้วสลายตัว พบว่าในม้าที่กินใบกระถินเป็นประจำจะทำให้ ขนหางและขนแผงคอร่วง ขนตามตัวหลุดเป็นหย่อมๆ ถ้าให้ม้าเลิกกินใบกระถิน ขนตามส่วนต่างๆ จะเกิดขึ้นอยู่สภาพปกติ

ใบกระถินประกอบด้วยสารไนโตรเจน ( Nitrogen ) และโปแตสเซี่ยม ( Potassium ) จำนวนมาก เป็นปุ๋ยที่ดีเมื่อใบร่วงยังพื้นดินเน่าเปื่อย

เมล็ดกระถินนอกจากจะนำมาทำเครื่องประดับ เช่น ลูกประคำคล้องคอ เข็มกลัด กระเป๋าถือ ฯลฯ เป็นของขวัญของฝากได้เป็นอย่างดีแล้ว ภายในเมล็ดยังเป็นแหล่งสะสมธาตุซีลิเนี่ยม ( selenium ) ที่รากกระถินดูดจากดิน ฉะนั้นถ้าสัตว์กินเมล็ดกระถินเข้าไปมากๆ จะทำให้เกิดอาการเป็นพิษมาก เป็นสาเหตุของการเกิดมะเร็งเช่นเดียวกับการเป็นพิษเนื่องจากธาตุซีลิเนี่ยม

ในกรณีที่ขาดแคลนวัตถุดิบในการทำกระดาษ ต้นกระถินสามารถนำใช้ในการทำเยื่อทำกระดาษได้ แต่ได้เยือไม่ยาว ต้องผสมกับเยื่อของไม้ไผ่ ในบางประเทศเชื่อว่า เปลือกกระถินเป็นยาขับพยาธิได้ ต้องมีการพิสูจน์กันต่อไป

กระถินเป็นไม้พุ่มไม่ใหญ่นัก ปลูกเป็นรั้วบ้าน หรือใช้บังลม บังแดดให้กับพืชเศรษฐกิจชนิดอื่น เช่นพวก ต้นชา ต้นกาแฟ เนื่องจากใบเป็นฝอย เป็นใบรวมลู่ลมดี ช่อดอกกลมขนาดเล็กสีขาวนวล ฝักแบนเป็นพวง เมื่อแก่จะแตกออกได้ เมล็ดสีน้ำตาลแก่เป็นเงาแข็ง นำมาทำเป็นเครื่องประดับได้สวยงามดี กระถินมีถิ่นกำเนิดแถวอเมริกาเขตร้อน แต่ขึ้นได้งอกงามดีทั่วทุกภาคของประเทศไทย ขยายพันธุ์ได้รวดเร็วโดยเมล็ด

สรุปสรรพคุณ

ใบกระถินมีสารอัลคลอลอยด์ลิวซีนิน และลิวซินอล ทำให้สัตว์กระเพาะอาหารเดียว เกิดการขนร่วง และทำให้เป็นหมัน

ใบกระถิน มีธาตุไนโตรเจน และโปแตสเซี่ยมจำนวนมาก เป็นปุ๋ยที่ดีให้กับดินบริเวณนั้น

เมล็ดกระถินอาจมีธาตุซิลีเนี่ยมสะสมอยู่เป็นพิษต่อสัตว์ได้ เนื้อไม้กระถินทำเยื่อกระดาษได้

เปลือกกระถินเชื่อว่าเป็นยาขับพยาธิ